START N51 18.029 E5 29.607
We parkeren op de parkeerplaats nabij de Abdij van de Achelse Kluis. We gaan naar het oosten en verlaten spoedig de verharde weg naar rechts.

Door het bos en bijna langs de grens met België gaan we verder. (volgen we het fietspad, dan lopen we direct langs de grens, tot Grenspaal Gp Aan de Kattenput).

Telkens genieten we van de vergezichten over de grootse heide.

Boswachterij Leende
Het Leenderbos en de Groote Heide vormen een aaneengesloten natuurgebied van meer dan 3000 ha. Het gebied wordt aan de westkant begrensd door het dal van de Tongelreep, aan de oostkant door het dal van de Strijper Aa en de landbouwgronden rond Leende en Heeze.

Van de middeleeuwen tot ongeveer 1900 was er sprake van één groot heideveld, slechts doorsneden door enkele zandpaden en de weg van Leende naar Valkenswaard. Dit strekte zich uit tussen Eindhoven en de grens van Nederland met België, en zelfs daaroverheen.

Sinds 1900 is dit gebied geleidelijk bebost en deels ontgonnen tot landbouwgebied. Het gebied raakte in de tweede helft van de 20e eeuw bovendien versnipperd door de aanleg van snelwegen.

Rond 1900 kocht Staatsbosbeheer het gedeelte ten zuiden van de weg Leende-Valkenswaard en beplantte het, voornamelijk met grove den, met uitzondering van enkele vennen die als natuurmonument gespaard bleven en het meest zuidelijke deel, dat nog steeds 'Groote Heide' heet. Samen vormen zij de boswachterij Leende. In het westen van het gebied werden, in het dal van de Tongelreep, visvijvers aangelegd op initiatief van sigarenfabrikanten uit Valkenswaard.

Veel naaldhoutaanplant in het Leenderbos heeft plaatsgevonden tussen 1932 en 1941, veelal in het kader van werkverschaffingsprojecten, waarbij werklozen werden ingezet. Enkele gebouwtjes uit deze periode zijn bewaard gebleven.

Doel van de aanplant was onder meer houtproductie, waaronder stuthout voor de steenkoolmijnen, en het tegengaan van zandverstuivingen.

Een aantal vennen met aangrenzend heidegebied bleven gespaard van aanplant, en deze werden natuurgebied. Het betreft Galberg, Laagveld, Dorven en Hasselsvennen. Het Klein Hasselsven is een voorbeeld van een pingo-ruïne. Bron: Wikipedia.

Vanaf de Kattenput kunnen we inkorten en midden over de heide naar de Schaapskooi. Wij vervolgen over de Gastelse Heide en komen langs de Strijper Aa.

We zien linksvoor al een grote waterplas, het goor, maar toch buigen we daarvoor af naar Soerendonk voor een welverdiende rustpauze.

Groote Heide 
De Groote heide is bewaard gebleven omdat de bebossingswerkzaamheden als gevolg van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden gestaakt.

Ook hier vinden we vennen: Het Groot en Klein Kraanven, en de Klotvennen.

Het heidegebied was in vroeger tijden werkterrein voor valkeniers, die afkomstig waren uit Leenderstrijp en Valkenswaard. Er lagen vangstplaatsen bij de Klotvennen en de Hasselsvennen.

Restanten van de laatste vangstplaats zijn nog zichtbaar in de vorm van een ronde verhoging op de heide. Aan het fietspad door de Groote Heide naar Achelse Kluis is een vangsthut nagebouwd en wordt uitleg hieromtrent gegeven.

Het reliëf in het bos toont aan dat hier vroeger ook stuifzandgebieden zijn geweest. Dit geldt vooral voor de Molenheide, wat het meest oostelijke deel van het gebied is. Daar vindt men ook enkele kampen, dat zijn in het bos (of de vroegere heide) gelegen akkertjes die door eikenwallen worden omzoomd. Bron: Wikipedia.

Strijper Aa 
De Strijper Aa begint aan de Nederlands-Belgische grens ten westen van Gastel en stroomt dan langs (vroeger door) het Soerendonks Goor en ten oosten van Leenderstrijp naar Leende, waar zij samen met de Buulder Aa de Grote Aa vormt.

De bovenloop van de Strijper Aa behoort tot het Natura 2000 gebied Leenderbos en Groote Heide & De Plateaux. Het dal van de beek herbergt hier een van de grootste veenbossen van Nederland.
Bron: naar bewerking van Wikipedia.

