START N51 35.350 E5 49.100
We vinden de parkeerplaats van het Brabants Landschap op zo’n 500 meter vanaf de Gemertseweg, de N272 tussen Elsendorp en Sint Anthonis. Vanuit Elsendorp is het 300 meter voorbij de inrit naar Bronlaak rechts. Er is daar voldoende parkeergelegenheid.

We vertrekken precies richting Zuidoost, langs de “wandelroute”-paal en gaan meteen rechts het bospad op. Over het bruggetje en – in de verte zien we het grote landhuis – langs de voormalige ijskelder en dan richting Tuinhuisje. Het blijkt zelfs een monument te zijn!

Groote Slink 1 
Het landschap is ontstaan uit een groot ontginningsgebied van de Peel tussen 1907 en 1940. De Groote Slink – afgeleid van slenk, een verzakte laagte - is aangelegd in de Engelse Landschapsstijl door Leonard Antonij Springer in opdracht van Adam Roelvink.

Rond 1900 zaten de gemeenten krap bij kas. Daarom verkochten ze woeste grond. En zo geschiedde het, dat vanaf 1903 de Twentse bankiers Gebroeders Adam en Jan-Berend Roelvink 1050 ha zeer goedkope grond konden kopen. De Nederlandse Heidemaatschappij heeft het gebied ontgonnen.

IJskelder / Theehuis 
De ijskelder en het tuinhuisje zijn beschermde monumenten. We laten de vleermuizen met rust en gaan bij het draaihekje meteen door het andere draaihek tussen de paaltjes door naar het tuinhuisje. Op een groen ‘eilandje’ omgeven door weilanden staat een bijzonder theehuisje met een tafeltje en bankjes voor zes personen. Een idyllischer plaatsje kun je niet vinden.

We gaan terug over hetzelfde paadje en gaan door het weiland naar het draaihekje aan de overkant. We steken de Düsseldorfer Allee over, waarna we over het landgoed verder gaan. Door prachtige bossen en mooie lanen zien we een grindpad en hekwerk???

Groote Slink 2 
De Groote Slink – afgeleid van slenk, een verzakte laagte - is aangelegd in de Engelse Landschapsstijl door Leonard Antonij Springer in opdracht van Adam Roelvink. We zien de lange lanen en dreven en boomgroepen.

Vanaf Huize Bunthorst, ooit heette die Groote Slink en wordt nu Bronlaak genoemd, zijn twee kaarsrechte lanen als zichtlijn aangelegd. De een heet Long Walk en de ander Düsseldorfer Allee. Deze is een kopie van de Königsallee in die stad, 1km lang en 56 meter breed, c.e. inclusief het groen links en rechts van de weg. De bomen zijn inlandse eik, maar we zien ook enkele moeraseiken.

Grafkelder
We zien hier de grafkelder waar Adam Roelvink en zijn vrouw Christine Wielink zijn begraven. Aan hen is dit mooi aangelegde landgoed te danken. Hun dochter Willie heeft 25 hectare geschonken aan de Stichting Bronlaak.

De broer van Adam, Jan-Berend, heeft vooral het ontginningsproject gedraaid. Verderop zullen we de naar hem genoemde weg zien en – op enige afstand – de Jan Berenthoeve.

De slingerende paden gaan over in de strakkere rechte lanen van het landgoed Bunthorst. De Hoeve Bunthorst passeren we wel, maar die ligt verscholen achter het – nu – groen van de rododendrons.

Op de ‘grote weg’ gekomen zien we de paarse heide in bloei staan. Dit behoort tot Landgoed De Krim. De grensweg geeft aan, dat we op de scheiding komen van Brabant, Meijerij, Peel, Limburg, Gelre, Gemert en Bakel… Daar moet gekibbel van komen.

Achteraan tegen het bos ligt een pingoruïne – die echter onzichtbaar verscholen ligt.

