Het is gezellig om met meerdere mensen te gaan wandelen. Op de eerste zondag van de maand gaat vrouwlief vogels kijken. Dat geeft mij de gelegenheid om een langere wandeling te gaan maken. Vandaag moesten we het beperken tot 16 km omdat er ook nog een verjaardag lag te wachten. Sommige dagen zijn zeer goed gevuld.

Vandaag op pad gegaan met Alex. Alex zijn we tegengekomen bij één van onze GPS presentaties bij IVN Geldrop. Sindsdien hebben we veel gemailed, informatie uitgewisseld en zijn we samen op pad geweest. Gewoon om ervaringen van het wandelen met de GPS uit te wisselen. Alex is intussen ook begonnen met het uitzetten van routes. De eerste staat al bij ons op de site. Meerdere volgen de komende tijd.

 Samen zijn we naar de IJzeren Man bij Weert gereden voor een leuke wandeling in het gelijknamige gebied. Een mooi gebied met voor iedereen wat wils. Er zijn 2 uitgezette routes, er is een rolstoel route, een kinderboerderij, een camping, een IVN Natuur- en Milieucentrum, een kinderspeelpaleis, horeca en een gevarieerde natuur met verschillende vennen. Onderweg staan verschillende informatieborden. Die worden natuurlijk op de foto gezet. Want deze informatie willen we graag met u delen.

Kempen-Broek GRENSOVERSCHRIJDEND LANDSCHAP
Op de grens van Belgisch en Nederlands Limburg en Noord-Brabant ligt Kempen-Broek, een grensoverschrijdend landschap dat in zijn omvang uniek is voor Vlaanderen en Nederland. Het strekt zich uit over de gemeenten Cranendonck en Weert in Nederland en Hamont-Achel, Bocholt, Bree, Kinrooi en Maaseik in België.

Het bijzondere en afwisselende landschap bestaat uit meerdere, aan elkaar grenzende delen zoals een huis met kamers. Elke kamer heeft wat te bieden en straalt een eigen sfeer uit: bos, moeras, hooiland, beekvallei. Deze kamers zijn een thuis voor talrijke zeldzame planten en dieren. Vele mensen werken samen aan het behoud van deze mooie, grensoverschrijdende mozaïek van landschappen zodat bezoekers Kempen-Broek in al zijn facetten kunnen ontdekken.

Wandelaars, fietsers, ruiters, menners en mountainbikers kunnen via bewegwijzerde routes op hun eigen tempo genieten van het landschap, de natuur, de cultuurelementen en de rust. Meer info op www.kempenbroek.be of www.kempenbroek.nl

De IJzerenman
In werkelijkheid is het gebied ruim 100 hectare groot. Ten zuid-westen van Weert lagen ooit uitgestrekte heidevelden en

woeste gronden. De laatste restanten hiervan zijn nog goed zichtbaar. Het gebied ontleent zijn naam aan de stoomgraafmachine 'De Ijzeren Man' die van 1910 tot 1913 een deel van het gebied uitgegraven heeft en waardoor de grote waterplas ontstond. Door winning van ophoogzand is in de eind jaren '80 de waterplas aan de Voorhoeveweg ontstaan die voornamelijk in gebruik is als visvijver.

Momenteel is er weer een ontgronding in uitvoering. Na de zandwinning krijgt het gebied tussen de Tungeroysche Beek en het IJzeren Mangebied hoofdzakelijk een bestemming voor natuurontwikkeling.

De uitgestrekte naald- en loofbossen vormen het natuurlijke decor voor de verschillende recreatieve voorzieningen. Een tweetal wandelroutes van verschillende lengtes, voeren langs natuurlijke vennen en heldere slootjes. De schitterende flora en fauna zal de bezoeker zeker niet ontgaan en regelmatig bewondering afdwingen.

De geschiedenis van de IJzeren Man
In het recreatiegebied de IJzeren Man liggen een aantal vennen: de grote IJzeren Man, de kleine IJzeren Man, de oude en de nieuwe eendenvijver en het Geurtsven. Alleen dit laatste ven is op een natuurlijke wijze ontstaan, de vier andere vennen zijn kunstmatig aangelegd. Voor de geschiedenis en de naamgeving van dit gebied zijn vooral de gebeurtenissen rond de grote IJzeren Man van belang.

De geschiedenis begint op 16 november 1904. Victor de Stuers, de afgevaardigde van het district Weert in de Staten Generaal, wist de overheid ertoe te bewegen om een spoorlijn van Weert naar Eindhoven aan te leggen. Weert was voor die tijd al een belangrijk spoorwegstation aan de zogenaamde IJzeren Rijn, een spoorlijn van Mönchengladbach naar Antwerpen.