Soerendonk 
Soerendonk is een dorp in de gemeente Cranendonck en heeft 1734 inwoners. Tijdens carnaval heet het dorp Roesdonk.

Kasteel Cranendonck dat tussen Maarheeze en Soerendonk ligt stamt af van de heren van Cranendonck uit omstreeks 1250. De mogelijke bouwer is ene Engelbert van Horne.

In 1673 werd het door de Fransen grotendeels verwoest. Het goed kwam aan het Huis van Oranje, maar in 1820 werden veel van hun goederen als kroondomein verkocht en kwam Cranendonck in particuliere handen.

In 1899 werd het kasteel gesloopt, en op de fundamenten verrees een villa die in 1938 door de gemeente Maarheeze werd gekocht. Van 1940 tot 1996 was de villa in gebruik als gemeentehuis van de gemeente Maarheeze. De tuin is vrij toegankelijk.

In Soerendonk pauzeren we bij De Valk. Een goede pleisterplaats voor de vermoeide wandelaar. Hier rust ook de wandeling vanuit de Leende/Leenderbos.Na de pauze gaan we terug naar het Goor. Een geweldig plas met vele watervogels. Een drukt van belang. Vogelaars met enorme lenzen op de camera schieten de mooiste plaatjes.

Bij de Schaapskooi draaien we naar rechts. Aan de bosrand staat een oude grenspaal. We blikken even terug in de historie.Voor een uitgebreider verhaal verwijzen we naar de andere wandeling naar Soerendonk.

De Goorse Putten 
De Strijperhei is een afwisselend broekgebiedje aan een zijtak van de Strijper Aa. Tot 1928 was het gebied in gemeenschappelijk gebruik bij de bewoners van Leenderstrijp, ook nu nog is het gemeentelijk bezit. De kern is een rietmoeras- en broekbosgebied waaromheen cultuurgronden liggen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er klotputten, waaruit door de bevolking klot (halfvergane plantenresten) werd gebaggerd dat na droging als brandstof kon worden gebruikt. Hoewel na de Tweede Wereldoorlog geen klot meer werd gebaggerd, bleef een plas bestaan die echter geleidelijk aan weer verlandde.

De Goorse Putten, de Dolingerputten, de Putten, de Broeken en de Riesten zijn andere natuurgebieden waar nog restanten van klotputten bestaan. In de Goorse Putten is Slangenwortel te vinden. Bron: Wikipedia.

Schaapskudde op de Groote Heide 
De heide wordt begraasd door een kudde van 300 Kempense heideschapen. Medio 1981 begon de Belg Lou Gillis in de buurt van de Achelse Kluis met een eigen kudde Kempische heideschapen, afkomstig van de Heezer 'moederkudde'.

Al grazend schoonden de schapen de heide van 'opslag' van berken, pijpenstrootje en andere ongewenste begroeiing. Als de heide niet begraasd of op een andere (mechanische) wijze beheerd wordt, zouden de heidevlaktes in de kortste keren dichtgroeien.

De toenmalige abt van de Achelse Kluis, Dom Emmanuel van Gassel, had zoveel sympathie voor de herder en zijn kleine kudde van 150 schapen dat hij tegen de herfst van 1981 één van de schuren op het kloosterterrein liet leegmaken zodat de schapen er als noodoplossing tot en met de winter van 1982 onderdak konden vinden. Voorts mochten de schapen grazen op de 'Groote Heide' van het Leenderbos.

In het najaar van 1982 kreeg de kudde een eigen kooi nabij het natuurgebied het Soeriks Goor. In 1987 vertrok herder Lou Gillis met zijn gezin naar Frankrijk waarna Dré van Mierlo, en nu Schapenhouderij Rob en Janti Adriaans de kudde hebbe overgenomen. Zij zorgen nu voor ongeveer driehonderd-en-vijftig schapen van een zeldzaam huisdierras.

Cranendonck
De eerste teksten hebben betrekking op de 'villa Budilio in Texandria', het 'domein Budel' dat behoorde tot het bezit van de Pippiniden en Karolingen. Door het koninklijk gezag aan zich te trekken, werd het 'domein Budel', koningsgoed.

De oudste tekst is een oorkonde van Karel de Grote waarin hij bevestigt dat zijn grootvader Pippijn de Middelste (714) bezittingen te Budel had geschonken aan de abdij van Chèvremont bij Luik. In 947 werd ook de kerk van Budel aan dit klooster geschonken.

In 972 werden de bezittingen van de abdij overgedragen aan het Mariakapittel (Marienstift) in Aken. Deze eigendomssituatie duurde tot het einde van de achttiende eeuw.

