De Rietveld-Ruijs route (heenweg)

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 31-03-2020

Geen rondwandeling, deze keer, maar twee -rechte tracks -  van 25 km. Dit is de heenweg. 

Dit is een bijzondere wandeling in het kader van het RIETVELD-jaar. Gerrit Rietveld, die 50 jaar geleden is gestorven, heeft in deze omgeving vele van zijn ontwerpen nagelaten. Ter herdenking maken we twee wandelingen, van 25 km, tussen Eindhoven CS (NS) en het busstation in Bergeijk. Het tweede deel bestaat uit de wandeling van het busstation in Bergeijk terug naar CS Eindhoven (NS). Zie ook het tweede deel (terugweg).

Beide wandelingen komen langs de Rietveldmonumenten, maar bieden elk veel meer doordat ze verschillend van route zijn en heel veel POI's (Points of Interest) passeren waar veel over te vertellen valt. Ook zijn verscheidene horecapunten opgenomen. Als u de gehele route van 50 km wilt lopen kunt u dat in etappes doen of u kunt een overnachting in Bergeijk regelen.

Deze wandelingen zijn ook uitgezet in samenwerking met de Lokaal Toeristische Adviesraad van Waalre. Met onze speciale dank aan Wil, die me vol enthousiasme de POI's heeft aangewezen.


Kenmerken
Startpunt: Eindhoven
Startlocatie: Noord-Brabant , Nederland
Coördinaten N51.441767 E5.479421
Afstanden: 25 km
Type: Beek, Bos, Cultuur, Open
Begaanbaar: Doorgaans goed begaanbaar
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Aangelijnd
Horeca: Bij start en onderweg
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie

Een GPS wandeling van 25 km bij tussen Eindhoven en Bergeijk, van Eindhoven NS station naar Bergeijk.
De weg bestaat zowel uit verharde straten, fietspaden en wegen, als uit zandpaden en zandwegen.
Onderweg is voldoende horecagelegenheid, en bestaat de mogelijkheid om te overnachten voor de terugweg.
Het is niet aan te bevelen om de route in tegengestelde richting te lopen. Zie daarvoor onze wandeling De Rietveld-Ruys route (terugweg) Bergeijk naar Eindhoven NS.
Van deze wandeling is zowel een Track als een WPT-Route beschikbaar.



Langere beschrijving

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWe gaan richting Piazza winkelcentrum.

Piazza 
Het winkelcentrum aan het 18 Septemberplein, vlakbij de Bijenkorf. Niet alleen winkelen - u kunt er voor werkelijk alles terecht - ook de architectuur krijgt bewondering.

De Italiaanse architect Massimiliano Fuksas heeft een lichte ruimte gecreëerd door gebruik te maken van vele open ruimtes en veel lichtinval.

Dan passeren we een historisch deel van Philips, met het eerste lampenfabriekje en de latere lichttoren.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSPhilips Lichttoren
De Philips Lichttoren is in 1921 gebouwd als een skeletbouw in gewapend beton. Toen nog nieuwe techniek. Architect was L.S.P. Scheffer, die in het bureau TABROS samenwerkte met D. Roosenburg.

In de toren werden de Philips-lampen getest op hun duurzaamheid op zogenaamde brandramen. Daarom brandde er altijd licht, 24 uur per dag.

Het gebouw is nu vernieuwd en gerestaureerd en niet meer in gebruik als testruimte. Maar de wens om er altijd licht te laten branden geldt nog steeds. Het gebouw is nu een rijksmonument.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSPhilips 1e fabriek Licht
Dit is de eerste Gloeilampenfabriek (oorspronkelijk uit 1869) waar Frederik Philips en zijn zoon Gerard Philips in 1891 begonnen zijn met de fabricage van gloeilampen.

In het museum zijn nog werkende machines voor de productie van hun eerste gloeilampen te zien. Er worden rondleidingen gegeven. In het museum is ook de tentoonstelling over spelen met kunstlicht gevestigd.

De Witte Dame Design Academy
De Witte Dame is de voormalige radiofabriek van Philips. In 1931 gebouwd door D.Roosenburg, architect van Philips, volgens de nieuwe Zakeljkheid. Sinds eind jaren '90 zetelt er de Design Academy Eindhoven en de Bibliotheek.

Op de Markt staat het standbeeld van Meneer Frits. Links achter de markt ligt de Heuvel Galerie, het winkelhart van Eindhoven, waarin ook Casino en Muziekcentrum zijn gevestigd.

