We starten deze wandeling met enige aanloopproblemen. De parkeerplaats aan het begin van de wandeling blijkt er eentje te zijn waarvoor je moet betalen. En daar staan we met een lege chipknip en een euro aan los geld.

Na wat rondvragen bij andere parkeerders lukt het om een briefje van 5 te ruilen voor een stapel euromunten. Daarmee is de eerste horde genomen.

Wat verderop moeten we ook betalen om het natuurgebied in te mogen. Dit kost maar een euro per persoon (2012) maar ook dat hebben we niet in onze portemonee. We besluiten om het het maar erop te wagen en het bedrag later elektronisch aan het Zeeuws Landschap over te maken.

Dan kunnen we gaan genieten van een bijzonder mooi gebied. Zeker bij zonnig weer is het een schitterend gebied om op de foto vast te leggen. De grote variatie onderweg doet ons bij tijd en wijle watertanden. De afstand van 12 km leggen we maar langzaam af want we staan vaak stil om even te genieten, te kijken of om een foto te nemen.

Even een waarschuwing: honden zijn niet toegestaan op deze wandeling.

De witte gedaante
Gewaarschuwd bent U voor U verder gaat
Voordat de gedaante in het wit voor U staat
Jaren dwaalt ze hier al rond
Je schrikt je rot als je haar tegen komt

Ineke Rozemond

Oranjezon
Oranjezon is een gevarieerd natuurgebied. Het bestaat uit duinen, duingrasland, struwelen, loofbos en naaldbos. Het is 400 hectare groot en maakt onderdeel uit van natuurmonument 'De Manteling van Walcheren'. Oranjezon is ontstaan tussen 1200 en 1700 en behoort daarmee tot de zogenaamde jonge duinen.

Uit Oranjezon is bijna 100 jaar drinkwater onttrokken. Eerst voor de Middelburgse bevolking, later ook voor delen yan het Walcherse platteland. De kanalen die door dit gebied lopen, herinneren ons aan deze drinkwatervoorziening.

Vanaf 1995 kan er in geval van calamiteit nog drinkwater gewonnen worden. Oranjezon is eigendom van Delta N.V. die het in beheer gegeven heeft aan Het Zeeuwse Landschap.

In Oranjezon komen vele soorten planten en dieren voor. Er leeft een populatie reeen en damherten. Doordat zij zich graag tegoed doen aan jonge struikjes van bijvoorbeeld de vogelkers en eiken leveren ze een bijdrage aan het open houden van het gebied.

Ook andere dieren, zoals pony's, worden hiervoor ingezet. Zonder hun bijdrage zou Oranjezon dicht groeien tot een bos. Juist in de open duinlandschappen komen unieke planten voor zoals de orchidee en de parnassia. De planten trekken op hun beurt vele insecten wparonder vlinders aan.

Voor vogels doet Oranjezon dienst als broedgebied, overwinteringgebied of pleisterplaats bij de trek. Er zijn ca. 130 verschillende soorten vogels waargenomen, waarvan er 65 in het gebied broeden.

Onderweg wordt het duidelijk waarom honden niet zijn toegestaan op deze wandeling. We zien verschillende keren damherten in de struiken liggen. Sommigen zijn schuw en duiken meteen weg. Andere kijken ons nieuwsgierig aan. Daar maken we maar gebruik van om een foto te schieten.

Na een flink stuk door een zeer fraai duingebied buigen we af richting zee. Er gaat niet boven een stukje langs zee te slenteren.

Hier ligt strandafval (zeewier)
De Stichting Strandexploitatie Walcheren en de Gemeente Veere slaan op dit strandvak aangespoeld strandafval op. Dit afval bestaat voor het grootste deel uit zeewier - dat voor 95% uit water bestaat- en zand. Van elke 1000 kilo aangespoeld strandafval is ongeveer 940 kilo zand en water. Dit zijn natuurlijke materialen, die gewoon op het strand thuishoren.

Daarom kiest de gemeente Veere voor een natuurlijke verwerking van het strandafval. Plastic en ander restafval, dat niet vanzelf vergaat, wordt handmatig verwijderd. Het zeewier verdwijnt na enige tijd vanzelf, het water zakt weg en/of verdampt en het zand blijft achter.