Landgoed Bunthorst 
Anders dan de Groote Slink werd het landgoed ontgonnen volgens het aloude model met grote rechthoekige percelen beplant met bos of aangelegd als akker of weiland.

De lanen werden aangeplant met de snelgroeiende Amerikaanse eik. Let ook eens op de slingerende paden omzoomd door een randje mos.

In de bossen broeden de goudhaantjes, buizerd en havik. Er zijn ook enkele dassenburchten. De Fijnspar, Douglasspar en Japanse lariks gaan verdwijnen.

Daarvoor in de plaats komen meer Nederlandse soorten, zoals de Grove den, Zomereik en Ruwe berk.

Of dat op een (historisch) landgoed een verrijking is??

Aerlesche Peel 
De Aerlesche Peel is een Peelontginning. Het grootschalig trapeziumvormig gebied van enkele honderden hectare is een groot landbouwgebied.

De Jan Berendweg en de Jan Berenthoeve herinneren nog aan Jan-Berend Roelvink, de broer van Adam Roelvink die eveneens een Peelontginner was en onder meer het nabijgelegen landgoed Bunthorst heeft gesticht, waar de wegenstructuur naadloos in overgaat.

Het gebied is op het eind van de 19e eeuw ontgonnen en bestond voordien uit hoogveenmoeras. Nu vruchtbare grond.

We steken voorzichtig de weg van De Rips naar Oploo over! Er wordt hard gereden…
Even voor de verharde weg zien we rechts in het bos een ringven liggen, dat ons ook doet denken aan een pingo. Maar wel met een vraagteken.

Na de Vinkenpeel komen we uit bij het kanaal. En daar staat met veel gratie de Vredepaal.

Aan de overzijde van het kanaal zien we het Afleidingskanaal, de afwatering naar de Maas. Dit kanaal komen we tegen in de wandelingen bij Overloon.

Vredepaal 
De Vredepaal is opgericht onder koning Frederik Willem I van Pruisen om de grens vast te stellen tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en het -onder Pruisisch gezag staande - Overkwartier van Gelre. Daarvoor was de Peel zelf zo ontoegankelijk, dat de grens bepaald werd door zichtlijnen op de kerktorens van de omliggende dorpen. Dat was vragen om een geschil. Nog steeds liggen hier in de buurt de Twistweg en Vredeweg bij elkaar.

Bij het tractaat van de Peel werd in 1716 na de Spaanse Successieoorlog de grens vastgesteld in de Peel tussen de Meierei van s' Hertogenbosch en het ambt Kessel: “Dat op gelijcke costen sal gestelt worden eene groote Steen ofte Pael in't midden van de linie tusschen Springelbeek / ende de Loeff / getrocken sijnde op de nieuwe Caerte figurative / ghemaeckt door ordre van de voornoemde Commissarissen / welcke Steen ofte Pael sal dienen tot een altijt duerende Punckt / alwaer het Landt van Gelder moet eyndigen met het Landt van Brabandt / ende sal genoemt worden Vreedepaal.”

Peelkanaal / Defensiekanaal 
Tegen het einde van de jaren dertig van vorige eeuw werd het kanaal gegraven als afwateringskanaal van de natte en sompige peel en sloot aan op de rivier de Raam in het noorden.

Samen vormde dat de Peel-Raamstelling, die een verdedigingslinie vormde tegen een eventuele Duitse inval. De verdedigingslinie is tot Rijksmonument verklaard. De linie bestaat uit een 100km lange antitankgracht met stuwen, meer dan 330 kazematten, schootsvelden en achter het kanaal een wal.

Het terrein voor de gracht kon worden geïnundeerd. Dat wil zeggen dat de weilanden en wegen onder water gezet konden worden om de opmars van vijandelijke troepen te stoppen. Het geschut had minimaal een schootsafstand van 1200 meter.