Frits Philips 
Het 3,19 m hoge standbeeld van Frits Philips, meneer Frits, is ontworpen door Cees Verkade in het Italiaanse Bologna. Hij heeft er 2,5 jaar aan gewerkt.

Frits Philips was zeer geliefd onder het personeel en werd op handen gedragen. De voormalig president van het Philips Concern overleed in december 2005. Hij was toen 100 jaar.

Heuvel Galerie 
In het begin is Eindhoven gesticht op een heuvel. Tijdens de opgraving zijn meer dan 100.000 voorwerpen gevonden en ook de fundamenten van een kasteel, dat kort voor 1420 was gebouwd als stadskasteel voor de Heer van Eindhoven.

Later heeft hier het Binnenziekenhuis gestaan. De naam Heuvel Galerie refereert dus nog steeds naar dit veleden. Naast een compleet winkelaanbod met terrasjes en restaurants, is ook het Frits Philips Muziekcentrum en het Holland Casino in het Heuvelplan gevestigd.

Na het winkelen kijken we over een mooi nieuw plein uit op Eindhovens grootste kerk.

Catharinakerk Cuypers 
In 1813 worden door een besluit van de Bataafse Republiek de katholieke kerken weer teruggegeven als er een meerderheid aan katholieken is. Eindhoven krijgt van de hervormde gemeente de vervallen laat-middeleeuwse Catharinakerk terug.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe kerk is al gauw te klein en in 1858 krijgt de Roermondse architect Pierre J.H. Cyupers de opdracht voor het ontwerp van een nieuwe kerk. Het wordt een neo-gotische driebeukige kruisbaseliek met driebeukig dwarsschip, priesterkoor met omgang en drie zeshoekige straalkapellen.

In 1861 wordt met de bouw begonnen en in 1867 wordt de kerk door Mgr. J. Deppen ingewijd. In de kerk zijn ook nog ideeën verwerkt van Alberdingk Thijm, vriend en zwager van Cuypers.

Zo lijken de twee torens in eerste instantie identiek te zijn, maar de noordelijke slanke toren (ivoren toren) staat voor vrouwelijk, vrede en reinheid, terwijl de zwaardere zuidelijke toren (toren van David) voor mannelijk, kracht en sterkte staat. In de kerk worden veel concerten gegeven.

Fundament Oude Kerk 
Onlangs is het fundament van de oude kerk weer opgegraven en delen van de opgraving zijn te zien onder de glastegels. Ook is het silhouet van die kerk in de tegels gegraveerd.

Langs de kerk af komen we op het stadhuisplein.

SGPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPStadhuis Eindhoven 
Het stadhuis van Eindhoven is ontworpen door architect Van der Laan, als laagbouw van twee etages op een verhoogde plint op het Stadhuisplein, met daarbij behorende kantoren van 10 etages. Hij besteedde veel aandacht aan de detaillering.

Het gebouw kent veel schoon metselwerk en muschelkalksteen, glazen puien en bijzondere meubels, die in het gebouw zijn geïntegreerd. Onlangs is het gebouw aangepast, waarbij vooral veel aandacht is besteed aan de modernisering van licht en kunstlicht toepassingen, ontwikkeld door Bert Staal.

Bevrijdings Monument 
Het monument is gemaakt in opdracht van de Gemeente Eindhoven en op 18 september 1954, tien jaar na de bevrijding onthuld. Het is van diverse ontwerpers. De beeldengroep is van Paul Gregoire, de bronzen kandelaar van Prof Oswald Wenckenbach, de fakkelzuil i.s.m. Ir. Jan van der Laan - architect en de tekst van Prof.dr. N. A. Donkersloot. Het materiaal is brons en muschelkalk.

De figuren die de bronzen beeldengroep vormen, stellen de burger, de soldaat en de verzetsman voor, die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid. Op het voetstuk staat: "Gij die hier staat - Gedenk hun dood - Hun offer groot - Voordat gij gaat."

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSEn dan komen we langs de eerste bushalte van Rietveld, met op de achtergrond Eindhovens beroemdste kunstmuseum van Van Abbe.

RIETVELD BUSHALTE 
In 1962 ontwierp Gerrit Rietveld een reclamezuil in opdracht van de gemeente Eindhoven.

Vanaf 1990 exposeerden in 'deze kleinste galerie van Europa' de Eindhovense kunstenaars, architecten en vormgevers Bert Staal, Arie van Rangelrooy, Domien Coppelmans, Arthur Bagen, Hans de Wit, Piet Dirkx, Aldert Walrecht, David den Breejen, John Körmeling, Marsel Pott, Henk Visch en Robert van Rixtel.