Het strandafval dat aanspoelt op het strand tussen Donmburg en Vrouwenpolder wordt op dit strandvak gestort. De natuurlijke verwerking van dit afval kan leiden tot geuroverlast voor de bezoeker van dit strandvak. Wij vragen hiervoor uw begrip!

Meer informatie?
Stichting Strandexploitatie Walcheren, Telefoon: (0118) 586 275.

Ondanks dat het al eind oktober is wordt er nog gezwommen. Wij moeten er niet aan denken maar tijdens onze lunch zien we iemand een flinke tijd rondzwemmen. Badkleding lijkt niet verplicht.

De geschiedenis van Oranjezon
De duinen van Oranjezon ontstaan tussen 1200 en 1800 naast 13de-eeuwse poldertjes als Gerstepolder en Beekhoekspolder.

Wat oorspronkelijk een ongerept, woest duinlandschap is, wordt in de 19de eeuw door de mens in gebruik genomen als waterwingebied. Sinds 1995 is Oranjezon uitsluitend natuurgebied.

De geboorte van de duinen
Het duingebied Oranjezon ontstaat in de 13de eeuw wanneer de schorren ten westen van Vrouwenpolder worden ingedijkt. Het strandzand verwaait vanuit Domburg en vormt de eerste duinen. In de loop der eeuwen is het duingebied van Domburg tot Vrouwenpolder gegroeid.

Waterwinning
Omstreeks 1850 is de gezondheidstoestand in zuidwest Nederland ronduit slecht: pokken, tyfus en cholera zijn schering en inslag. De bewoners halen hun drink water dan nog uit regentonnen en welputten.

In 1889 koopt de gemeente Middelburg een deel van het duingebied om er schoon drinkwater te winnen.

Na een heerlijk stukje strand gaan we de duinen weer in. Het landschap veranderd snel en we kunnen genieten van een grote variatie aan verschillende uitzichten en vergezichten.

Vastlegging duin
In de dertiger jaren wordt er een dennenbos aangeplant van 45 hectare groot. Dit heeft als doel het dicht stuiven van de kanalen te voorkomen. Het overige duin wordt door het Waterschap Walcheren met helm en rijshout vastgelegd.

In de dertiger jaren wordt er een dennenbos aangeplant van 45 hectare groot. Dit heeft als doel het dicht stuiven van de kanalen te voorkomen. Het overige duin wordt door het Waterschap Walcheren met helm en rijshout vastgelegd.

1953
De hevige storm van 1953 zet grote delen van zuidwest Nederland onder water. Hoewel Walcheren grotendeels gespaard blijft, overstromen ook de duinen van Oranjezon. Drinkwaterwinning wordt tijdelijk onmogelijk door het zoute water.

Oranjezon wordt natuurgebied
In 1995 wordt de waterwinning stopgezet en wordt Oranjezon een natuurgebied. In noodgevallen kan het duingebied nog steeds binnen 24 uur schoon drinkwater leveren aan heel Walcheren.

Duurzaam beheer op maat met een Schaapskudde
Kaljouw Landschapsbeheer richt zich op het onderhouden/beheren van natuurterreinen, grasland, dijken, parken, wegbermen, overhoeken enz. Dit onderhoud wordt duurzaam uitgevoerd door met een schaapskudde ecologisch te begrazen.

In 2009 zijn we met de begrazing begonnen voor Stichting Zeeuws Landschap, Staatsbosbeheer, Waterschap Zeeuwse Eilanden, Bouwfonds, Gemeente Middelburg en de Gemeente Vlissingen. Met de ecologische begrazing willen we bereiken dat de natuurwaarden toenemen.

In het kort komt het erop neer dat we de schaapskudde korte tijd op een beperkte oppervlakte iaten grazen. Meestal wordt 3 keer per jaar op dezelfde plaats begraasd.

Na de begrazing laten we het terrein ongeveer 2 maanden met rust. Planten, bloemen en kruiden hebben na de begrazingsronde meer ruimte, het gras is immers weggegraasd. De planten, bloemen en kruiden kunnen zich zodoende bijzonder goed ontwikkelen, bloeien en zaad zetten.

