Toen ik nog héél klein was gingen we elke zomer 6 hele weken naar een vakantiehuisje in Bakkum. Mijn vader mocht dan een bedrijfsbusje meenemen om alle spullen weg te brengen. Daarna ging mijn vader weer terug en kwam later met de trein terug voor 2 weken vakantie. Aan het einde van de vakantie kwam pa dan weer met het busje naar de camping, werd alles ingepakt en vertrokken we weer naar huis. Zo ging dat vroeger toen nog niet iedereen een eigen auto had. 

Vanaf de camping van Bakkum, nu De Kennemer Duincamping genaamd, gingen we bijna dagelijks met de bolderkar naar zee.

Bijna 50 jaar later parkeer ik de auto tegenover de camping voor een wandeling in een bekend gebied waarin je niets meer herkent. Dat geeft ook niet, want er is genoeg te ontdekken en te genieten.

We beginnen met het kopen van een kaartje van 1,75 euro (2014) om de duinen in te mogen. Onderweg worden we niet gecontroleerd.

De duinen bij Castricum
Kenmerkend voor het duinterrein bij Castricum zijn de uitgestrekte eikenbossen, die oorspronkelijk zijn aangeplant voor exploitatie als hakhout. De bomen werden met tussenpozen van 20 tot 30 jaar omgehakt. 1 De bast, die veel looizuur bevat, werd eraf geklopt en verkocht aan leerlooierijen. Het overblijvende tak- en stamhout werd vooral afgenomen door bakkers, als brandstof voor hun ovens.

Stoven
Na de komst van synthetisch looizuur was de bast niet meer nodig en werd er niet meer gekapt. Doordat bomen zijdelings uitliepen, ontstond er een kring van stammen die allemaal tot hetzelfde boom behoorden. Dit worden veelstammige stoven genoemd.

Weer later zijn deze stoven 'op één gezet' (één stam werd gespaard, de rest verwijderd) en ontstond er een zo genaamd 'spaartelgenbos'. Deze 150 jaar oude bossen, vormen een typjsch voorbeeld van een 'duineikenbos'. Er groeit veel kruid en kamperfoelie, maar ook duindoorn en vogelkers, in het voorjaar zijn er veel nachtegalen voor in het gebied.

Drinkwater
In de jaren vijftig van de vorige eeuw is in het open duingebied een infiltratiegebied voor drinkwater aangelegd, waar voorgezuiverd Rijnwater (tegenwoordig IJsselmeerwater) de grond in liep. Door de duinbodem werd dit water bacterie- en virusvrij en kreeg het een gelijkmatige temperatuur. Hierna werd het weer opgepompt om het na te zuiveren tot drinkwater.

Bij een ingrijpende renovatie van het infiltratiegebied rond 1990, konden ook biologen en boswachters hun ideeën inbrengen. Zo ontstond een prachtig gebied met ruimte voor natuur in vele vormen. Vogels profiteren daar nog het meest van, zoals goed te zien is vanuit de vogelobservatiehut 'Boetje van onze Kees' bij het Hoefijzermeer.

Bij het hoefijzermeer is een vogelkijkhut en een vogelwand. We hebben beide overgeslagen vanwege de tijd. Maar u krijgt dan nog een beter uitzicht over de grote kolonie aalschovers. Zeker de moeite waard. 

Over PWN
PWN zorgt, nu en in de toekomst, voor de continue beschikbaarheid van zuiver drinkwater en waardevolle natuur voor de Noord-Hollandse samenleving.

Waterwinning
PWN levert via ruim 760.000 aansluitingen drinkwater aan particulieren. bedrijven en instellingen in de provincie Noord-Holland. Onze anderhalf miljoen klanten gebruiken jaarlijks zo'n 106 miljard liter drinkwater. Wij zuiveren oppervlaktewater tot drinkwater in Andijk, Heemskerk en in het duingebied. Bovendien delen we onze kennis en expertise met lokale experts in het buitenland. WWN werkt mee aan de ontwikkeling van betrouwbaar water waar dit hard nodig is.

