GPSwalking.nl - GPS wandelingen | Mooie GPS wandelingen in binnen- en buitenland
Voorsterkleipad
Korte beschrijving
Laatst bijgewerkt op 23-11-2019
Kenmerken
| Startpunt: | Voorst, parkeerplaats kerk |
| Startlocatie: | Gelderland , Nederland |
| Coördinaten | N52.171090 E6.147130 |
| Afstanden: | 23, 19, 16, 11, 3 km |
| Type: | Bos, Landgoed, Open, Rivier, Wei |
| Begaanbaar: | Goede wandelschoenen aantrekken |
| Rolstoel: | Niet bekend |
| Honden: | Niet overal toegestaan |
| Horeca: | Bij start en onderweg |
| Gelopen op: | 28-07-2011 |
Route informatie
Langere beschrijving
We hebben twee routes in 1 verwerkt. We zijn gestart met de korte kerkenpadroute. Daarna hebben we het Voorsterkleipad gelopen. Deze route starten beide bij de dorpskerk van Voorst en geven een prima beeld van de natuur rondom Voorst.
Dorpskerk Voorst
De kerk is gewijd aan de "Heilige Drievuldigheid". Zij werd reeds in 843 genoemd en behoort tot de oudste kerken in de gemeente Voorst. De kerk behoorde tot de abdij van Prüm. In de 12e eeuw bouwde men een Romaanse kerk van turfsteen afkomstig uit de Eifel.
Deze kerk werd omstreeks 1350 afgebroken met uitzondering van de turfstenen fundering en de Romaanse toren. De kerk werd vervangen door een Gotisch gebouw van baskteen. De turfsteen van de oude kerk werd gebruikt als siersteen voor de nieuwe kerk.
In 1627 kreeg de kerk van de stad Zutphen een bebrandschilderd raam. De hangende preekstoel en het doophek dateren ook uit dat jaar. De kanselbijbel is gedrukt in 1702. De kerk bezit een Naberorgel uit 1843. De eerste predikant na de reformatie was Gerhardus Verstegen. Restauraties vonden plaats in 1843 en 1911.
In 1945 tijdens de bevrijding, werd de toren zwaar beschadigd. Na een zware storm in 1973 stortte de torenspits opnieuw in. De dorpsbewoners brachten geld bijeen voor de restauratie.
Voorst
Voorst is een dorp in, en de naamgever van de gemeente Voorst waarvan de hoofdplaats Twello is, in de provincie Gelderland. Het gemeentehuis van de gemeente Voorst staat echter niet hier, maar in Twello. Het dorp heeft 1520 inwoners (2007).
Het kerkenpad laat je zo dicht langs de sommige huizen lopen dat je bang bent om op privegrond te kopen. Eén keer lopen we een stukje terug om het even te vragen, voor de zekerheid.
Het kerkenpad
Vroeger gingen de bewoners van de Voorsterkiei over de kerkenpaden naar de kerk.
Vroeger gingen de bewoners van de Voorsterkiei over de kerkenpaden naar de kerk.
Eén van deze kerkenpaden viel deels samen met 'Het Zutphens pad'. Over dit pad liepen de inwoners van Voorst naar de markt in Zutphen.
Voorsterklei
Het achter de kerk gelegen gebied was onderdeel van het stroomgebied van de IJssel en overstroomde regelmatig. De boerderijen werden daarom op verhogingen gebouwd, de zogenaamde 'pollen'. Het nog goed zichtbare reliëf in de Voorsterkiei is veroorzaakt door de IJssel. Steilranden getuigen van de voormalige activiteit van de IJssel, die zand verplaatste en ook weer afzette. Ook zijn verschillende oude nevengeulen van de IJssel nog In het landschap zichtbaar.
Flora en faunaDe in de Voorsterkiei aanwezige meidoornhagen dienden als perceelscheiding en veekering. In de meidoornhagen komen nu ook andere soorten voor, zoals sleedoorn, kardinaalsmuts, vlier, hondsroos en heggenrank. Tussen de hagen staan oude knotwilgen en knotessen.
