We starten bij de Sil op de parkeerplaats van de begraafplaats. Van daaruit naar het zuiden, de oude spoordijk oversteken en bij het bankje rechts het bos in, rechts langs het ven tot aan de oude spoordijk.

Valkenswaard 
In deze wandeling zullen we twee riviertjes zien, die beide ongeveer 40km naast elkaar naar het noorden stromen, de Dommel en de Tongelreep. Daar tussenin ligt een hogere zandrug. Bij Schaft naderen ze elkaar tot op 800meter. Maar voor Valkenswaard wijken ze uiteen. De Dommel naar het westen en de Tongelreep naar het oosten. Valkenswaard en Aalst/Waalre liggen dus op een hoger gelegen gebied, dat vroeger aanzienlijk droger moet zijn geweest dan de rivierdalen. Op de hoge rug lag dan ook de weg naar Maastricht en de spoorlijn voor de aanvoer van steenkool vanuit de mijnen.

Op die hoge heide heeft men valken getraind voor de valkenjacht. Valken zijn wel roofvogels, maar ze zijn ook goed tam te maken. Doordat er hier zoveel valkeniers woonden is de plaats Valkenswaard ontstaan.

Hasselsven 
Dat is niet één ven, maar het zijn er meerdere. Hier bij Bruggerhuizen liggen zeven vennen, die samen de Hasselsvennen vormen. De naam is afgeleid van de hazelaar, zoals ook Hasselt, de oude schrijfwijze voor de hazelaar.

Het verder naar het oosten gelegen Klein Hasselsven, of klokven is een ringven. Dat is een ringvormig ven met middenin een eiland van hoogveen. Het ven is mogelijk ontstaan uit een pingo.

Het Bels Spoorlijntje 
Tussen Eindhoven, Gestel, Waalre, Valkenswaard, Borkel en Schaft en Achel/Neerpelt heeft vanaf 1866 een spoorlijntje gelegen. De lijn werd veel gebruikt voor goederenvervoer zoals steenkolen vanuit Luik naar Utrecht/Amsterdam. Het personenvervoer liep niet zo goed als gedacht, en rond 1921 werden de haltes Borkel en Gestel gesloten.

Rond 1939 werd de lijn helemaal gesloten voor het reizigersverkeer. Wel bleven tot 1951 nog tweemaal per dag de zg Philipstreinen rijden. Omdat de Belgische regering er op stond om de lijn te handhaven, werd besloten de lijn via Geldrop te laten lopen.

De laatste goederentrein reed in 1974. In 1986 werd het Nederlandse gedeelte van de spoorlijn opgebroken - de tijd dat er veel bielzen in de tuin werden gelegd als perkafscheiding - het Belgische gedeelte was al eerder weg. Plannen voor een toeristisch lijntje, zijn op niets uitgelopen. Via Plan Spartacus wordt nu weer gesproken om voor 2020 een sneltramverbinding tussen Eindhoven en Hasselt te herstellen. Dit tracé kan daar een rol in spelen.

Die volgen we een behoorlijk stuk tot we rechts afslaan naar de Maastrichterweg, de verbinding tussen Valkenswaard en Achel. Even verder steken we over en gaan we langs de rivier de Dommel tot bij een bruggetje midden in de wei.

Dommeldal Poelen 
In het Dommeldal liggen, zoals we hier in dit weiland ook kunnen zien, wel 25 poelen. Natte venachtige waterpartijen, waarin veel amfibieën kunnen leven. Ze kunnen er hun eieren afzetten, voedsel vinden en zijn redelijk beschermd in de moerassige bodem.

In het seizoen is het dan ook een gekwaak van kikkers van jewelste. In de zomer kun je hier de kikkervisjes opscheppen. Mooi om eens te bestuderen, maar niet verstoren of meenemen. Laat ze maar lekker in de natuur zitten. De reigers zijn je dankbaar.

Daar gaan we de Dommel over en door het weiland en in het bos naderen we een fietspad.

Pallets 
Pallet vervoer wordt veel toegepast in de transportwereld. Het heeft het grote voordeel, dat in partijen geladen en gelost kan worden, hetgeen veel sneller gaat dan stukgoed.

Een vrachtwagen mocht in het verkeer een maximale breedte hebben van 250 cm, zeg 2,5 meter. De laadruimte moet binnenin minimaal 244 cm zijn. Pallets hebben dan ook afmetingen die daarvan afgeleid zijn. Hoewel het niet helemaal gestandaardiseerd is, zeker wereldwijd niet, is een (EUR) of EPAL pallet 120 cm diep en 80, 100 of (minder voorkomend) 120 cm breed. Er kunnen dus twee pallets naast elkaar in een vrachtwagen.