Natuurbeheer
PWN beheert in opdracht van de provincie ruim 7.300 hectare aan natuurgebieden tussen Zandvoort en Bergen. De Kennemerduinen en het Noordhollands Duinreservaat genieten bescherming als Natura 2000-gebied. De gebieden krijgen ca. zes miljoen keer per jaar bezoek.

PWN: Maatschappelijk Verantwoord Ondernemer
PWN staat als belangrijke maatschappelijke onderneming in goede verbinding met haar klanten, partners, medewerkers en stakeholders. Om het vertrouwen van al deze partijen te ondersteunen kiezen we ervoor de natuurgebieden en de bedrijfsterreinen te beheren volgens de normen van Barometer Duurzaam Terreinbeheer (niveau Goud). Deze worden beheerd door de Stichting Milieukeur.

Deze normen gelden voor onze eigen werkzaamheden maar ook voor opdrachten die we aan aannemers geven

ln het kort betekent dit dat PWN o.a.:bij het beheer van het natuurgebied en bij het onderhoud van onze verharde bedrijfs- en parkeerterreinen geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt, maar alternatieve, milieuvriendelijke methoden, voldoet aan de eisen gesteld aan groenrestproducten zoals houtsnippers en maaisef, aan natuurbeheer, houtproducten en verhardingen, brandstoffen en smeermiddelen van machines en voertuigen. Kijk ook op www.pwn.nl.

De van nature open duinen groeien dicht met struiken. Dit komt doordat:

• de stuivende duinen van cnidsher door de mens zijn vastgelegd
  
• de lage konijnenstand (als gevolg van een virusziekte) het dichtgroeien niet kan tegenhouden
  
• luchtverontreiniging stikstof aanvoert, die zorgt voor toename van struiken.

Het resultaat is dat de bijzondere, bloemrijke graslanden, die bij open duinen horen, verdwijnen. Beheerder PWN zet grote grazers in om het konijn te helpen het gebied open te houden. Het merendeel van de struiken wordt echter niet gegeten door de grazers. Daarom worden er elk jaar op beperkte schaal struiken verwijderd om de kleurige duingraslanden terug te laten keren.

Deze graslanden zijn op Europese schaal zeer zeldzaam en PWN voelt een extra grote verantwoorlijkheid voor behoud en herstel. Zo valt er voor bezoekers ook weer meer te genieten.

Een hele speciale waterval trekt onze aandacht.

Waterval
Het water uit het IJsselmeer komt door 52 km aan leidingen via Heemskerk uit Andijk. In Andijk wordt het IJsselmeerwater gezuiverd van zwervende en opgeloste deeltjes. Daarna gaat het water naar Heemskerk waar restanten van bv bestrijdingsmiddelen en medicijnen uit het water worden gehaald. Pas dan mag het water de duinen in via de infiltratiekanalen.

Het water verblijft ongeveer vier dagen in de infiltratieskanalen en zakt langzaam de duinbodem in tot een diepte van 40 meter. Het water blijft vervolgens minstens 30 dagen in de duinbodem. Via een natuurljk bodemproces worden bacterieën en virussen afgebroken. Deze manier van waterwinning heeft geen gevolgen voor de natuurlijke grondwaterstand.

Na een ondergronds verblijf van minimaal 30 dagen wordt het water via winputten weer opgepompt. Vervolgens gaat het naar een productiebedrijf van PWN te Bergen. Daar worden als laatste zuiveringsstap opgeloste kalk- en ijzerdeeltjes (die van nature in de duinbodem voorkomen en gemakkelijk in water oplossen) uit het water gefilterd. Pas dan is het betrouwbaar drinkwater en kan het naar uw huis.

We lopen door een gebied waar je foto's kunt blijven schieten. Er is zoveel te zien en vast te leggen.

Beschermd gebied in uw belang
Als je zoveel moeite doet om betrouwbaar en zuiver drinkwater te maken, is het natuurlijk vanzelfsprekend dat een infiltratiegebied extra bescherming geniet. Zelfs wettelijke bescherming. Omdat de duinbodem zo'n belangrijke rol speelt in de zuivering mag die van buitenaf niet worden vervuild, op welke manier dan ook.