Het hele verhaal van de Rietveldzuil en haar exposanten is nu vastgelegd in het boek "Made by Rietveld". Dit boek is geschreven door Irene Veenstra en uitgegeven door [Z]OO producties samen met drukkerij Lecturis.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSVan Abbe Museum
Het Van Abbemuseum is een van de belangrijkste musea voor moderne en hedendaagse kunst in Europa.

Sinds de opening in 1936 zijn vele spraakmakende tentoonstellingen georganiseerd en een uitgebreide, internationaal bekende collectie van ruim 2700 kunstwerken opgebouwd. Waaronder meesterwerken van de hand van Picasso, Chagall, El Lissitzky, Beuys, Weiner, Gordon en McCarthy.

Door het park verlaten we het centrum en kunnen we tot buiten de stad genieten van het groen.

Dommel 
De Dommel ontspringt bij Peer op de Donderslagsche Heide net over de grens in België, stroomt bij Borkel en Schaft ons land binnen en verenigt zich in Den Bosch met de Aa tot de Dieze, en tenslotte met de Maas.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSVan bron tot monding bedraagt de lengte 95 km (waarvan 85 km in Nederland) en het verhang is 35 m. Vele beken monden er in uit, zoals Kleine Dommel of Rul, Tongelreep, Keersop en Essche Stroom, zodat het stroomgebied een groot deel van Midden- en Oost-Brabant beslaat.

De Dommel is een zogenaamde traagstromende laaglandbeek. Door het geringe reliëf is de stroomsnelheid lager dan 0,5 m per seconde -  twee dagen van bron tot monding.

Sinds 1863 beheert het waterschap De Dommel dit stroomgebied, dat jaarlijks 420 miljoen m3 regenwater en 90 m3 afvalwater van bevolking en industrie afvoert naar de Maas.

Tongelreep in Dommel 
Hier stroomt de Tongelreep links in de Dommel, daarmee wordt het debiet van de Dommel met 20% verhoogd.

Buiten de Ring komen we in een uniek groen gebied, welk vooral voor recreatie dient. De Genneper Parken, met rechts de gebouwen van de High Tech Campus, het grootste elektronica intellect concentraat van Europa.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSKlooster Clarissen 
Het Clarissenklooster voor nonnen die in volstrekte armoe leven.

Genneper Watermolen 
Langs de Dommel stonden in de middeleeuwen veel watermolens. Veel van deze molens zijn verdwenen, maar de molen in Genneper Parken bestaat nog.

De 'watermolen van Gennep' wordt voor het eerst vermeld in 1249. De molen wordt dat jaar geschonken aan de abdij van Postel. In 1582 wordt de molen door brand verwoest, maar in 1586 wordt deze weer opgebouwd. De molen is in 1998 voor het laatst gerestaureerd.

MEC Milieu Educatie Centrum 
De natuur van Genneper Parken, het Heempark Frater Simon Deltour en de ecologische boerderij zijn allemaal onderdeel van het Milieu Educatie Centrum.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDeze accommodaties hebben één ding gemeen: natuur en milieu staan centraal. In het gebouw van het Milieu Educatie Centrum zelf valt spelenderwijs veel te leren over natuur en milieu. Vooral voor kinderen is er van alles te beleven. Voor deze jonge natuuronderzoekers is er een "kinderontdekhoek" en een tocht door het museum.

In het Milieu Educatie Centrum is ook een natuurhistorisch museum ondergebracht met een grote collectie zeldzame vlinders, roofvogels, schelpen en bijzondere planten. Verder kunt u er de permanente tentoonstelling bezoeken, waar u opeens oog in oog komt te staan met het skelet van een echte mammoet.

Ook zijn er jaarlijks een aantal wisselende tentoonstellingen. Meer informatie hierover vindt u op de evenementenkalender. Het MEC werkt ook met GPS van Garmin. Als u het eens uit wilt proberen?

Heempark Deltour 
Tegenover het Milieu Educatie Centrum ligt het Heempark Frater Simon Deltour. Wandel eens door dit bijzondere stukje van Genneper Parken, waar maar liefst vijftien typische Brabantse landschappen bij elkaar liggen. Eerst komt u door de instructietuin waar u gemakkelijk planten kunt opzoeken. Vervolgens loopt u door de landschappentuin, waar u op korte afstand van elkaar verschillende landschapstypen vindt.

Bezoekertjes tot 7 jaar kunnen met een klein boekje in de hand het park ontdekken. En heeft u vragen? Dan kunt u altijd bij een van de toezichthouders in het heempark terecht.

