We parkeren de auto midden in Liessel. En dat komt goed uit. Er is genoeg plaats en ook een informatiebordje. Die lezen we graag.

Liesselse bossen
Het bos kan worden aangemerkt als een typisch Brabants bos. Een aantrekkelijk deel is de plaats waar de oude Aa door het bos stroomt. Daar zorgt de oevervegetatie voor afwisseling. Als je de loop nog een paar honderd meter stroomopwaarts volgt langs de Berktsedijk, stijgt de weg merkbaar. In de beekloop zijn daar op een afstand van slechts 100 meter twee stuwen geplaatst. Er is daardoor sprake van een verval van ruim twee meter in de beekloop.

Hier is dan ook duidelijk de locatie van de Peelrandbreuk zichtbaar. !n dit bos vindt u nog de zgn. Galgenberg. Hei is een open plek in het bos waar vroeger lijken van veroordeefden werden opgehangen aan een galg ter afschrikking en voorbeeld.

Fietsen
Deurne is opgenomen in het fietsroutenetwerk De Peel. Met dit routenetwerk heeft u het gemak van een uitstekende bewegwijzering én de vrijheid om uw eigen fietsroutes samen te stellen. U bepaalt zelf uw afstand, u kiest zelf de gewenste richting. Enkele mogelijke startpunten treft u aan op de overzichtskaart. Fietsroutenetwerk De Peel sluit naadloos aan op dat van Limburg en De Kempen waardoor de mogelijkheden eindeloos zijn.

Bovendien zijn er diverse themaroutes voor u samengesteld zoals de 'Boerenlandroute', 'Met de Beekmannen op stap' en 'Langs het tuinpad van'. In de routefolder vindt u uitgebreide informatie over heden en verleden en de natuur onderweg. Met fietsroute 'Rondje Ons Deurne1 doet u alle dorpskernen en natuurgebieden van de gemeente Deurne aan.

Wandelen
Aan de hand van gekleurde paaltjes zijn op meerdere plaatsen in de bossen van Deurne en het Peelgebied wandelroutes uitgezet (zie overzichtskaart voor startpunten). De komst van het wandelroutenetwerk van ruim 200 km (planning eind 2006) geeft u als wandelaar nog meer mogelijkheden in de gemeente Deurne.
Vergelijkbaar met het fietsroutenetwerk kunt u dan uw eigen route en afstand bepalen: door de natuur of langs bezienswaardigheden, een korte, middellange of lange afstandwandelroute. U kiest maar!

Terreinfietsen
De gemeente Deurne heeft een aantal prachtige gebieden opengesteld voor de sportieve terreinfietser. Het afwisselende parcours, gemarkeerd met oranje paaltjes, bestaat uit 6 afzonderlijke rondes: Zandbos (9,5 km), Vlierdense Bossen (11 km), Liesselse bossen (13 km), Noordoost Deurne (21 km), Zuidoost Deurne (21 km) en omgeving Neerkant/Neerkantse bossen (13 km). Een deel van de routes is via verbindingsroutes aan elkaar gekoppeld. Op die manier kun je de routes afzonderlijk of aan elkaar gekoppeld rijden. Zie overzichtskaart voor mogelijke startpunten. Een uitgebreide routefolder is bij de VVV verkrijgbaar.

Paardrijden
In de bossen van de Peelregio kunt u prima paardrijden. Voor ruiters, huifkarren en andere aanspanningen is in het gebied Kempen en Peel een compleet bewegwijzerd ruiterroutenetwerk uitgezet, dat aansluit op het netwerk in andere regio's in Brabant en België. In Deurne bestaat naast dit netwerk nog een drietal aparte routes die op de overzichtskaart staan aangegeven.

Voor uitgebreide informatie, routes en netwerkkaarten bent u van harte welkom bij VW Deurne, Markt 2, tel. 0493-323655. www.vvvdeurne.nl

Tijdens de wandeling heb je bijna overal wel zicht op de St. Willibrodkerk. In het begin van de wandeling komt u ook langs deze kerk. Ook hier treffen we gelukkig een informatiebordje aan.