Vermoedelijk was het Engelbert van Horne die tussen Maarheeze en Soerendonk een kasteel liet bouwen. Het kasteel werd 'Cranendonck' genoemd. Vanaf 1421 bestond de hoge heerlijkheid (later Baronie) Cranendonck uit de dorpen Maarheeze, Soerendonk en Gastel en Budel.

Via Anna van Egmond, eerste vrouw van Willem van Oranje kwamen Eindhoven c.a. en Cranendonck in het midden van de zestiende eeuw aan de Oranjes en bleven dit tot het einde van het Ancien Régime.

Nog steeds is koningin Beatrix Baron(es) van Cranendonck. In 1673 door de Fransen werd verwoest. Op het landgoed Cranendonck werd in 1820 1899 een villa gebouwd, die later werd gebruikt als gemeentehuis.

Via het Leenderbos komen we in het dal van de Tongelreep. In de verte staat een vogelhut. De moeite waard om even naar toe te lopen.Daarna gaat het richting Achelse Kluis. Waarom kluis? Waarom paters? Waarom trappist? We kijken er even rond.

Leenderbos 
Het Leenderbos is zodanig aangelegd dat het aantrekkelijk was voor recreatie. Het wordt gekenmerkt door een netwerk van gebogen singels. Er lopen heel wat wandel-, ruiter- en fietsroutes doorheen. De Kluizerweg, die van noord naar zuid door het bos loopt, is een smalle asfaltweg die ooit voor auto's is bedoeld, maar nu een rustige fietsroute is. In het bos ligt ook een natuurkampeerterrein.

De naaldhoutbossen maken geleidelijk plaats voor loofhout en bij het beheer ligt de nadruk op het behoud en herstel van natuurwaarden.Het gebied valt onder de Habitatrichtlijn.
Bron: Wikipedia.

Dal Tongelreep 
Het gebied langs de Tongelreep werd in cultuur gebracht door de monniken van de Achelse Kluis. Nadat dezen hun landbouwactiviteiten staakten kwam het in bezit van Staatsbosbeheer, dat een natuurherstelproject uitvoerde. Dit werd in 1995 afgerond en had betrekking op 100 ha. Bron: Wikipedia.

Achelse Brouwerij 
Het was in 1914 dat hier nog voor het laatst bier werd gebrouwen. Maar sinds 1998 kan men in Achel weer een authentiek trappistenbier proeven, gebrouwen in de huisbrouwerij van de Achelse Kluis.

Broeder Brouwmeester, die verder werkt met de receptuur van Br.Thomas, staat garant voor de inmiddels vermaarde kwaliteit van het bier, dat gerst, hop, gist en water bevat. 
Achel Trappist wordt geschonken vanuit het vat. Sinds de zomer 2001 is de Achel ook op fles te verkrijgen.

De brouwerij is niet te bezoeken. Maar vanuit de gezellige herberg heeft men zicht op de brouwketels. Af en toe kan men het werk in de brouwerij volgen.

Sint Benedictus Abdij 
De monnikengemeenschap van de Achelse Kluis is een gemeenschap die radicaal kiest voor een leven volgens het evangelie, in de blijde verwachting van de wederkomst van Jezus Christus.

Het gebed staat centraal. Een belangrijk gegeven is dat de paters werken voor hun levensonderhoud en vanzelfsprekend horen daarbij ook de huishoudelijke taken die eigen zijn aan een grote familie.

"Luister" is het eerste woord van de Benedictijnenregel en is er ook de samenvatting van. Het stilzwijgen en de afzondering zijn in het leven van de monnik van vitaal belang. De monnik is een Godwijzer.

Zoals Sint Benedictus het zegt in zijn Regel voor Monniken (510 na Chr.) stelt de monnik niets boven "het werk Gods", het koorgebed in de gemeenschap, waar hij zich openstelt voor het werk dat God in hem verricht.

Cisterciënzers
In 1098 vertrok de heilige Robertus met een groep monniken uit de Benedictijnenabdij van Molesmes om te Citeaux, in Bourgondië, een nieuw klooster te stichten. Citeaux is in het Latijn "Cistercium". Vandaar de naam "Cisterciënzers". Hun opzet was er te leven volgens de Regel van Sint Benedictus. inbegrepen de handenarbeid, die toen veelal aan lijfeigenen werd overgelaten.