Ecologische Boerderij 
In de historische Brabantse langgevelboerderij aan het Tongelreeppad is een ecologisch agrarisch bedrijf gevestigd, dat speciaal is ingericht voor bezoekers. Voor jonge bezoekers is er een speurtocht door de stal en over het erf van het bedrijf. Maar ook zonder speurtocht is van alles te beleven. Zo kunt u het melken van de koeien volgen, het maken van biologische kaas, de kippen en varkens zien rondscharrelen of zien hoe een kalfje voor het eerst op eigen benen staat

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSIJssportcentrum 
In de wintermaanden ligt hier 8400 m2 ijs op drie banen: ijshockeybaan, trainingsbaan en 400-meterbaan. Iedere vrijdag is er een van de grootste ijsdisco's van Nederland.

Zwemstadion 
Met een 10-baans 50 meterbad, een 8-baans 25 meter springbassin en 3000 zitplaatsen een uniek centrum in Nederland. Voorzien van modernste onderwatercamera's voor trainingsdoeleinden. Het hele centrum Tongelreep bevat 12 500m3 water. Er komen per jaar 800 000 bezoekers.

Tongelreep 
De Tongelreep ontspringt in België. Zowel de Dommel als de Tongelreep zijn zogenaamde laaglandbeken. Een laaglandbeek is een beek die door vlak land loopt. De tegenhanger van de laaglandbeek is de bergbeek die veel sneller stroomt door het grotere verval.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWe verlaten Eindhoven onder de snelweg A67 door en gaan door en langs Aalst/Waalre.

Leemer Hoef 
De Leemer Hoef, destijds rond 1835 als De Leemerhoef geschreven, werd gebouwd door Jhr. Mr. Michael Alexander Joseph Van Der Beken Pasteel, Heer van Aalst.

Hij liet de boerderij bouwen op een plaats waar eerder leemputten werden gegraven waarvan, langs de rijksweg naar Aalst, stenen werden gebakken. Vandaar de naam.

Laarhoeve B_B 
Asperge- en vleesboerderij en Bed&Breakfast. In de boerderijwinkel worden diverse soorten vlees (rund, varken en kip), scharreleieren en asperges (in het aspergeseizoen) van het eigen bedrijf verkocht.

Het rundvlees is afkomstig van de Belgische Blauwe koeien op het bedrijf. Een speciaal ras waarvan het vlees heerlijk van smaak is. Ook het varkensvlees is afkomstig van de eigen boerderij. Naast de diverse soorten vlees (rund, varken en kip) worden kakelverse scharreleieren, diepgevroren asperges en heerlijke goulash- en aspergesoep verkocht. De boer en boerin vertellen je graag meer over hun producten en waar ze vandaan komen.

Oude Spoorlijn 
Tussen Eindhoven, Gestel, Waalre, Valkenswaard, Borkel en Schaft en Achel/Neerpelt heeft vanaf 1866 een spoorlijntje gelegen. De lijn werd veel gebruikt voor goederenvervoer zoals steenkolen vanuit Luik naar Utrecht/Amsterdam. Het personenvervoer liep niet zo goed als gedacht, en rond 1921 werden de haltes Borkel en Gestel gesloten.

Rond 1939 werd de lijn helemaal gesloten voor het reizigersverkeer. Wel bleven tot 1951 nog tweemaal per dag de zg Philipstreinen rijden. Omdat de Belgische regering er op stond om de lijn te handhaven, werd besloten de lijn via Geldrop te laten lopen. De laatste goederentrein reed in 1974. In 1986 werd het Nederlandse gedeelte van de spoorlijn opgebroken, het Belgische gedeelte was al eerder weg. Plannen voor een toeristisch lijntje, zijn op niets uitgelopen.

Via Plan Spartacus wordt nu weer gesproken om voor 2020 een sneltramverbinding tussen Eindhoven en Hasselt te herstellen. Dit tracé kan daar een rol in spelen.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSGemeentehuis Waalre 
Tussen Aalst en Waalre ligt een bosgebied met circa zeshonderd hectare bos en heide. De meeste bossen zijn nog niet zo oud. Ze werden ongeveer zestig jaar geleden aangelegd met subsidie van Staatsbosbeheer.

Er werden niet alleen dennen geplant, maar ook loofbomen. Daardoor hebben de bossen een afwisselend en aantrekkelijk karakter. Deze afwisseling wordt nog eens versterkt door de open terreinen in en rond de bossen, met onder andere heidevelden. Bovendien ligt er een achttal vennen binnen de gemeentegrenzen. Het Gemeentehuis ligt aan zo'n prachtig ven.