R.K. St Willibrordkerk in de parochie Liessel
De plaatsnaam Liessel komt al in het jaar 711 voor in oude geschriften. Ene zekere Ansbald schonk zijn goederen aan St Willibrord. Liessel werd in 1851 een zelfstandige parochie en telde toen ongeveer 960 inwoners. De eerste pastoor was rector Casparus Bijnen uit Waalre.

In vroegere tijden,± 1350, stond in Liessel een kapel, toegewijd aan Maria, de moeder Gods en aan de H. Hubertus. Rond 1672 werd naast de kapel een schuurkerk gebouwd. In 1903 werden de schuurkerk en kapel afgebroken. In 1901, 50 jaar na het ontstaan van de parochie Liessel, is de huidige kerk in gebruik genomen. De kerk, in neogotische stijl, is ontworpen door architect Q. Franssen uit Roermond. De bouwkosten werden begroot op Fl. 63.300,00. De firma F. Nicolas en Zn. uit Roermond maakte de gebrandschilderde ramen en de altaren werden gesneden door Jozef Thissen uit Roermond.

In 1910 werd door de firma Eijsbouts uit Asten een nieuw torenuurwerk geplaatst. Piet Gerrits uit Roermond schilderde de Kruisweg die in 1913 is aangebracht. Daarmee was de kerk voltooid. De pastorie werd in 1858 gebouwd. Door het oorlogsgeweld in het najaar van 1944 werd de kerk zeer zwaar beschadigd. De naastgelegen pastorie was totaal verwoest. Overwogen werd om de kerk af te breken.

Uiteindelijk viel de keuze op restauratie onder leiding van architect S.J.P. van der Sluijs uit Eindhoven en uitgevoerd door de firma Huijbregts uit Heezc. De firma Eijsbouts uit Asten goot de nieuwe torenklokken die in 1949 zijn geplaatst. Het nieuwe glas-in-loodwerk is in de periode 1955-1964 geplaatst door glazenier Pieter Wiegersma uit Deurne.

Dit publicatiebord is door de dorpsraad geschonken op 15 juni 1997 ter gelegenheid van het 40-jarig priesterjubileum van pastoor A. Pigmans en zijn 25-jarig pastoraat in Liessel en tevens ter gelegenheid van de priesterwijding en de benoeming van pastor Fr. Lemmens op 24 mei 1997. Tijdens het pastoraat van pastoor Pigmans bleef het inwonertal gelijk op ongeveer 3500. Het aantal gezinnen nam in deze periode toe van ongeveer 175 tot ongeveer 1300.

We lopen een stukje door het dorp. Door een wat nieuwere wijk met mooie ruime huizen. Aan de rand van het dorp lopen we tegen een kapelletje aan. We zijn hier vaak met de auto langsgereden, maar nog nooit het kapelletje gezien. Lopend zie je toch een stuk meer dan met de auto. En je raad het al, ook hier stond een informatiebordje.

St. Hubertuskapel
Omstreeks 1350 werd in Liessel een kleine lage kapel gebouwd op de plaats waar nu het gemeenschapshuis staat. De kapel was toegewijd aan de H. Maria en de H. Hubertus.

De functie van deze kapel bleef beperkt tot het lezen van een vroegmis op zon-en feestdagen. Ook werden er uitvaartdiensten gehouden.

Vanouds was Liessel een bekende bedevaartsplaats waar St. Hubertus, jde patroon van de jagers, werd vereerd. In het bijzonder werd zijn bescherming gevraagd tegen hondsdolheid of razernij.

Op voorschrift van de overheid in 1648 mocht de kapel niet meer voor de katholieke erediensten worden gebruikt. Hierdoor raakte het pelgrimsoord in vergetelheid. De bevolking hechtte echter te veel waarde aan haar kapel en trachtte het verval zo goed mogelijk te voorkomen. Toch werd de inmiddels oude kapel in 1831 afgebroken.

Tijdens de viering van het 650-jarig bestaan van het Liesselse St. Hubertusgilde in 1981 werd het initiatief genomen een nieuwe St. Hubertuskapel te bouwen Op St. Hubertusdag 3 november 1984 werd de nieuwe kapel ingezegend door pastoor Pigmans en werd een gedenksteen geplaatst door pater Aarts.