De stelling is goed bewaard gebleven, omdat ze achterhaald bleek en in het zuiden niet aansloot op de Belgische linies. De Duitsers trokken om de stelling heen en konden zo het defensiesysteem van achteren uitschakelen.

Nu terug naar de parkeerplaats. Na enkele strakke akkers gaan we weer de Groote Slink in en zien in het mooie bos een hangplek. Oud zeer.

Justitieplaats 
Even bezien waar we zijn. Ten noorden van ons ligt Oploo. In 1393 als heerlijkheid vermeld met een omgracht kasteel van kasteelheer Gerrit de Vette. Na 1500 kreeg Oploo een eigen schepenbank. Rond 1750 was het slot bezit van de familie Steenhuijs, die er veelvuldig gebruik van maakte als jachtslot. Naar het zuiden toe, richting Gemert, waar we nu zijn, lag een groot jachtterrein.

Godevaert en Ludolf waren ambtsman van het Land van Cuijck voor de Prins van Oranje. Ludolf was als een hoge militair verbonden aan de Staten-Generaal. In 1778 werd de Heerlijkheid verkocht aan Stadhouder Willem V. Hij had er geen interesse in, waardoor het vervallen is en in 1800 werd gesloopt.

De laatste bewoners van het slot waren Lucretia van der Noot, vrijvrouwe van Heumen en Oploo, en haar twee dochters Amelia en Genoveva, de drie Juffers van Oploo; daarom heette het kasteeltje Het Juffere. Lucretia, die protestant was, zorgde echter wel voor het welzijn van de katholieke bevolking en zorgde voor een schuurkerk en een school. Uitzonderlijk. Nu is alleen de slotgracht en het parkje overgebleven, met daarin de sculpturen van de Drie Jufferen.

Dat Oploo als Heerlijkheid een eigen halsrecht bezat, zien we hier terug. Mensen die voor justitie van elders moesten vluchten zochten soms hun toevlucht in de onherbergzame Peel, waar de Heer van Oploo af en toe klopjachten hield en deze mensen ter dood veroordeelde. En halsrecht is halsrecht, dus werden ze opgehangen op een goed zichtbare plek langs de route naar Gemert. We zullen het maar een ‘hangplek’ noemen.

Op de gedenksteen staat ietwat moeilijk te onderscheiden: "Justitieplaats van de Hoge Vrije Heerlijkheid Oploo 1500-1790".

Dit brengt ons terug bij de startplaats. Daar kunnen we eindigen, maar het is ook mogelijk om vanaf de justitieplaats de noordelijke route te koppelen aan deze wandeling.

Tevens heb ik een track toegevoegd, dat eventueel zonder de Vredepaal, naar Elsendorp leidt voor een pauzestop bij D,n Brabander, achter het benzinestation bij de kruising Middenpeelweg.

Startpunt

• Alle routes Parkeerplaats Brabants Landschap N51 35.350 E5 49.100 zuidwest
• A1011 12km Bunthorst Vredepaal
• A1012 7km Groote Slink - Bunthorst
• A1013 16km Bunthorst CleefsWit Elsendorp
• A1014 20km Bunthorst Vredepaal CleefsWit Elsendorp

Geraadpleegde websites

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Bunthorst
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Groote_Slink
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Oploo
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Aerlesche_Peel
• http://www.archiefvaria.nl/pageID_3814391.html

POI’s

• Groote Slink 1 N51 35.282 E5 49.057
• IJskelder / Theehuis N51 35.256 E5 48.999 / N51 35.248 E5 49.173
• Groote Slink 2 N51 35.110 E5 49.136
• Grafkelder N51 34.841 E5 48.787
• Landgoed Bunthorst N51 34.809 E5 48.321
• Aerlesche Peel N51 34.018 E5 48.379
• Vredepaal N51 33.986 E5 50.304
• Peelkanaal / Defensiekanaal N51 34.231 E5 50.145
• Justitieplaats N51 35.159 E5 49.496