De nieuwe spoorlijn ging het noorden van het land, via Eindhoven en Weert, met Maastricht en het mijn bouw-gebied rond Heerlen verbinden. Samen met de reeds bestaande railverbinding België-Duitsland zou hierdoor het treinverkeer over de Zuid-Willemsvaart erg druk worden de Duits-Belgische lijn maakte voor het passeren van dit kanaal gebruik van een lage draaibrug waarbij de treinen voorrang hadden boven de scheepvaart.

De oplossing waarvoor men koos was een hooggelegen brug. Omdat men ook een rangeerterrein wilde maken dat druk gebruikt zou gaan worden besloot men om een zogenaamde "statieberg" aan te leggen. Het hele spoorwegcomplex, perrons, spoorlijn, rangeerterrein en brug zou verhoogd worden aangelegd. Daarvoor was echter zand nodig.

Nu lag er op de plaats van de huidige IJzeren Man een 2 m hoog stuifduin, de Scholtissenheuvel, voor akkerbouw volkomen ongeschikt, maar goed bruikbaar als ophoog-zand. Voor het afgraven van de grond maakte men gebruik van een, door stoom aangedreven graafmachine, een soort baggermolen op rails.

Deze machine kreeg al spoedig in de volksmond de bijnaam: DE IJZEREN MAN. Tot ons geluk kon deze graafmachine niet door de, op ca 5 m diepte gelegen, leemlaag heen breken. Zo ontstond, na afloop van de graafwerkzaamheden, een diepe kuil met een waterondoorlatende leem bodem. Deze kuil vulde zich met hemelwater en er ontstond een waterplas die ook al gauw de naam De IJzeren Man kreeg.

Naderhand is deze naam ook gegeven aan het achterliggende bos, het zwembad, de speeltuin, het hertenkamp, de manege en aan het Natuur- en Milieucentrum.

We verlaten de mooie natuur voor een rondje Lange Heide. Deze visvijver is een bezoekje zeker waard. Je hebt prachtige vergezichten. Aan de overkant van een dijkje ligt een echte afgraving. Met borden "gevaarlijk terrein". Dichterbij hoeven we ook niet te komen, het uitzicht is de moeite al meer dan waard.

Op de weg richting kinderboerderij lopen we over een recht stuk route. Dan komt de vraag van Alex, staat jou kaart ook enigzins dwars. Nee, die van mij staat precies koers boven. Dat had Alex ook ingesteld, maar het beeld liet niet echt koers boven zien. Na even nadenken hadden we het probleem te pakken. Het kompas was niet gecallibreerd. Na 2 rondjes om de as was dat probleem ook weer verholpen en was "koers boven" ook echt koers boven.

Kinderboerderij
De kinderboerderij met de dieren- en hertenweide is een bezoek meer dan waard. Op het erf kunnen de kinderen de dieren lekker knuffelen.

Om natuur en milieu blijvend onder de aandacht te brengen zijn er in het Natuur- en Milieucentrum permanent wisselende tentoonstellingen. De buitenruimte van het Natuur- en Milieucentrum is als insectentuin ingericht. Het Natuur- en Milieucentrum is tevens het startpunt van het natuurleerpad. Op korte afstand van elkaar kun je kennis maken met de biotopen zoals die elders in Weert in de uitgestrekte natuurgebieden voorkomen. Door de afwisseling van bossen met water is de omgeving een heel vogelrijk gebied. In het rustgebied broeden de grote vogelsoorten en ook het IJsvogeltje is een vaste bewoner. De Ijzeren Man biedt talloze mogelijkheden voor ontspanning en recreatie.

Zwemmen in het subtropisch zwemparadijs en buitenbad, een dagje spelen in de binnen- en buitenspeeltuin, vissen in de Grote Ijzeren Man, lekker sportief bezig zijn en struinen door de natuur kan allemaal.

Tijdens of na een stevige wandeling of fietstocht kun je genieten van een heerlijk kopje in één van de horecagelegenheden. De camping midden in het bos is een ideaal oord voor een langer verblijf. Achter een dijkje verscholen liggen de trekkershutten op het terrein van de natuurcamping. IJs en weder dienende ontstaat hier in de winter een ijsbaan die geen enkele schaatsliefhebber kan weerstaan.

IJzeren Man-gebied
U staat op het punt om het IJzeren Man-gebied te betreden. Dit gebied is in 2005 flink onderhanden genomen door de gemeente Weert en Waterschap Peel en Maasvallei.

Het waterschap is verantwoordelijk voor het beheer van het water in de beken, sloten en vennen en in de plassen IJzeren Man en de kleine IJzeren Man. Zowel de hoeveelheid water (het waterpeil) als de waterkwaliteit hebben onze aandacht.