Deze kapel is .evenals de oude kapel, toegewijd aan de H. Maria en de H. Hubertus. Het beeld van de H. Maria staat links naast het altaar en het beeld van H. Hubertus rechts naast het kruisbeeld.

Tevens is een oud gebruik in ere hersteld, leder jaar op of omstreeks 3 november wordt het St. Hubertusbrood gewijd en uitgereikt aan mens en dier ter bescherming tegen bepaalde ziekten, zoals hondsdolheid.

We hebben het kapelletje net verlaten als we tegen een oorlogsmonument aanlopen. De laatste stop voordat we het bos induiken.

Dit teken, opgericht, gedenkt wat doden deden, houdt levenden verplicht tot vrijheid en tot vrede'

De bezettingsjaren 1940-1944 verliepen voor Liessel relatiefrustig. Het dorp, gelegen aan de rand van de Peel, was een veilig toevluchtsoord voor veel onderduikers. Op 24 september 1944 werd Liessel als uitvloeisel van de operatie Market Garden bevrijd. De Duitsers trokken zich terug in de Peel, achter het Deurnese kanaal.

De Duitse kanonnen bleven echter vrijwel dagelijks voor onrust zorgen. Op 27 oktober 1944 begonnen de Duitsers aan een onverwachte tegenaanval. De aan de frontlinie gelegerde Amerikanen waren niet in staat deze aanval te keren.De 15e Schotse divisie die net daarvoor Tilburg had bevrijd, schoot te hulp.

Na zware gevechten werd het Duitse offensief in en om Liessel tot staan gebracht. Oorlogscorrespondenten noemden de strijd één van de zwaarste sinds de invasie in Normandië.

Op 1 november 1944 was Liessel voor de tweede keer bevrijd. Liessel betaalde voor de definitieve bevrijding een zware tol. De strijd kostte meer dan dertig inwoners het leven en het dorp was vrijwel geheel verwoest. Ook sneuvelden een honderdtal geallieerde en een vrijwel gelijk aantal Duitse militairen.

Hierna gaan we de bossen in. We volgen voor een deel de rode route. Die slingert mooi door het bos. Regelmatig kom je in deze bossen een mountainbiker tegen. Maar het gaat allemaal prima samen.

Een leuk stukje is bij de oude Aa. Je ziet mooi het verval bij de stuwen. Het pad langs deze beek is prima te bewandelen.

Met de Aa lopen we het bos uit. Daarna gaat de weg over rechte wegen richting De Brink.

Over de Brink is weinig te vinden op het Internet. Het is een visvijver en er ligt een kalkzandsteenfabriek.

Je kunt een heel stuk om deze visvijver lopen. Om de paar meter ligt er een grote betonnen plaat langs het water. Daar zitten waarschijnlijk de vissers te vissen.

Aan het begin van het gedeelte langs het water valt ons oog op het bordje: "Oeverzwaluwwand, svp geen verstoring tijdens broedseizoen (april t/m juli).

Bij de wand is nu nog geen activiteit te zien. Dat zal over een paar weken wel anders zijn. Dat dachten we tenminste. Totdat we een op zoek gingen naar meer informatie. Die vonden we op de website van vwg De Kulert.

Bij de zandafgraving van kalkzandsteenfabriek De Hoogdonk maakten tot in de jaren tachtig enkele honderden oeverzwaluwpaartjes hun nest. In 1990 was dat aantal al tot twintig teruggelopen.

Die achteruitgang leidde tot het initiatief om een wand met gaten te bouwen waar zo’n driehonderd vogelparen zouden kunnen broeden. De oeverzwaluwwand, met op enkele tientallen meters afstand de kijkhut, werd in mei 1995 officieel in gebruik genomen.

Tot twee jaar geleden nestelden rond de plas nog wel oeverzwaluwen, maar dan in de zandhopen van de fabriek. Sindsdien zijn de in Afrika overwinterende vogels in het voorjaar niet meer gesignaleerd. En de speciale wand langs de plas hebben ze nooit als broedplaats verkozen.

„Een week of vier na de opening in 1995 kwamen al de eerste alarmerende telefoontje dat in de vogelkijkhut vuurtjes werden gestookt. Een paar jaar later werd het dak - gemaakt van damwandplaten - vernield. Leden van de vogelwerkgroep hebben het dak er toen maar helemaal afgehaald.