Doordat we met de schaapskudde rondtrekken over Walcheren zuilen de schapen in de vacht, tussen de hoefjes en in de mest alleriei zaden en sporen van pianten meenemen. Er ontstaan zodoende ecologische verbindingen tussen de vaak geisoleerde natuurgebieden. Natuurwaarden nemen toe door een grotere soortenrijkdom, De duurzaamheid van een schaapskudde is direct aan te tonen doordat voor het onderhouden van de terreinen geen tractoren met maaimachines nodig zijn. Met de kudde komen we over de weg aanwandelen. Een schaapskudde heeft heel wat bekijks, reacties zijn erg positief.

Beheersproblemen, zoals, verruiging en ongewenste boomopslag kunnen we aanpakken. Ook problemen van te veel (on)kruiden zoals distels, brandnetels, berenklauw bramen en amerikaanse vogelkers kunnen we aanpakken met een schaapskudde.

Duinbeheer
Jaren van waterwinning en andere menselijke ingrepen hebben sporen nagelaten in de duinen. Het huidige duinbeheer is erop gericht de oorspronkelijke rijkdom van de duinen terug te brengen.

Terug naar het oorspronkelijke duin
De afgelopen eeuw is het aanzicht van Oranjezon grondig veranderd. Het graven van waterwinningskanalen, de aanplant van bos en helm en het oprukken van vogelkers maakten het tot een verruigd, dichtgegroeid en verdroogd gebied. Met het huidige beheer krijgt de natuur het weer voor het zeggen.

Einde van de waterwinning
Sinds 1995 wordt geen water meer gewonnen in het gebied. Daardoor wordt het gebied opnieuw vochtiger. Dit proces kan nog tientallen jaren duren. 2000 m kanaal wordt gedempt. Door het dempen van kanalen worden duinvalleien, vroeger befaamd vanwege de orchideeen die er groeiden, hersteld.

Aan het einde van de wandeling lopen we tegen een hoge uitkijktoren. Helaas is de zon verdwenen en kunnen we in de verte nog net de zee zien liggen. Met een beetje zon erbij had dat een mooiere foto opgeleverd.

Herstel van de bossen
De naaldbossen worden in de jaren '30 aangelegd om de duinen vast te leggen. Nu worden ze langzaamaan omgevormd. Zieke bomen worden gekapt. Door natuurlijke verjonging ontstaat een gevarieerder en oorspronkelijker bos met eik en berk. De kruid- en struiklaag krijgt op deze manier meer licht en breidt zich uit. De Vogelkers wordt verwijderd. Vogelkers is een echte 'woekeraar', die andere planten en struiken weinig ruimte laat. Door het te verwijderen ontstaat weer meer variatie.

Begrazing
Pony's, koeien en natuurlijk ook herten en reeen begrazen en betreden het gebied, waardoor de variatie toeneemt. In de duingraslandjes komt al na een paar jaar hondstong, reigersbek, mannetjesereprijs, duinviooltje en muizenoor tevoorschijn.

En na 12 km genieten komen we weer bij de auto terug. Dit is met recht een fraaie wandeling door een zeer fraai gebied te noemen. Informatie over het gebied krijg u tijdens de wandeling. Maar we raden ook aan om het informatieboekje in het bezoekerscentrum mee te nemen. Daarin staan de wandelroutes en de nodige informatie.

We sluiten af met een toepasselijk gedicht en vertrekken weer naar onze caravan op SVR minicamping Victoria:

onze dijken
geven rust
zijn bewoond
beschermen ons
bieden vergezichten
geven ruimte voor ontspanning

Geraadpleegde websites:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Oranjezon
• http://www.mini-campingvictoria.nl/

POI's

• Bezoekerscentrum N51.5868 E3.5843
• Langs het hek lopen N51.5830 E3.5498
  
• Oranjezon N51.5893 E3.5988
  
• Papierenzolder N51.5908 E3.5745
  
• Restaurant N51.5939 E3.5799
  
• Start/finish/parkeerplaats N51.5825 E3.5836
  
• Uitkijktoren N51.5886 E3.5750
  
• Vogelkijkwand N51.5893 E3.5659
  
• Waterdal N51.5847 E3.5695
  
• Waterwingebied N51.5844 E3.5520