In de loop van de eeuwen kenden de Cisterciënzers na een periode van grote bloei verscheidene hervormingen. Die van La Grande Trappe in Normandië, begonnen in de 17e eeuw en overleefden de Franse revolutie. Ook bleef La Grande Trappe moederhuis van de Orde tot in 1898. Toen kon de abdij van Citeaux door de Orde worden teruggekocht. De naam "Trappisten" bleef echter in de volksmond bewaard.

De geschiedenis van de Achelse Kluis
Ergens in een uithoek van het Vlaamse land, verborgen tussen akkers en bossen op de grens met Nederland, ligt aan het water van de Tongelreep, de Achelse Kluis. Reeds drie eeuwen wordt deze plekgronds geheiligd door het "Ora et labora", bid en werk, volgens de geest van St. Benedictus.

In 1656 bevindt zij zich al in deze afzondering van het land van Achel, behorende tot het prinsbisdom van Luik, een gebedshuis voor de katholieken uit het protestantse Nederland. In 1686 sticht Petrus van Eijnatten uit Eindhoven op deze plek een gemeenschap van kluizenaars. Sinds die tijd is de Achelse Kluis een ware edelsteen in het Kempische landschap, een centrum van gebed, beschouwing en geestelijk leven.

Een traditie die slechts onderbroken werd door de verdrijving van de broeders uit hun klooster door de Franse Revolutie, doch in 1846 weer werd voortgezet door de Trappistenmonniken van de abdij van Westmalle, die hier het St. Benedictusklooster stichtten om in de geest van de Cisterciënzerorde een leven te leiden van gebed, arbeid en studie. Woeste gronden werden ontgonnen, landbouw en veeteelt kwamen tot grote bloei.

De gemeenschap van de Sint Benedictusabdij of de Achelse Kluis, groeide gestaag. Dochterhuizen worden gesticht te Echt, Diepenveen, Rochefort en Kasanza (Congo). 

Na de Tweede wereldoorlog werd zelfs ter plekke begonnen met de bouw van een nieuwe abdij. Een gedeelte van de oude gebouwen werd afgebroken, maar slechts twee van de vier geplande vleugels van het klooster worden uiteindelijk gerealiseerd.

Ruim een eeuw waren de monniken van de Achelse Kluis voortrekkers in de primaire sector van landbouw en veeteelt (modelhoeve met vele "eerste prijzen") en ambachten (bakkerij, kaasmakerij, schrijnwerkerij, drukkerij en koperslagerij).

Na een niet geslaagde poging om zich in te schakelen in de secundaire sector van de industrie, werd in 1989 het grootste deel van de landbouwgronden verkocht aan het Staatsbosbeheer en het Vlaamse Gewest ten behoeve van natuurgebied, en is de abdij sindsdien aangewezen op de tertiaire sector van diensten (winkel), onthaal (gastenhuis), religieuze cultuur (galerie) en brouwerij waar het eigen Achel-Trappist-Bier kan gedronken worden.

Het opschrift boven de ingang van het klooster luidt "ingredienti pax" vrede aan eenieder die hier binnentreedt. Gods vrede en vreugde in de harten van de mensen brengen.

Zo zien de monniken van de Achelse Kluis hun bescheiden aandeel aan de samenleving, als een teken van God aan alle mensen!

En zo beëindigen we deze wandeling. Altijd de moeite waard om hier naartoe te gaan. Altijd zijn er wandelaars en fietsers. Heerlijk op een winterdag, onder een dreigende sneeuwbui, in de zomerse zengende hitte of in de herfst met alle kleuren.

Wandel ze.

Startpunt

• 4700 Parkeerterrein tegenover de Achelse KluisN51 18.029 E5 29.607
• Kern Soerendonk N51 18.209 E5 34.367
• 4701 Parkeerterrein tegenover de Achelse Kluis N51 18.029 E5 29.607
• 4702 Kern Soerendonk N51 18.209 E5 34.367
• 4703 't Goor 1 N51 17.981 E5 33.427

POI's

• START N51 18.029 E5 29.607
• Boswachterij LeendeGroote Heide N51 18.278 E5 31.208
• Strijper Aa N51 17.909 E5 33.420
• Soerendonk N51 18.112 E5 34.361
• De Goorse Putten N51 18.067 E5 33.100
• Schaapskudde op de Groote Heide N51 18.308 E5 31.873
• Cranendonck N51 18.320 E5 31.962
• Leenderbos N51 18.811 E5 30.541
• Dal Tongelreep N51 18.621 E5 29.561
• Achelse Brouwerij N51 17.929 E5 29.139
• Sint Benedictus Abdij Cisterciënzers N51 17.929 E5 29.139
• De geschiedenis van de Achelse Kluis N51 17.929 E5 29.139