Deze wandeling kunt u het beste op een rustige zondagochtend lopen. Dan is het ook niet zo druk in het centrum van Nuenen. Ook het parkeren bij het gemeentehuis is dan helemaal geen probleem. Natuurlijk bezoeken we eerst even het Gogh Documentatiecentrum.

Gogh Documentatiecentrum
In het Van Gogh Documentatiecentrum bevindt zich een permanente tentoonstelling. Aan de hand van foto’s, reproducties van schilderijen, tekeningen en brieven uit de periode van 5 december 1883 tot 24 november 1885 krijgt u een indruk van het werk en het leven van Vincent van Gogh. Tastbare herinneringen uit die tijd zijn een weefgetouw, een spinnewiel en diverse handwerktuigen van boeren.

Zijn verblijf in Nuenen was een belangrijke periode in zijn leven. Hij besloot om het dagelijkse, harde leven van de medemens als uitgangspunt voor zijn werken te nemen. Hij maakte in twee jaar tijd 194 schilderijen, 313 tekeningen, 25 aquarellen en 19 briefschetsen. Een enorme productie. In zijn hele leven maakte hij o.a. 870 schilderijen en 1011 tekeningen.

Openingstijden:
Dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 16.00 uur
Maandag en ochtenden: groepen van minimaal 10 personen na afspraak

Bekijk ook de website van het van Gogh Documentatiecentrum

Het gezin van Gogh
In 1851 huwde dominee Theodorus van Gogh, zelf zoon van een dominee, met Anna Carbentus. Anna was de dochter van een boekbinder. Hij werd beroepen als Hervormd predikant te Zundert. Op 30 maart 1852 kregen zij een eerste kind. Dit kind, dat doodgeboren werd, kreeg de naam Vincent. Exact een jaar later, op 30 maart 1853, werd een tweede kind geboren dat de namen Vincent Willem kreeg. Dit is de latere schilder.

Er volgen daarna nog twee zonen en drie dochters waarvan broer Theo de meest bekende werd omdat die Vincent het leven en werken mogelijk heeft gemaakt door zijn vertrouwen en financiële steun. Bijna tien jaar lang was zijn maandelijkse bijdrage de enige bron van inkomsten voor Vincent. Vincent zond daarvoor in ruil zijn werk aan zijn broerTheo.

Van Goghs invloed op het expressionisme, het fauvisme en de vroege abstractie was enorm en kan worden gezien in vele andere aspecten van de twintigste-eeuwse kunst. Het Van Gogh Museum in Amsterdam is gewijd aan het werk van Van Gogh en zijn tijdgenoten.

Van Gogh wordt tegenwoordig gezien als één van de grote schilders van de 19de eeuw. Deze erkenning kwam echter pas laat. Tijdens zijn leven werd maar één schilderij verkocht: De rode wijngaard (Poesjkinmuseum in Moskou). Anna Boch, een Belgische kunstenares en zus van zijn vriend Eugène Boch kocht het voor 400 toenmalige frank op de expositie van de Brusselse Les XX in 1890, een paar maanden voor Van Goghs dood.

Er verliepen maar drie jaar tussen zijn zwaarmoedige De Aardappeleters (1885) en de kleurenexplosie in het zuidelijke Arles (1888). Van Gogh produceerde al zijn werk in slechts tien jaar, voordat hij begon te lijden aan een zenuwziekte en zelfmoord pleegde. Zijn roem groeide na zijn dood snel.

Van december 1883 tot en met november 1885 woonde en schilderde van Gogh in Nuenen. Hij schilderde in deze periode vooral het Brabantse landschap, boeren en thuiswevers. In zijn beroemde schilderij 'De aardappeleters' gaf hij iets weer van het boerenleven in die tijd.

Op 27 juli 1890, nauwelijks 37 jaar oud, verwondde Van Gogh in de borst zichzelf met een pistool. Van Gogh wilde zichzelf door het hart te schieten, maar maakte een klassieke fout door te denken dat het hart zich ter hoogte van de linkertepel bevindt. Hij miste hierdoor en stierf op 29 juli aan inwendige bloedingen met Theo aan zijn zijde. Een half jaar later overleed ook Theo.

Veel meer informatie is te vinden op Wikipedia

Na het bezoek aan het van Gogh Documentatiecentrum gaan we de korte route van 5 kilometer lopen. We lopen eerst de natuur in rond Nueuen. Zo moet het er vroeger ook een beetje uitgezien hebben. We leggen de nadruk op een beetje. Het hedendaagse verkeer had je vroeger niet. En omdat het koopzondag was waren veel mensen op pad.

Nuenen
Nuenen cum annexis is een gemeente, die uit de drie kerkdorpen Nuenen, Gerwen en Nederwetten bestaat. Vroeger was er nog een vierde, dat gevormd werd door de buurtschappen Boord en Wellenseind met de kapel op Opwetten. In de uitgiftebrief, gedateerd 4 december 1300, van de Hertog van Brabant gericht aan de inwoners van "Nune" en "Gherwen" zijn de gemeentegrenzen beschreven.