De poelen in de Voorsterklei zijn van grote betekenis voor amfibieën, zoals de gewone pad, de groene kikker en de kleine watersalamander. Ook bijzondere soorten als de knoflookpad en de kamsalamander komen in dit gebied voor. In dit landschap met poelen en hagen voelen de ooievaar, steenuil en ook de kerkuil zich prima thuis. De kerkuil nestelt al jaren In de Voorster kerk.
Onze hond, die nauwelijks nog vooruitkomt ging mee in een krat op wielen. Dat viel op de smalle paden en dito bruggetjes niet altijd mee. Ook is de klei goed merkbaar in natte tijden. Goede wandelschoenen zijn daarom aan te bevelen.
Wandelen
In het deel van de Voorsterklei waar vroeger de kerkenpaden lagen, is met behulp van houten handwijzers een wandelroute uitgezet, toegestaan op de paden. Folders over de wandelroute zijn verkrijgbaar bij de VW Voorst, Marktplein 11-A In Twello.
Stichting Landschapsbeheer GelderlandInzet van vrijwilligers, particulieren, agrariërs en gemeenten, gekoppeld aan de kennis en daadkracht van Landschapsbeheer Gelderland op het gebied van landschap, natuur en cultuurhistorie, maakt enthousiast werken aan behoud, beheer en ontwikkeling van het landschap mogelijk.
(Informatie en advies: Landschapsbeheer Gelderland, 026-3537444, www.landschapsbeheergelderland.nl).
LandschapHet pad langs de haag loopt net over de rand van de oeverwal. Aan de linkerkant ligt de lager gelegen Voorsterklei. De IJssel stroomde lang geleden door drie geulen, onder meer door een geul vlak achter de latere dorpskerk. Naast de nieuwe geulen zette de rivier ook telkens nieuwe oeverwallen af. Op deze oeverwal ontstond het nederzettingsgebied van Voorst. Het hoogteverschil aan de linkeren rechterzijde van de haag is duidelijk te zien.
De Beele
De paviljoens behoren tot het orthopedagogisch centrum De Beele, waar jongens en meisjes in de leeftijd van 12 tot 18 jaar doordeweeks wonen en naar school gaan. Vroeger was het een landgoed met landhuis.
Het landhuis werd in 1971 tot op de kelders afgebroken.
Kleigat
Tot circa 50 jaar geleden werd hier klei gewonnen. De klei werd door middel van een spoorlijntje vervoerd naar de steenfabriek die twee kilometer verderop langs de IJssel stond. Het spoorlijntje is verdwenen.
Later werd hier nog zand gewonnen, waardoor het kleigat zijn diepte van ruim 10 meter neeft gekregen. Het is nu een mooi natuurgebied met veel soorten watervogels.
KnotwilgenLangs het pad staan veel knotwilgen. Ze deden vroeger dienst als grensafscheiding en houtleverancier. Zo voorzag de meest voorkomende soort, de knotwilg, in tenen voor het vlechten van manden, matten en beschoeiingen.
Het dikkere hout werd gebruikt voor klompen of brandhout. Daarnaast was het essenhout weer uitstekend geschikt om palen en gereedschapsstelen van te maken. Oudere knotbomen herbergen allerlei n van te maken. Oudere knotbomen herbergen allerlei planten en dieren. Vlier, lijsterbes, braam, varens, mossen.
Na het kerkenpad gaan we verder richting IJssel. Mooie vergezichten en een dijkje waar we een heel lang stuk over lopen. Ook gaan we een stukje de natuur in, gewoon door het weiland langs de IJssel. Het gedeelte door de weilanden is verboden voor honden. Maar u kunt met hond de route langs de dijk gewoon blijven volgen.
De Nederlandse LandgeitenDe Nederlandse Landgeiten bepaalden eeuwenlang mede het beeld op het Nederlandse platteland. Deze armoede koe viel op door z'n monumentale horens.