Na het schitterend gelegen Gemeentehuis gaan we langs vennen en door de bossen naar het Rierveldhuis. Daarna door tot in het centrum van Waalre.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSRIETVELD HUIS
In Waalre staat aan de Bolkvenlaan een huis dat in de jaren 50 is ontworpen door de beroemde ontwerper Gerrit Rietveld. Het is een van de weinige woningen van Rietveld in deze regio en de enige in Waalre.

De Monumentencommissie van de Gemeente heeft eerder aangegeven het pand zo beeldbepalend te vinden dat het als monument moet worden beschouwd.

In haar vergadering van 18 december 2006 heeft de Monumentencommissie besloten de gemeente te verzoeken het pand op de gemeentelijke monumentenlijst te zetten.

De huidige eigenaren hebben echter begin januari een sloopvergunning aangevraagd. Zij willen de woning verkopen en verwachten een hogere opbrengst te kunnen krijgen als een nieuwe eigenaar het pand mag slopen en iets nieuws mag bouwen. Niet omdat het pand een bouwval is of niet meer bewoonbaar.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSEr is dus een sloopvergunning aangevraagd om een speculatieve reden.... Gelukkig is het pand gered.

Een klein stukje geschiedenis...

Oude Toren 
Waalre duikt begin achtste eeuw voor het eerst op in de Brabantse geschiedenis. Uit een oud document blijkt, dat de Frankische edelman Aengibald in het jaar 703 een uitgestrekt domein schonk aan geloofsverkondiger Willibrord.

Dit gebied omvatte naast Waetriloe (Walradoch, Waderlo, Waalre) ook de latere gemeenten Valkenswaard en Aalst. In Waalre liet Willibrord een eenvoudig houten kerkje bouwen, dat in de twaalfde eeuw werd vervangen door een romaans bedehuis.

Weer later werd het uitgebreid met een hogere gotische aanbouw met een toren in typisch-kempische gotiek. Deze kerk werd in de jaren 1941-1942 grondig gerestaureerd.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHet fraaie bouwwerk kreeg na de Tweede Wereldoorlog de bestemming van provinciaal herdenkingsmonument voor Brabants gesneuvelden. Het staat bekend als het Oude Willibrorduskerkje.

Antoon Coolen 
Antoon Coolen woonde enige jaren in Waalre, waar hij in 1937 door architect H.W. Valk het huis De Kempen liet bouwen.

In dit dorp maakte Coolen zich sterk voor behoud en restauratie van de oude dorpskerk.

In 1929 schreef hij het werk Het donkere licht, dat handelt over de ontworsteling van de plattelandsbevolking aan de armoe en primitieve levensstijl door de opkomst van de industrialisering.


Even Pauze?

Restaurant de OudeToren 


En daarna verlaten we de plaats om op een nog oudere plaatse te komen.

Oude Kerkpad Loon 
Tussen de beukenheggen door gaan we over het zeer oude kerkpad naar Loon. Dit eeuwenoude paadje ging tussen de vennen over de hoger gelegen droge heide.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHistorisch Loon 
Onderdeel van een wandel- of fietstocht zou een bezoek aan buurtschap Loon kunnen zijn. Deze door de eeuwen heen gaaf bewaard gebleven nederzetting is in 1971 aangewezen als beschermd dorpsgezicht.

Loon is een rustiek buurtschap. Het lijkt of de tijd er heeft stilgestaan. De wegen en fraaie Kempische boerderijen liggen rondom een driehoekige ruimte, die "plaatse" wordt genoemd. Hier werd vroeger het vee tot kudden geformeerd voor het naar de graasgronden gedreven werd. Zoals vroeger staan er ook nu eiken.

Door de velden en over de akkers komen we bij de watermolen, die erg modern is. Hier tegenover gaan we langs de rivier, of even over de camping, verder.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWatermolen Volmolen 
Zowel aan de Riethovense, als aan de Waalrese kant stond vroeger een watermolen. In 1792 werden de watermolens verkocht aan een lakenfabrikant, waarna ze gebruikt werden om te vollen. Dat is een nabewerking van wollen stof met aarde, urine en zeep waardoor de kwaliteit sterk verbetert.

In 1879 kregen de molens hun oorspronkelijke functie van graan- en lijnoliemolen terug. In 1912 werd de lijnoliemolen afgebroken en de graanmolen grondig opgeknapt en voorzien van een stenen fundament. Na 1912 nam het gebruik van watermolens drastisch af.