U mag bij uitzondering en uitsluitend op de verharde wegen (de Van Oldenborghweg en de Stille Strandweg) door dit bijzondere gebied. Buiten deze 2 wegen is het gebied niet toegankelijk, in uw eigen belang.

Dankzij die bescherming kan PWN de kwaliteit van het drinkwater garanderen en kunt u, en een half miljoen andere klanten, er zeker van zijn dan er een betrouwbaar product uit uw kraan komt.

Dan lopen we een lekker stuk langs het strand. Het is eb en prima lopen. Onze honger stillen op het terras van één van de vele strandtenten die er hier zijn.

Na de luch lopen we nog een kort stukje langs het strand en gaan dan weer de duinen in.

Onderweg komen we verschillende grazers tegen. Van die grote runderen, maar ook een hele verzameling landgeiten. Erg leuk om te zien. Schuw zijn ze niet en als je je hand uitsteekt komt er altijd wel eentje een kijkje nemen.

Op het stand stond ook een bordje: honden niet toegestaan tussen 09.00 en 20.00 uur. U kunt de hond dus beter niet meenemen.

Grazers in het duin
Graag behoudt het NoordHollands Duinreservaat zijn open duinlandschap. In het verleden waren er veel meer konijnen. Zij zorgden voor variatie in het duin doordat ze overal het landschap open hielden. Na twee epidemieën zijn er helaas bijna geen konijnen meer.

Als er nu niets gedaan wordt, ontstaat er een monotone vegetatie met voornamelijk duinriet en struikep. Daarom heeft PWN koeien en paarden in het gebied uitgezet. Hierdoor kan het duin zich weer herstellen en verder ontwikkelen.

Een trapje leidt naar een uitzichtspunt. Pas verderop bij een informatiebord lezen we dat er in de Tweede Wereldoorlog hier heeft plaatsgevonden. Dan ben je blij dat je tegenwoordig zonder gevaar door deze duinen mag struinen en onbeperkt foto's kunt schieten. 

Uitzichtduin "De Hoge Toren
U staat hier aan de voet van het uitzichtduin "Hoge Toren" dat ligt aan de gemeentegrens van Castricum en Bergen. Op het hoogste punt, dat zich op 30,5 m NAP bevindt, staat u op een betonnen bunkerplateau uit de Tweede Wereldoorlog.

Het biedt u nu, bij helder weer, uitzicht op de vuurtoren van Egmond aan Zee, het havengebied van Amsterdam, de havenmond van IJmuiden en o.a. de kerken van Alkmaar, Limmen, Castricum en Beverwijk.

Als u gebruikmaakt van een verrekijker kunt u o.a. de boulevard van Zandvoort, de Rembrandttoren aan het Amstelstation in Amsterdam en de kerken van o.a. Warmenhuizen, Stompetoren, Groot Schermer en De Rijp aan de horizon ontwaren.

Eén bunkerplateau (10,6 x 10,6 m) deed dienst als onderbouw van een 90 m hoge houten toren. Naast deze toren stond er zuidelijker, ter hoogte van paal 44, nog een kleinere toren van 60 m.

De torens waren onderdeel van een naar huidige maatstaven zeer primitief radardetectiesysteem. Het ging ook om proefapparatuur. Bij de 'grosse und kleine Elefant', zoals ze genoemd werden, werkte er één als zend- en de ander als ontvangsttoren. De schuilnaam voor de installatie Elefant was 'Max'.

De torens, die in delen werden aangevoerd vanuit Duitsland, waren van hout gemaakt en hadden een vaste opstelling. Uit dunne draad vervaardigde antennes zonden een breed diagram van elektromagnetische golven uit of deden dienst als ontvanger van reflecterende golven. Gegevens over vijandige vliegtuigen en boten werden onderin de bunkers verwerkt door de installatiebediener Lt. Schützendübel en zijn manschappen.

De Tweede Wereldoorlog
Tijdens de bezetting van Nederland werden tussen de strategisch belangrijke havenplaatsen Den Helder en IJmuiden 4 steunpuntgroepen ingericht door de Duitsers. Dit om de Noordzeekust tegen een mogelijke geallieerde aanval te verdedigen. Steunpuntgroepen waren eenheden met zware wapens en lagen in Callantsoog, Petten, Schoorl en Castricum.