Na jarenlange teruggang, gaat het nu weer beter met het ras. Dit dankzij enthousiaste hobby-fokkers en enkele natuurorganisatie's zoals Staatsbosbeheer, die de landgeit inzetten bij het beheer van natuurterreinen, waar zij o.a. berken, bramen en andere struiken moeten verwijderen.
Ook worden deze geiten gehouden op kinderboerderijen en natuurlijk bij hobby-boeren.
IJsselDe rivier de IJssel (of Gelderse IJssel, ter onderscheiding van de Hollandse IJssel, Nedersaksisch: Iessel) is een Nederlandse aftakking van de Rijn. Zij takt bij Westervoort ten oosten van Arnhem af van de Rijn en stroomt in noordoostelijke en later in noordelijke richting naar het Ketelmeer respectievelijk het IJsselmeer.
De lengte van de IJssel is ongeveer 125 km. Bij Westervoort liggen de zomerkaden zo'n 70 meter van elkaar, bij Kampen is dat het dubbele. Bij hoogwater behoren ook de uiterwaarden tot het stroombed. De IJssel staat dan tussen de winterdijken en kan plaatselijk vele honderden meters breed zijn. Het maximale verschil tussen de hoogste en de laagste waterstand ter hoogte van de stad Deventer bedraagt zes meter.
Gemaal MiddelbeekDit gemaal beheert het waterpeil in de stroomgebieden van de Voorsterbeek en van de Lage Leiding. Bij lage IJsselwaterstanden houdt het water in de stroomgebieden op peil met behulp van twee stuwen (één stuw per stroomgebied). Bij hoge IJsselwaterstanden pompt het gemaal overtollig water uit de stroomgebieden naar de IJssel.
Historie
Het gemaal is gebouwd in 1972, gelijktijdig met de aanleg van de Voorsterkleidijk. Het dankt zijn naam aan mr. Louis Albert Sigismund Jacques van der Feltz (1906-1979), oud-dijkgraaf van het polderdistrict Brummen-Voorst dat opdracht gaf dit gemaal te bouwen. In de volksmond heet dit gemaal 'Middelbeek' naar de nabij gelegen boerderij.
'De Middelbeek'In 1998 bleek dat de pompen niet meer toereikend waren voor het verwerken van de grootste regenbuien. Daarom besloot het bestuur van Waterschap Veluwe het gemaal grondig te renoveren. Met nieuwe motoren is de capaciteit 20% verhoogd. De vier pompen (twee per stroomgebied) hebben nu een gezamenlijke capaciteit van 720 m3 per minuut. Dat betekent dat dit gemaal in één uur een voetbalveld tot een hoogte van ruim vier meter met water zou kunnen vullen.
We gaan van de dijk af door Landgoed de Poll. Dit gedeelte is ook verboden voor honden. Met hond kunt u de dijk gewoon volgen. U komt dan verderop weer gewoon op de route uit.
Landgoed de PollLandgoed De Poll is bijna 900 hectare groot. Het ligt langs de IJssel in de driehoek Wilp, Voorst, Klarenbeek. Het ligt verscholen in het groen dat weilanden en akkers omzoomt. Het landgoed telt ruim veertien grote hoeves en bijna even veel kleine boerderijen.
De huidige eigenaar is Barones Van Lynden. Zij erfde het kasteel in 1991 van Baron Schimmelpenninck van der Oye. Zij liet het huis Nijnenbeek enige jaren geleden restaureren. Het landgoed is opengesteld voor publiek.
Dan komen we langs de ruïne van kasteel Nijenbeek. Je loopt er vanaf deze kant van de wandeling op een steenworp langs zonder iets te zien. Gewoon even naar het waypoint lopen en genieten van het uitzicht.
Helaas is de ruïne slecht onderhouden en niet meer toegankelijk. Dat is jammer.