In het gebied kunt u op diverse locaties kennismaken met het werk van het waterschap.

Het waterschap organiseert voor groepen ook excursies in de IJzeren Man. Onder begeleiding van een deskundige watergids wandelt u dwars door het gebied. De excursie geeft u de gelegenheid om - letterlijk - stil te staan bij het werk van het waterschap. Belangstelling? Kijk dan eens op www.wpm.nl.

Moeras
Een moeras ontstaat op plaatsen met ondiep stilstaand, zuurstofarm water. Bepaalde plantensoorten groeien hier uitstekend. Het dode plantenmateriaal verteert maar gedeeltelijk. Wat overblijft, zakt naar de bodem. Hierdoor ontststaan voedsellagen die slechts enkele milimeters toenemen in de loop der jaren. Dit is beginproces van de verlanding. Het dichtgroeien van zo'n ondiep moeras eindigt op den duur in een bos.

Vogelrustgebied
Dit vogelrustgebied mag zo min mogelijk door mensen verstoord worden. Op die manier kunnen vogels er ongestoord naar voedsel zoeken, rusten en broeden. Vogels zijn erg schuwe dieren en laten zich gemakkelijk wegjagen door onrust in hun broedgebied. Als de vogels in het broedseizoen gestoord worden kan dit gevolgen hebben voor de populatie.

Binnen dit rustgebied komen onder andere de volgende vogels tot broeden: knobbelzwaan, meerkoet, de eend, fuut, en diverse zangvogels. Mede door de werkzaamheden die het waterschap hier heeft uitgevoerd, kan ook het deurrijke ijsvogeltje zijn leefgebied uitbreiden.

Oevervegetatie
De oevervegetatie groeit op de overgang tussen water en land. Deze overgang verloopt heel geleidelijk van nat naar droog. Hierdoor komen er veel verschillende plant-en diersoorten voor. De oevervegetatie wordt vooral bedreigd door watervervuiling, verdroging, maar ook door het vervangen van natuurlijke oevers door beschoeiingen.

Stuifzandgebieden
Stuifzandgebieden zijn gebieden met een humusarme, korrelige zandbodem. Deze gebieden zijn ontstaan nadat de oorspronkelijke bossen gekapt zijn en de ter plaatse ontstane heidevelden werden afgeplagd.

De stuifzandgebieden zijn van ecologisch belang: We zien hier de opeenvolging van pioniersbegroeiing naar de uiteindelijke begroeiing (Climaxvegetatie).

Op dit punt zien we veel joggers voorbij komen. Dit gebied is in trek bij mensen die wat aan hun conditie willen doen. Wat verderop in de wandeling komen we nog nauwelijks iemand tegen.

Heidevelden
Heide is een pioniersbegroeing die door menselijk ingrijpen in stand wordt gehouden. Heidevelden komen voor waar de bodem voedselarm is. De heidevelden (gebieden) zijn belangrijk voor veel plant- en diersoorten. Het is tegenwoordig vrij moeilijk om heidevelden in stand te houden, omdat er voedselverrijking plaatsvindt. Dit leidt tot vergrassing van de
heidevelden.

Meetstuw
Bij de Zuid-Willemsvaart bevindt zich een inlaat met een meetstuw van het waterschap. Deze regelt het waterpeil. Bij een te hoog waterpeil wordt de stuw lager gezet, zodat er meer water over de stuw kan wegstromen. Bij een te laag waterpeil wordt het stuw omhoog gezet om meer water vast te houden.

De stuw wordt rechtstreeks vanaf het waterschapskantoor in Venlo-Blerick in werking gesteld via een computerverbinding. Waar u nu staat is goed te zien dat de natuur in en om de beek z'n gang mag gaan.

Daardoor ontstaat een spontane ontwikkeling van struikjes en boompjes op de oever, een ideale schuilplek voor vogels. Het waterschap voert hier alleen minimaal onderhoud aan één zijde van de beek uit. Hierdoor blijft de doorstroming van het water toch gewaarborgd.

We lopen nog een stukje door de buitenwijken van Weert. In een wijk met mooie en dure huizen vinden we een bankje. Een prima gelegenheid voor het eten van een boterham. Dan lopen we weer terug naar de parkeerplaats.

Maar voordat we weer naar huis rijden gaan we nog even op bezoek bij het Natuur- en Milieu Centrum van het IVN. Die was net open. Dit centrum is zeker de moeite van een bezoek waard. We kijken rond, kopen wat nieuwe wandelingen en drinken een kopje koffie.

En zo kwam er een einde aan een leuke en interessante wandeling.