In sommige landen in Azië (Japan) wordt de voertuigbelasting afgeleid van de breedte van een voertuig. Vandaar dat er smallere vrachtwagens rijden met een breedte van 2,20 m, en in Azië dus ook veelvuldig pallets van 110x110 worden toegepast. Vanwege de wereldwijde handel is het dus niet logisch om vierkante pallets van 120 x 120 m te maken.

De meest toegepaste palletafmetingen zijn: Europa 80x120cm en 100x120cm. In Azië 80x120 cm, 100x120 cm, en 110x110 cm. In de USA 40"x48" (101,6 x 121,9 cm). Nu zie je ook waar die binnenmaat van 2,44 m vandaan komt. Voor het vervoer van bloemen en vlees moet een vrachtwagen gekoeld worden.

Om het koel te houden moet de wagen geïsoleerd worden. Vanwege de door de pallets opgelegde binnenruimte kan dat isolatiemateriaal alleen aan de buitenzijde aangebracht worden. En dan wordt de breedte meer dan 250 cm. Daarom staat nu in het Wegenverkeersreglement, dat een vrachtwagen maximaal 2,55 m mag zijn.

Daar links tot aan Borkel. We vervolgen de verharde weg door Schaft tot aan de rotonde.

Schaft en Spurrie 
Schaft is een erg klein plaatsje, dat samen met Borkel in een adem genoemd wordt. Borkel en Schaft.

In vroeger tijden was het vooral bekend om de spurrie. Dat was een gezaaid akkergewas dat vooral als veevoer diende. Het is een van de weinige inheemse akkergewassen uit de anjerfamilie en helaas komt het als zodanig nauwelijks meer voor.

Maar nog wel als bermplant of op braakliggend terrein. De plant heeft voldoende aan arme zandgrond met weinig kalk.

Oversteken en even uitrusten. N51 18.029 E5 28.098.

Schaften 
We kennen ook schaften, of schoften. Dat is tegenwoordig pauzeren, bij voorkeur in een schaftlokaal of schaftwagen. De middagpauze op het werk. Vroeger was een schaft een deel van de werkdag, dat er gewerkt werd.

Een werkdag kende vier schoften; tegenwoordig nog drie. Maar de pauze zelf wordt nu als schaft aangeduid, en juist niet meer de tijd dat men werkt. Het woord is afkomstig van verschaffen of schaffen. Eens kijken wat de pot schaft. We gaan pauzeren. Nog 1200 meter....

We vervolgen richting Achelse Kluis, gaan even links parallel aan de abdijweg en over het bruggetje over de Tongelreep gaan we links de weilanden in en volgen die tot aan het bos.

Onderweg kunnen we een klein ommetje toevoegen om via de Vogelhut N51 18.688 E5 29.473 naar het bruggetje en de vlonder te gaan. Als het erg nat en drassig is lukt dit niet.

Tongelreep 
De Tongelreep heet alleen op het Nederlands gebied zo. In België wordt ie de Warmbeek genoemd. Hoezo dat? De naam is afgeleid van tonge en van reep. De tonge is een zandrug op de heide en een reep is een lange strook land.

De zandrug, waarop Valkenswaard ligt hebben we al eerder genoemd. Vroeger moeten die hogere heuvels dus duidelijk te zien geweest zijn. Maar op die grote onmetelijke en vooral onherbergzame heide zal het niet meteen duidelijk geweest zijn, dat het door de heide stromend riviertje hetzelfde watertje was als de Warmbeek.

Even door het bos over de landbouwwegen terug naar het bankje, even na de Tongelreep.
Van daaruit de reeds bekende weg terug naar de parkeerplaats.

Startpunt

• 6000 Parkeerplaats N51 20.147 E5 27.952
• P restaurant N51 18.014 E5 28.082

POI's

• Valkenswaard N51 20.021 E5 28.122
• Hasselsven N51 19.775 E5 28.298 N51 19.079 E5 30.022
• Het Bels Spoorlijntje N51 19.580 E5 28.142
• Dommeldal Poelen N51 18.243 E5 27.180
• allets N51 17.823 E5 27.054
• Schaft en Spurrie N51 17.883 E5 27.410
• Schaften N51 18.015 E5 27.963
• Vogelhut N51 18.688 E5 29.473
• Tongelreep N51 18.216 E5 29.228