Kasteel Nijenbeek
Kasteel De Nijenbeek, in de omgeving ook wel bekend als het Hooge Huis, is een ruïne aan de oever van de Voorsterbeek, een oude bedding van de IJssel ten noordoosten van de Nederlandse plaats Voorst (provincie Gelderland). Tegenwoordig ligt het op zo'n 200 meter van de IJssel. Het is een grote vierkante donjon, nu nog zo'n twintig meter hoog en met een grondvlak van 12 bij 13 meter.
Het kasteel werd waarschijnlijk gesticht in het begin van de 13e eeuw door graaf Gerard III van Gelre. Het oudst bekende document waarin een naam van een kasteelheer wordt genoemd, Dirk van Nijenbeek, dateert uit 1266.
In de veertiende eeuw werd de donjon uitgebreid met een ommuurd kasteelplein en een (vanwege de regelmatige overstromingen van de IJssel verhoogd gebouwde) voorburcht. Na de strijd tussen Reinoud III van Gelre en zijn broer Eduard werd de onfortuinlijke Reinoud door zijn broer in de eenzame donjon opgesloten (1361).
Tijdens zijn verblijf in de cel werd Reinoud naar verluidt zo dik, dat hij de deur niet meer uit kon en de celdeur dus niet meer gesloten hoefde te worden. Na de dood van Eduard in augustus 1371 werd Reinoud bevrijd en in zijn positie als graaf van Gelre hersteld, maar vier maanden later overleed hij al, op 38-jarige leeftijd.
Willem van Gelre, de opvolger van Reinoud, gaf in 1383 het kasteel in leen aan Willem van Steenbergen, een familielid van de graven van Gelre. Tijdens de Gelderse Oorlogen verwierf Karel van Gelre het kasteel, dat hij gedeeltelijk liet slopen. Alleen de donjon zelf liet hij staan.
Een halve eeuw later was De Nijenbeek toneel van gevechtshandelingen tussen Spaanse troepen die hun basis in Zutphen hadden en Staatse eenheden die hun stad Deventer wilden beschermen. In 1586 werd het definitief voor de Staatsen veroverd door de graaf van Leicester.
Afstammelingen van Willem van Steenbergen bewoonden het kasteel nog tot 1778. Daarna kwam het aan de familie Schimmelpenninck van der Oye en in 1991 aan een lid van de familie Van Lynden. Aanvankelijk werd het gebouw enkele malen verbouwd tot een bruikbare woontoren.
In het laatst van de bezettingstijd was er een Duitse eenheid gelegerd, die door de Canadezen met een beschieting verdreven werden, hetgeen aanzienlijke schade toebracht. Sindsdien vervalt de toren steeds verder, omdat sinds de jaren vijftig de eigenaars het noodzakelijke onderhoud steeds hebben nagelaten. Plannen om althans het hoognodige herstel uit te voeren zijn tot dusverre op niets uitgelopen.
We lopen van het ene landgoed naar het andere. Mooie stukjes natuur.
Landgoed Beekzicht
Landgoed Beekzicht omvat ongeveer 450 hectare en strekt zich uit van het Appense Veld tot aan de IJssel. Het landgoed kan worden gekarakteriseerd als een agrarisch-natuur landgoed. Op en rondom landgoed Beekzicht spelen diverse ruimtelijke ontwikkelingen: rivierverruimende maatregelen, dijkverlegging, de mogelijke aanleg van een rondweg, woningbouw, verbreding van agrarische
Landgoed Beekzicht omvat ongeveer 450 hectare en strekt zich uit van het Appense Veld tot aan de IJssel. Het landgoed kan worden gekarakteriseerd als een agrarisch-natuur landgoed. Op en rondom landgoed Beekzicht spelen diverse ruimtelijke ontwikkelingen: rivierverruimende maatregelen, dijkverlegging, de mogelijke aanleg van een rondweg, woningbouw, verbreding van agrarische
activiteiten.
