Het is schitterend zomerweer. Een prima dag voor een stevige wandeling. Maar we hebben een aangepaste steunzool in de schoenen wat de vraag opwerkt of we ons wel aan een lange wandeling moeten wagen. Het wordt een compromis. Een relatief korte wandeling van 11 km door een schitterend gebied. We lopen in een vrij laag tempo en genieten van wat we onderweg tegenkomen. En dat is veel.

We parkeren onze wagen bij startplaats Mechelse Heide, bij één van de poorten naar het Nationaal Park Hoge Kempen. We zijn niet de enige wandelaars die hier parkeren. Om 11 uur staat de parkeerplaats al bijna vol. Dit is een gebied waar de mensen graag naar toe gaan. Veel last hebben we onderweg niet van de drukte op de parkeerplaats.

Het Nationaal Park Hoge Kempen
Het Nationaal Park Hoge Kempen, in de Belgische provincie Limburg, is een uniek natuurgebied waar meer dan 8000 ha bos en heide beheerd en beschermd worden. Het Nationaal Park Hoge Kempen strekt zich uit over de gemeenten Dilsen-Stokkem, Maasmechelen, Zutendaal, Lanaken, Genk en As.

Niet toevallig is de Mechelse Heide het wandelgebied bij uitstek. Terwijl de wandelingen ten noorden van de weg van As naar Maasmechelen (Jozef Smeetslaan) echte boswandelingen zijn, brengen de wandelingen ten zuiden van deze weg de bezoeker naar de hoogste punten van de Hoge Kempen met vergezichten tot ver in Duitsland.

Af en toe moet er flink geklommen worden en bezoek je de mooiste heidegebieden van de Hoge Kempen (Mechelse Heide en Kikbeekbron). Alle wandelingen liggen volledig binnen het Nationaal Park.

ledereen is welkom om eindeloos te genieten in het Nationaal Park.

Het Nationaal Park Hoge Kempen, in de Belgische provincie Limburg, is een uniek natuurgebied waar meer dan 5000 ha bos en heide beheerd en beschermd worden. Het Nationaal Park Hoge Kempen strekt zich uit over de gemeenten Dilsen-Stokkem, Maasmechelen, Zutendaal, Lanaken, Genk en As. Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor het beheer van deze natuur.

Met een hoogte tussen 50 en 100 meter vormt het Nationaal Park Hoge Kempen het hoogste deel van de Kempen. Het is opgebouwd uit het puin dat de Maas meebracht van de Ardennen tijdens de laatste ijstijden. Het is dan ook de enige regio in Vlaanderen waar de bodem volledig is opgebouwd uit keien van allerlei aard en grootte.

Naast droge heide met landduinen en natte heide met vennen en venen, bestaat het Nationaal Park Hoge Kempen voornamelijk uit naaldbossen. Deze bossen, aangeplant om te voldoen aan de vraag naar stuthout voor de steenkoolmijnen, worden geleidelijk omgevormd tot meer natuurlijkere bossen.

In het oosten heeft de Maas een 60 meter diepe vallei uitgeschuurd, zodat dit gebied erg reliefrijk is.

De groeves die ontstaan zijn door de winning van het 30 meter dikke grindpakket en het daar onder liggende kwartszand, vormen samen met deze keien een voor de Benelux uniek geologisch 'openlucht-museum'.

Meer informatie: www.nationaalpark.be.

Onderweg komen we een bunker tegen. Hij staat een beetje misplaatst in het landschap. Als we verderop een aantal "deuken" in het landschap tegen komen lijkt het er toch op dat hier granaten ontploft zijn.

Bunkers
Een deel van de Mechelse Heide werd door het Duitse leger omgevormd tot oefenterrein tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het terrein was zowel ten noorden als ten zuiden van de Steenweg naar As gelegen. Ten zuiden ligt het meest gevrijwaard gedeelte van het terrein. Hier zijn namelijk de loopgravenstelsels bewaard met verschillende betonnen bunkers en granaattrechters.

Ten noorden van de Steenweg naar As, in het Mechelsbos, lag de zone met het barakkenkamp (houten verblijven voor de officieren) en zijn er nog een aantal sporen van loopgraven en één gekende bunker. Ten westen van de Weg naar Heiwick en ten zuiden van de Steenweg naar As zouden nog twee betonnen antitankobstakels aanwezig zijn.

Het oefenterrein werd vermoedelijk aangelegd vanaf 1916. De soldaten waren gekazerneerd in Maasmechelen en As. In Mechelen-aan-de-Maas waren vanaf het begin van de oorlog tweehonderd soldaten van de Landsturm aanwezig. In 1917 werden ze vervangen door achthonderd manschappen van de Minenwerferschule. Ze werden ondergebracht in het centrum van Mechelen-aan-de-Maas in het Heilig Hartcollege en richtten een deel van de Mechelse Heide in als oefenterrein.

Het terrein werd mogelijk ook gebruikt als oefenterrein voor vliegtuigen tijdens de Eerste Wereldoorlog en mogelijk hergebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het oefenterrein ligt niet ver van het Duitse militair vliegveld en de vliegschool van de Eerste Wereldoorlog in As.