In 1821 is de gemeenie Nederwetten aan de gemeente Nuenen-Gerwen toegevoegd. De naam Nuenen, vroeger ook geschreven als Nuenhem of Nuynhem, is een samentrekking van nuye of nuwe ( nieuwe ) en hem ( heim) en betekent een nieuwe woonplaats (heim is naard, woonplaals).

Waar de naam Gerwen vandaan komt is niet met zekerheid vast te stellen, maar aangenomen wordt, dat deze waarschijnlijk afkomstig is van Cherwinsheim, het heim van Gherwin.

De naam Nederwetten is opgebouwd uit wetten en neder. Wetten is een samentrekking van wetteren, dat natte grond betekent De wetteren liggen langs de rivieren de Dommel en de Kleme Dommel. Neoer betekent neerwaarts of afwaarts. (Stroomafwaarts liggen de opwetteren, Opwetten, en het einde van de wetteren, Wettenseind).

De naam Nederwetten is gegeven aan het grondgebied van het klooster Hooidonk, dan in de 12e eeuw bij de oprichting aan dit klooster is geschonken.

Molen de Roosdonck ziet u niet snel over het hoofd. Van verschillende kanten hebt u een prachtig uitzicht op deze molen.

Molen de Roosdonck
De molen is gebouwd door Marcelis van den Eijnden. Hij werd in Veldhoven geboren op 7 september 1817 en huwde aldaar op 7 september 1844 met Johanna Maria Verberne.

Marcelis, inmiddels landbouwer te Dommelen, liet hoogstwaarschijnlijk zijn graan malen op de dichtstbijzijnde molen; de Dommelse watermolen. Wat hem er toe gebracht heeft een molen te gaan bouwen is onduidelijk. Misschien was het de onvrede die bij menige boer bestond over de schade die landerijen opliepen bij een te hoog opgevoerde waterstand. Misschien heeft het huwelijk van zijn zoon Gerardus met de molenaarsdochter Johanna Maria de Laure uit Loon op Zand hem op dit idee gebracht. Wellicht deed hij het voor zijn kinderen, want hij was inmiddels 66 jaar geworden.

De geschiedenis loopt nog verder. We verwijzen u graag naar de officiele site van de molen.

Na een ommetje door het buitengebied buigen we af naar het centrum. Daar is veel historie te zien. Maar dan moet u wel goed kijken want u loopt er zo voorbij. In het gezellige centrum van nuenen kunt u even een terrasje nemen, of in de winter binnen een lekkere kop koffie drinken. Daarna lopen we langs het eerste raadshuis van Nuenen-Gerwen.

De Lindeboom
De lindeboom, die eeuwen oud moet zijn, heeft een stamomvang van 6,50 m. In vroeger tijd werd onder deze boom recht gesproken, vandaar ook wel de benaming 'gerechtlinde'.

De gietijzeren waterpomp dateert uit de 19e eeuw en werd gebruikt als dorpspornp. Het gedenkteken ter ere van Vincent van Gogh is in 1932 door Hildo Krop gemaakt. Het rechtopstaand gedeelte is geplaatst op een oude molensteen. De zon op dat gedenkteken
symboliseert de voorliefde die Van Gogh daarvoor had.

EERSTE RAADHUIS VAN NUENEN-GERWEN
Het in de muurankers aangebrachte jaar 1734 geeft het bouwjaar weer van het eerste 'huys voor Schout en Schepenen van Nuenen-Gerwen' en is als zodaning als raadhuis in gebruik geweest tot 1875. De ingangspartij bestaande uit een besneden lijst op een hardstenen sierstuk en -stoep geeft aan dat het een voor die tijd voornaam huis was. In de achtertuin werden loslopende en in beslag genomen dieren ondergebracht. Nadien werd het pand gebruikt als café, winkel en woonhuis.

Hervormde gemeente
Dit kerkje werd in 1824 gebouwd door Waterstaat. Het is een zaalkerkje. De aanbouw achter het kerkje dateert van 1928 en doet dienst als consistoriekamer.

In het open torentje op het dak is in 1965 bij de restauratie een 18-klokkencarillon fgeplaatst. Dit kerkje is vooral bekend geworden doordat Vincent Van Gogh het schilderde ten tijde 'dat zijn vader, ds. Th. van Gogh, hier voorging in de Hervormde Gemeente (1882-1885).

Van 1910 tot aan zijn verbanning uit Nuenen in 1915 preekte hier ds. Bart de Ligt, actief in de Bond van Christen Socialisten en de Vredesbeweging.

De route is niet lang, maar het is leuk om wat te weten te komen over het leven van Vincent van Gogh. Vooral het documentatiecentrum is interessant. Maar het is ook lekker om door Nuenen te dwalen, in de voetsporen van Vincent van Gogh.