Het doel van het Landgoed is “De instandhouding en beheer, mede door middel van exploitatie, van het landgoed ‘Beekzicht’ in Voorst met zijn landerijen en opstallen, lanen en natuurterreinen met bijzondere zorg voor het behoud en de ontwikkeling van het aan dat landgoed eigen natuur- en landschapsschoon, alsmede het handhaven en uitbouwen van de sociale en maatschappelijke functie in de Voorster gemeenschap.
Als we de Rijksstraatweg oversteken komen we in een ander gebied. De drukke Rijksstraatweg heeft vroeger een tolpost gehad. Een grote slagboom zorgde ervoor dat iedereen moest stoppen en tol moest betalen voordat men de weg mocht vervolgen. Een tolpost zou het in onze tijd bijzonder druk hebben.
Recht tegenover het tolhuisje ligt hier SVR camping de Adelaar waar we dit jaar ons kamp opgeslagen hebben.
Camping de AdelaarDe Adelaar of de Nattelt. De eerste vermelding van de "Natelt" komt voor in 1417. In 1564 is sprake van een "hofstede aan de Natelt kerspel Up Voirst". De Nattelt of Adelaar is in de 16e en 17e eeuw in bezit van de familie van Linterlo. Evert van Linterlo liet in 1609 het voorhuis van de Nattelt of Adelaar bouwen. In de gevel vind men het familiewapen van Evert en zijn tweede vrouw Arnolda van Hoemen.
In 1661 droeg Geertruit van Lintelo de Nattelt in leen op aan de Staten van Gelderland. De Nattelt werd in 1748 gekocht door de pachtboer Rutger Hissink. Via de familie Massink komt de Adelaar in bezit van Mr. Hendrik Jan Thooft. Door vererving kwam de Adelaar samen met o.a. Beekzicht en de Middelbeek in 1902 in bezit van familie Bosch ridder van Rosenthal.
In 2003 werd de Adelaar uitgeroepen tot "Boerderij van het jaar".
Tolhuisje van VoorstVanaf 1698 tot na de Franse tijd werd op dit punt, evenals op nog andere plaatsen van de weg Apeldoorn - Zutphen, tol geheven. Het weggeld werd gebruikt voor onderhoud en aanleg van de weg. Een slagboom sloot de weg af. Een tolgaarder inde de tolgelden en bediende de slagboom. Voor zijn diensten mocht hij het tolhuisje bewonen.
Het toltarief vermeld op een bord luidde:
- Een wagen op vier wielen: 10 cent
- Een kar op twee wielen: 5 cent
- Een schaap: 1,5 cent
- Een paard: 2,5 cent
- Een koe: 2,5 cent
- Een varken: 1,5 cent
Voor een diligence voor meer dan 6 personen, een ongeladen Mallejan en een hondenkar werden afwijkende bedragen gerekend. Het huidige tolhuisje is een rijksmonument, stamt uit de 19e eeuw en behoort tot het landgoed Beekzicht.
We lopen langs een aardappelveld. Een bord geeft ons meer informatie.
Aardappelen
Dit zijn consumptie aardappelen. Deze aardappelen worden gebruikt om te koken en soms wordt er frites of chips van gemaakt. In Nederland wordt ongeveer 80.000 hectare consumptie aardappelen verbouwd. Veel geteelde rassen consumptieaardappelen zijn: Frieslander (vroeg), Parel, (vroeg) Surprise en Bildstar.
- Poottijd: eind maart tot eind april.
- Rooitijd: vroege oogst, eind juni, late oogst, vanaf september.
- Opbrengst: vroege oogst ongeveer 25 ton per hectare, late oogst ongeveer 50 ton per hectare.
De VeluweIeder jaargetijde anders...
Tussen de Randmeren, de IJssel en de Rijn strekt de eindeloze Veluwe zich uit. Een gebied met heel verschillende landschappen. Veel natuur, bos en heide, maar ook uiterwaarden en stuifzand. Op de fiets voel je echt hoe eindeloos groot de Veluwe is. Dan zie je een schaapherder met zijn kudde of stuit je plotseling op een edelhert of everzwijn. Dan kom je langs grafheuvels, watermolens en eeuwenoude landgoederen en kastelen.