De zichtbare loopgraven liggen min of meer evenwijdig met en ten zuiden van de Steenweg naar As. Heden (2011) zijn er 9 bewaarde constructies of ruïnes gekend. De verschillende types bunkers ten zuiden van de Steenweg naar As zijn: drie manschappenonderkomens, vier observatiebunkers, een gedynamiteerde minenwerferbunker en één ruïne.

De bunkers of restanten zijn bijna allemaal aangesloten op het loopgravenstelsel. De meeste bunkers zijn ook deels ingegraven, met aarde bedekt en begroeid. Twee observatiebunkers zijn gelegen langs een wandelpad en toegankelijk. Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/geheel/26614.

Het hoogteverschil op deze wandeling is ruim 50 meter. Vooral aan het begin van de tweede lus gaan we stevig omhoog. Dat zorgt ervoor dat we even later op het dak van de wereld lijken te lopen. We kijken weg richting Nederland en mogelijk Duitsland.

We zien in de verte twee mijnliften staan. Ook een ingepakte kerk trekt onze aandacht. Die zijn ze waarschijnlijk aan het restaureren.

Het is hier schitterend, iets anders kunnen we niet zeggen. Die vergezichten, de prachtige natuur, het fraaie zomerweer. Wat wil een mens nog meer. Op deze omgeving kun je verliefd worden.

De Mechelse Heide
De Mechelse Heide is een natuurgebied tussen As en Mechelen-aan-de-Maas. Het gebied is gelegen op de oostrand van het Kempens Plateau en is ongeveer 700 ha groot. In 1967 werd het gebied aangewezen als natuurreservaat.

Omstreeks 2000 werd een drukke autoweg, die dwars door dit gebied liep, afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Het gebied maakt onderdeel uit van het Nationaal Park Hoge Kempen en wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos. De bodem bestaat uit lemig zand met hier en daar veen.

Centraal in dit gebied ligt een groot heideveld. Naast de zeldzame rode dopheide komen er vele bremsoorten voor. Kenmerkende broedvogels zijn de boompieper, de roodborsttapuit en de nachtzwaluw. Andere diersoorten die er te vinden zijn, zijn de gladde slang, de heivlinder en de zadelsprinkhaan. Naast heide vindt men hier ook naaldbossen.

In de nabijheid van het gebied worden een aantal zand- en grindgroeven aangetroffen. Het betreft een gebied van 346 ha, verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel. Na ontgrinding worden deze gebieden herontwikkeld als natuurgebied, waar oorspronkelijk gedeeltelijk een landbouwherbestemming was gedacht.

Een toegangspoort tot het Nationaal Park bevindt zich ten westen van Mechelen aan de Maas, aan de Joseph Smeetslaan 280. Hier bevindt zich onder meer het Ven Onder de Berg, en de steilrand van het plateau, van waar men een uitzichtpunt over het gebied heeft. Hier is ook een rondwandeling uitgezet.

Zilverzand
In Vlaanderen wordt zilverzand gevonden te Lommel en Mol. Ook in Maasmechelen is een vindplaats, de zandafzettingen daar zijn ontstaan tijdens het Mioceen. Het enige Belgische bedrijf dat kwartszand exploiteert is Sibelco.

Kwartszand, zilverzand of witzand is een fijnkorrelig, wit, uiterst zuiver zand met een laag ijzergehalte. Het bestaat bijna geheel uit kwarts (SiO2). Daarom is het bijzonder geschikt als basisgrondstof voor de glasindustrie. Het vormt 60-65% van de glasmassa en wordt dan ook in grote hoeveelheden in deze industrie gebruikt.

We hebben een schitterende wandeling gelopen. Medio 2013 wordt een gedeelte van de zandgroeve vrijgegeven. Toen wij er in augustus liepen stonden er nog borden met "verboden toegang". Maar dat zal spoedig veranderen.

Niet alle paden die op de kaart staan zijn toegankelijk. Daarom is het veiliger om één van de uitgezette routes te lopen. Dan kom je langs de mooiste plekken.

In dit gebied zijn er nog veel meer wandelmogelijkheden. Die willen we in de nabije toekomst eens gaan uitproberen. Wel is het een idee om dan op een doordeweekse dag te gaan wandelen. Het is dan rustiger onderweg. 

Neem wel je verrekijker mee. Want de vele mooie vergezichten vragen om een kijker.

 
Geraadpleegde websites:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Mechelse_Heide
  
• http://www.rlkm.be/nl/hoge-kempen
  
• https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/geheel/26614
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Zilverzand

POI's

• Bunker N50.9814 E5.6401
• Grote zwerfkei N50.9805 E5.6299
• Natuurpoort N50.9757 E5.6582
• Start/finish/parkeerplaats/restaurant N50.9783 E5.6591
• Uitzichtpunt/windstrekenwijzer N50.9722 E5.6543
• Zandafgraving N50.9743 E5.6491