In mei 1940 wordt de brug over de Dommel opgeblazen, waarbij de molen grote schade oploopt. Hij wordt wel opgeknapt, maar niet veel gebruikt, raakt in verval en stort in 1962 in. In 1992 wordt de molen herbouwd en in 2000 voorzien van een generator om elektriciteit op te wekken.

In de bossen en op de zandwegen genieten we van de rust tot we in het vredige dorpje Riethoven uit komen.

Visvijver 
De visvijver die we passeren is van H.S.V. 't Sonneke, waar het heerlijk vissen is in de prachtige natuurlijke omgeving.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSNaaldbossen 
De meeste bossen in De Kempen zijn dennenbossen, aangeplant om stuthout te leveren voor de mijnen in Limburg.

Voor elke 10 cm mijngang had men een boom nodig. De den gaf de mijnwerkers ook een veilig gevoel, want onder druk gaat het hout kraken en geeft zo een waarschuwing tegen instortingsgevaar.

De dennen staan in het bos dicht opeen, zodat ze met elkaar concurreren naar het licht en zo lange rechte stammen maken met de kroon in top. Tegenwoordig worden de bossen uitgedund om meer licht te creëren voor de onderbegroeiing.

De hoogteverschillen die u in het bos ziet zijn oude dekzandruggen, die gevormd zijn in de laatste ijstijd. Het vervoer van het zandstof en de korrels ging in die tijd door de wind en sneeuw. Als in het voorjaar de sneeuw dooide bereikte het zand de grond. Daardoor ontstonden de glooiingen in het landschap.


Even Pauze?

Fiets Café Den Herd 


In Riethoven zwerven we even langs enkele horeca gelegenheden tussen kerk en kapel. Brabantser kan het niet.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSRiethoven Kerk 
Riethoven is een middeleeuwse dochterparochie van Bergeijk. De kerk, die voor het eerst in 1368 wordt vermeld, was een 'appendix' van Bergeijk en zou in 1442 zijn afgescheiden en verheven tot parochiekerk. De 15e-eeuwse kerk en toren werden in 1892-1893 ingrijpend verbouwd onder leiding van architect C. Franssen, waarbij de oorspronkelijke tongewelven bewaard bleven.

De kerk wordt thans getypeerd als een neogotische pseudo-basilicale kruiskerk. In 1930 volgde een tweede verbouwing onder architect Vermeulen.

De kerk werd in 1980-1982 gerestaureerd. Patroon van de kerk is St. Willibrord, die als zodanig wordt genoemd in 1564. De kerkklok uit 1478 heeft als opschrift 'Wilbroert is myn naem'. St. Willibrord is ook parochiepatroon in twee buurdorpen, Eersel en Waalre. Evenals in die plaatsen bezat de abdij van Echternach in de middeleeuwen goederen in Riethoven.

Van 1815 tot 1997 was Riethoven een zelfstandige gemeente. In het gemeentewapen was St. Willibrord afgebeeld, met een kerkmodel in zijn rechter- en de bisschopsstaf in de linkerhand. Naast de kerk de monumentale pastorie uit 1860. Zowel in- als uitwendig erg gaaf en oorspronkelijk gebleven.


Even Pauze?

Rest De Sleutel 


GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSMariakapel 
De Maria kapel in de Dorpstraat in Riethoven is gebouwd in 1949 - 1951. De toenmalige pastoor heeft drie kapellen gebouwd in Riethoven uit dankbaarheid omdat ze van oorlogsgeweld gespaard zijn gebleven.

En dan een lang stuk door een mooi landschap naar Bergeijk. Goed uitkijken bij het oversteken van de drukke weg, waar heel hard gereden wordt....

En dan, ineens, staat daar de fabriek van De Ploeg.

RIETVELD DE PLOEG / MIEN RUYS PARK 
In Bergeijk werd in 1923 een weverij gestart, Weverij de Ploeg, waar men startte met de productie van handdoeken en later decoratieve stoffen, vooral gordijn- en meubelstoffen, die als Ploegstoffen bekend werden.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe fabriek, die door Gerrit Rietveld werd ontworpen is in 1958 in gebruik genomen. Het gebouw heeft gebogen sheddaken. Rond het gebouw is de tuin ontworpen door Mien Ruys. En nog steeds zien we vele bijzondere bomen en planten, die het park een bijzondere sfeer geven. Gelukkig is die sfeer nog behouden.

Na een periode van neergang, waarin de fabriek steeds bedrijfsmatiger en zakelijker ging functioneren, werd Weverij de Ploeg in 2007 gesloten. De aandelen werden uiteindelijk overgenomen door Hunter Douglas en de productie is overgebracht naar Gerns & Gahler in Duitsland. De Ploeg is nu een merk onder Artex.