De illegale gebruikers hebben provisorisch het afgelopen jaar nog een dak gefabriceerd van asbesthoudende platen, maar die zijn ook weer vernield. „En nu hebben we maar besloten de restanten ook te slopen“.

De oeverzwaluwwand zelf blijft staan en de vogelwerkgroep blijft die onderhouden. Want je weet maar nooit..

De route om de grote plas kan vrij drassig zijn. Daarom is het aan te bevelen om goede schoenen aan te trekken.

Even verderop hebben we een klein probleem. Onze route wordt versperd door een groot hek en een bordje.

We moeten de route vervolgen langs een drukke nieuwe weg. Gelukkig zijn de bermen erg breed en kunnen we zonder problemen onze weg vervolgen. Maar we hadden liever een gezelliger paadje gehad.

Zo langszaam lopen we Liessel weer in. Een klein industrieterrein komt langs. Ziet er allemaal wat rommelig uit. Nee, Liessel is geen klein gezellig dorpje. Men had meer werk mogen maken van de bebouwing.

Terug in het centrum staat nog een molen op ons programma. De volksvriend was helaas niet geopend. Elke donderdag en zaterdag tussen 10.00 en 16.00 uur kunt u hier terecht.

De Volksvriend
Deze relatief jonge beltkorenmolen werd in 1903 gebouwd door de familie Gitzeis en werd in de volksmond Gitzeis' molen genoemd. Deze familie heeft met deze molen tot in de tweede wereldoorlog gemalen. De inscriptie boven de inrijpoort herinnert aan de eerste molenaar.

In 1944 werd "de Volksvriend" door artillerievuur ernstig beschadigd.Na de oorlog is de molen met onderdelen van een Bergeijkse. beltmolen weer opgeknapt.Het jaartal 1897 dat het grote wiel in de kap toont, duidt dus op het Bergeijkse verleden.

In 1966 heeft de gemeente Deurne "De Volksvriend" aangekocht en na een restauratie in 1970 wordt de molen tot op heden door vrijwillige molenaars gedraaid.In 1996 is deze molen opnieuw gerestaureerd. De wieken hebben een vlucht van 26,40 meter en de as is 4,82 lang.

De muur is 75 cm dik en loopt uit op 40 cm. De eerste zolder is de meelzolder, de tweede de steenzolder waar het meel gemalen werd, de derde zolder is de luizolder die bestemd was voor het ophijsen van de zakken met graan en de vierde zolder is de kapzolder waar het aandrijfgedeelte zich bevindt. Afhankelijk van de windrichting wordt het kruiwerk naar de wind gezet. De windkracht bepaalt of met volzeil, halfzeil dan wel zonder eil wordt gedraaid.

Naast de Volksvriend staat ook een oud bakhuisje. Met een eigen verhaal.

bakhuisje
Het naastgelegen bakhuisje is in 1988 in oorspronkelijke staat herbouwd in opdracht van het gilde St. Hubertus en op initiatief van Stichting Liessel Promotion. Het oorspronkelijke bakhuisje werd in 1818 gebouwd bij de boerderij van Lambertus Hikspoors aan het Loon.Dit pand werd het laatst bewoond door de familie Swinkels. Vroeger waren er in Liessel zo'n 20 bakmogelijkheden, waarvan 7 van dergelijke bakhuisjes.

Het bakhuisje wordt ieder jaar door het gilde gebruikt op Sint Hubertusdag om brood te bakken dat wordt gezegend tegen hondsdolheid. Op de avond voor de dag dat er brood wordt gebakken, wordt de oven drooggestookt. Op de bakdag zelf moet de oven al vroeg branden om hem voldoende op te warmen. Na anderhalf tot twee uur wordt de as uit de oven gehaald en met een natte jutten zak schoongeveegd. De juiste baktemperatuur wordt bepaald door met de hand te voelen of met een strosprietje. Het strosprietje mag niet gaan branden. Na ca. 25 minuten is het brood klaar. Een tweede baksel moet langer blijven liggen omdat de oven inmiddels afgekoeld is. Daarna moet de oven opnieuw gestookt worden om te kunnen bakken.

En dan zijn we weer terug bij de auto.