We zitten hier op de Veluwe, of eigenlijk meer aan de rand. Toch is het hier ook mooi, het is afwisselend. Vergezichten en stukjes bos lossen elkaar af.
Dan verlaten we het bos en gaan we over de verharde wegen weer verder richting Voorst.
Schapen
Dit zijn schapen van het Flevolander ras. Het schaap is uit een kruising van een Fins Landschaap en het Ille de France schaap. Het is een goed schaap voor de vleesproductie en één van de vruchtbaarste schapenrassen. De schapen kunnen iedere 8 maanden lammeren.
Andere opvallende punten zijn: Vitaliteit, sterk, hoge totaal productie. De schapen worden minstens 1 keer per jaar geschoren. De wol wordt verwerkt in de textielindustrie tot diverse producten.Lammertijd: iedere achtste maand: januari-april-september. Draagtijd: 146-148 dagen.
Korenmolen de Zwaan
Stelling/korenmolen uit 1904. De molen is nog steeds maalvaardig. Het malen van graan gebeurd op vrijwillige basis. Op de huidige plaats van de molen werd in 1894 een door stoomkracht aangedreven graanmaalderij opgericht. In 1904 liet H. Garssen hier een uit Uithuizen (Gr.) afkomstige molen opbouwen. De stoommachine degradeerde toen tot hulpkracht. In Uithuizen had deze molen gediend als pelmolen en was daar bekend als Burema's molen.
De molen werd in 1967 gerestaureerd en is toen vernoemd naar molenaarsdochter Zwaantje (die de molen toen officieel in gebruik stelde). Zij is de oudste in een rij van acht kinderen en tegenwoordig bekend als Zwaan Wissink- van Mulligen.In 1980 dreigde opnieuw stilstand. In 1986 nam het Voorster Belang het initiatief om de molen te behouden voor het nageslacht. Toen werd voor het symbolische bedrag van ƒ 1,- de nieuwe stichting De Zwaan eigenaar en beheerder van de molen. In 1989 had de stichting genoeg geld ingezameld om de molen te laten restaureren. In 1991 werd de molen in prima staat opgeleverd. De molen draait regelmatig; incidenteel wordt er veevoer gemalen.
En na ruim 23 mooie kilometers komen we weer bij de dorpskerk van Voorst aan. Een mooie en afwisselende wandeling via een aantal landgoeden waarbij we ook een aantal dijken langs de IJssel meegenomen hebben.
Gebruikte websites:
POI's
- Aardappelen N52.1814 E6.1316
- Appense bos N52.1794 E6.1065
- Bakker/terras N52.1833 E6.1350
- De Beele N52.1638 E6.1520
- De Voorster klei N52.1686 E6.1568
- Gemaal Middelbeek N52.1807 E6.1635
- IJssel N52.1695 E6.1919
- Juffersgat N52.1803 E6.1370
- Kleigat N52.1628 E6.1560
- Landgeiten N52.1591 E6.1812
- Landgoed Appen N52.1807 E6.1287
- Landgoed Beekzicht N52.1787 E6.1342
- Landgoed de Poll N52.1822 E6.1540
- Molen De Zwaan N52.1682 E6.1355
- Pannekoekhuis N52.1724 E6.1416
- Pannenkoekhuis N52.1729 E6.1418
- Rammelwaard N52.1742 E6.1884
- Restaurant N52.1770 E6.1399
- Ruine slot Nijenbeek N52.1869 E6.1614
- Schapen N52.1718 E6.1118
- Start/finish/parkeerplaats N52.1710 E6.1471
- SVR Camping de Adelaar N52.1775 E6.1415
- Voorst N52.1698 E6.1429
- Voorsterbeek N52.1782 E6.1384
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekstStartlocatie
Reacties
Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen
- Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
- Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
- Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
- De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
- Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
- Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
- English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.