Het fabrieksgebouw en de bijbehorende tuin blijven behouden. Het gebouw is verkocht aan de Eindhovense woningcorporatie Wooninc. In februari 2008 werd het aangewezen als Rijksmonument.

RIETVELD KLOK / MIEN RUYS PARKJE 
De klok aan de overzijde van de bushalte bij de toegangsweg naar De Ploeg staat in het parkje, ontworpen door Mien Ruys. De eenvoud van de klok is ook terug te vinden in de rechte structuren van de tuin. Na 50 jaar trekt deze eenvoud nog een bewonderenswaardige aandacht.

We gaan verder Bergeijk in, passeren de klok en de bushalte, om bij de VVV te zoeken naar een overnachtingsmogelijkheid. Morgen gaan we te voet terug???

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSRIETVELD BUSHALTE Bergeijk 
De bushalte die ontworpen is door Gerrit Rietveld kent enkele bijzondere kenmerken. Men kan altijd beschut tegen weer en wind zitten en is gebouwd in standaardmaten, waardoor de constructie en bouw eenvoudig en goedkoop is. De kleurige materialen verhogen de kosten dan weer.

VVV Bergeijk 
Uit oudheidkundig bodemonderzoek blijkt dat er al in het stenen tijdperk in dit gebied sprake is van bewoning. In Bergeijk ligt een grafheuvel uit de bronstijd (ongeveer 1350 voor Chr.). 

De naam Bergeijk komt voor het eerst op schrift voor in 1137.

Bergeijk kwam in de 13de eeuw onder de invloed van de Hertogen van Brabant. De macht van de lokale grootgrondbezitters en de kerken van Luik en Thorn, nam af. In 1331 gaf Hertog Jan III van Brabant een deel van de heide aan de inwoners van Bergeijk en Westerhoven voor het vee en het steken van turf. Keizer Karel V bevestigde dit recht in 1544.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSTot eind 18de eeuw werd de heide door de boeren gebruikt. Van Karel de Stoute kreeg Bergeijk in 1468 het recht om zich met wallen en poorten te beschermen. Bestuurlijk hoorden Bergeijk, Westerhoven en Riethoven tot 1468 tot de schepenbank van Eersel. De schepenen werden benoemd door de Hertog van Brabant.

In 1468 kreeg Bergeijk van Karel de Stoute niet alleen het recht om zich met wallen en poorten te beschermen, maar ook een eigen schepenbank met vrijheidsrechten voor Bergeijk, Westerhoven, Riethoven, Borkel en Schaft en, tijdeljk, Dommelen. Luyksgestel behoorde tot het Prins-bisdom Luik en kwam pas in 1818 na een ruil met Lommel bij Noord-Brabant.

De economie in dit gebied draaide naast landbouw ook om een volkje van handelaren, de Teuten. Vanaf de 17e tot begin 20e eeuw trokken Teuten als rondreizende handelaren naar Duitsland, Denemarken en Frankrijk om koperen ketels, textiel en zaad te verkopen.

Ook handelden ze in haarvlechten van boerendochters. Die werden in de pruikentijd van Lodewijk XIV aan pruikenmakers verhandeld. In 1917 hadden deze haarteuten nog handelshuizen in New York. De Teuten brachten veel welvaart in deze dorpen, hetgeen te zien is aan de vele kapellen en hun grote woonhuizen, bijvoorbeeld achter de protestantse kerk.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSKerk Klokkenstoel 
Bergeijk is niet alleen een Rietveld dorp, maar er is meer te zien. Het marktplein, 't Hof is de kern van het dorp, waar cafés, restaurant, de kerk en de kiosk te vinden zijn.

De kerk van Sint-Petrus' Banden of Hofkerk is een kruiskerk, gotisch, zonder toren, maar wel met een klein kruistorentje en een klokkenstoel, of luidstoel, uniek voor Brabant. De kerktoren is in 1650 omgevallen en nooit meer herbouwd.

Het priesterkoor is uit 1422. Opvallend is dat de ramen op het zuiden hoger zijn, dan die aan de noordzijde. In de kerk staan enkele beelden uit 1480 (apostelbeeld) en 1490 Sint Lucia en Sint Jan. Biechtstoel en communiebank zijn uit de 18e eeuw en het orgel van Michaël Maarschalkerweerd is uit 1902.