In de 'Stützpunktgruppe' Castricum waren meer dan 1000 manschappen ondergebracht. Zij waren voornamelijk geconcentreerd rond Castricum aan Zee.

De kustverdediging rond Castricum maakte deel uit van de z.g. 'Neue Westwall', die langs de gehele Europese westkust van Noorwegen tot in Frankrijk lag. Later werd het ook wel de 'Atlantikwall' genoemd.

Radar
Radar is de afkorting van het Engelse "Radio Detection and Ranging" en dit betekent radio-opsporing en plaatsbepaling. Met behulp van elektromagnetische golven wordt de aanwezigheid en de afstand bepaald van voorwerpen zoals vliegtuigen, schepen, enz. Tevens is dit de algemene benaming van de gehele apparatuur waarmee dit plaatsvindt.

In Engeland werd, vooral dankzij het werk van Sir Robert Watson Watt, het grote belang van radar ingezien. Rond 1937 stonden er 5 stations aan de monding van de Theems en vijftien langs de gehele oostkust. Deze speelden een grote rol bij de zgn. Slag om Engeland.

Zoals u weet waren de Duitse bezetters er, op deze plek in de duinen, ook mee bezig dit systeem te ontwikkelen.

De bouworganisatie 'Todt' kreeg in 1942 opdracht voor de bouw van de Atlantikwall. Het duingebied werd 'Sperrgebiet' en dus verboden terrein voor het pubiiek. In de gevorderde gebouwen werden oorlogsmateriaal en manschappen ondergebracht.

In Castricum vielen 26 percelen onder de slopershamer waaronder Badhotel 'Armenia en het vakantiekoloniehuis De Eenheid. Ze stonden in het schootsveld van de Duitse kanonnen. Mijnenvelden werden aangelegd zowel in de duinen als op het strand. Gegravem tankhindernissen baanden zich een weg door de polder en sloten met betonnen muren aan op de hoge duintoppen.

Zelfs V1 lanceerplatforms, hoewel nooit operationeel, vonden op diverse plaatsen een plek in het duin. Bovendien werden honderden betonnen bunkers in alle vormen en maten in de duinen gebouwd. De meeste bevonden zich noordelijk van Castricum aan Zee.

Zo stonden er op of net achter de zeeduinen o.a. diverse 'Kasematten' (geschutsbunkers), 'Tobroeks' (eenmansbunkers) en een 'Leitstand' ofwel vuurleidingspost.

Op het Koepelduin, iets noordelijker van hier, stond op Egmonds grondgebied nog een radarinstallatie. Het was in tegenstelling tot de houten torens, een stalen draaibare toren die 51 m hoog boven het duin uitstak.

Het was er een van het type 'Wassermann M1V' waarbij de antennes 360 konden worden gedraaid. Er was o.a. een antenne gemonteerd voor de ontvangst van de uitgezonden elektromagnetische signalen van de Engelse Chain-Home-Radarzender en één om de radarreflecties van deze Engelse zender te ontvangen. Zo kon men o.a. de vaste positie van de vliegtuigen bepalen.

En zo hebben we weer een heerlijke wandeling door een schitterend gebied gelopen. Ver weg van Noord Brabant, maar als je de kans krijgt zeker de moeite van een wandeling waard.

Geraadpleegde websites:

• www.pwn.nl

POI's

• De Kennemer Duincamping N52.5643 E4.6305
  
• Diverse strandrestaurants N52.5584 E4.6065
  
• Hoefijzermeer N52.5402 E4.6203
  
• Infiltratie water N52.5438 E4.6174
  
• Infobord N52.5761 E4.6221
  
• Noordzee strand N52.5520 E4.6036
  
• Start/finish/parkeerplaats N52.5607 E4.6363
  
• Uitzichtsduin De Hoge Toren N52.5747 E4.6195
  
• Uitzichtspunt N52.5372 E4.6148
  
• Vogelkijkwand N52.5416 E4.6201
  
• Waterval N52.5413 E4.6172
  
• Wei Van Brasser N52.5719 E4.6293
  
• Zweefvlieveld N52.5309 E4.6271