Van 1648 tot 1798 werd de kerk gebruikt voor protestantse diensten. In 1798 moesten de protestanten van Lodewijk Napoleon de kerk teruggeven aan de katholieken en kregen ze een eigen nieuwe protestantse kerk, die later de napoleonskerk werd genoemd.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSNa de 2e Wereldoorlog werd aan den Elzenhof een nieuwe grotere kerk gebouwd, waardoor de hofkerk leeg kwam te staan van 1965 tot midden jaren '90. Maar door de afname van het aantal katholieke kerkgangers is die nieuwe kerk inmiddels, op de toren na, afgebroken en is de oude Hofkerk weer in gebruik genomen.

De klokkenstoel met eikenhouten constructie, lage stenen muurtjes en houten planken en leien dak werd in 1669 gebouwd nadat de toren was ingestort. Het luidsysteem bevat een vallende klepel, elektrisch geluid en een moderne stalen tuimel-luidas, die gebruikt wordt bij kerkdiensten en begrafenissen. De klok is gegoten in 1367 door Jacobus van Helmont, heeft een diameter van 103,1cm, weegt 670kg en geeft een toon in Gis 1.

En hiermee sluiten we deze wandeling af. Misschien kunt u overnachten en teruglopen in een tweedaagse tocht. Zie daarvoor A511 Rietveld-Ruys wandeling Deel 2 Bergeijk naar Eindhoven NS. Maar wachten op de bus in de Rietveld bushalte heeft toch ook wel iets bijzonders....

Startpunt 

  • A510 25km Station Eindhoven N51 26.522 E5 28.796

Geraadpleegde Internet sites:

POI´s:

  • Eindhoven NS Station N51 26.522 E5 28.796
  • Anton Philips N51 26.511 E5 28.800
  • VVV Eindhoven N51 26.506 E5 28.765
  • Piazza N51 26.488 E5 28.606
  • Philips Lichttoren N51 26.457 E5 28.524
  • Philips 1e fabriek Licht N51 26.344 E5 28.511
  • De Witte Dame Design Academy N51 26.401 E5 28.498
  • Frits Philips N51 26.372 E5 28.698
  • Heuvel Galerie N51 26.335 E5 28.736
  • Catharinakerk Cuypers N51 26.220 E5 28.778
  • Fundament Oude Kerk N51 26.227 E5 28.788
  • Stadhuis Eindhoven N51 26.115 E5 28.829
  • Bevrijdings Monument N51 26.126 E5 28.786
  • RIETVELD BUSHALTE N51 26.082 E5 28.825
  • Van Abbe Museum N51 26.064 E5 28.901
  • Dommel N51 25.828 E5 28.757
  • Tongelreep in Dommel N51 25.637 E5 28.546
  • Klooster Clarissen N51 25.456 E5 28.240
  • Genneper Watermolen N51 25.381 E5 28.210
  • MEC Milieu Educatie Centrum N51 25.386 E5 28.248
  • Heempark Deltour N51 25.347 E5 28.227
  • Ecologische Boerderij N51 25.230 E5 28.420
  • IJssportcentrum N51 24.941 E5 28.273
  • Zwemstadion N51 24.862 E5 28.670
  • Tongelreep N51 24.645 E5 28.610
  • Leemer Hoef N51 24.285 E5 28.447
  • Laarhoeve B_B N51 24.287 E5 28.123
  • Oude Spoorlijn N51 23.936 E5 27.682
  • Gemeentehuis Waalre N51 23.503 E5 27.690
  • RIETVELD HUIS N51 23.202 E5 27.082
  • Oude Toren N51 23.230 E5 26.524
  • Antoon Coolen N51 23.230 E5 26.524
  • Restaurant de OudeToren N51 23.250 E5 26.502
  • Oude Kerkpad Loon N51 22.795 E5 26.426
  • Historisch Loon N51 22.741 E5 26.464
  • Watermolen Volmolen N51 22.888 E5 25.388
  • Visvijver N51 22.228 E5 23.962
  • Naaldbossen N51 22.019 E5 23.930
  • Even Pauze N51 21.787 E5 23.922
  • Fiets Café Den Herd N51 21.163 E5 23.200
  • Riethoven Kerk N51 21.177 E5 23.191
  • Rest De Sleutel N51 21.058 E5 23.174
  • Mariakapel N51 20.968 E5 23.143
  • RIETVELD DE PLOEG / MIEN RUYS PARK N51 19.639 E5 21.822
  • RIETVELD KLOK / MIEN RUYS PARKJE N51 19.390 E5 21.736
  • RIETVELD BUSHALTE Bergeijk N51 19.378 E5 21.662
  • VVV Bergeijk N51 19.352 E5 21.464
  • Bergeijk Kerk Klokkenstoel N51 19.286 E5 21.502 
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.