GPSwalking.nl - GPS wandelingen | Mooie GPS wandelingen in binnen- en buitenland
Uden Bedafse Bergen
Korte beschrijving
Laatst bijgewerkt op 02-04-2020
Kenmerken
Startpunt: | Uden |
Startlocatie: | Noord-Brabant , Nederland |
Coördinaten | N51.684336 E5.612869 |
Afstanden: | 16, 13, 8, 6 km |
Type: | Akker, Bos, Open |
Begaanbaar: | Erg drassig |
Rolstoel: | Niet bekend |
Honden: | Gedeeltelijk aangelijnd |
Horeca: | Halverwege |
Gelopen op: | 05-12-2013 |
Route informatie
Langere beschrijving
START N51 40.338 E5 36.348
We parkeren op de parkeerplaats, voorbij het ziekenhuis.
We komen terug langs het ziekenhuis om onder de snelweg door te gaan. Verrassend om nog een klein stukje van het voormalige Duitse spoorlijntje te zien.
LET OP!
We hebben de looprichting van deze wandeling na een eerste uitzet omgekeerd. Daardoor lopen we tegen deze beschrijving in.
Slabroek De Peelhorst N51 41.227 E5 36.341
Het heidegebied dat we zien ligt op een horst. De aardkorst is gescheurd, we zullen dat verderop zien, en daar verzakt. Dat heet een slenk. De oorspronkelijk laag heet een horst. Miljoenen jaren terug stroomde de Maas en de Rijn als wilde rivieren over deze horst.
Op deze horst werd grof sediment afgezet, grind en kiezel. Later, na de verzakking van de aardbodem volgden de rivieren het dal van de slenk. Het fijne zand werd daarin afgezet en dat vulde die op. Daarom zien we hier op de heide witte kiezels en grind tussen het zand. Als we de breuklijn zijn gepasseerd, zullen we geen grind meer tegenkomen.
We steken de weg tussen Uden en Slabroek over en passeren daar een alternatieve parkeerplaats. Daar voorbij rechts en op het einde links. En daar hebben we een bijzondere ontmoeting met…..
We doen haar de groeten van de Kabouter Koning Kyrië. Laat het ons horen, als ze weg is.
Kabouters N51 41.374 E5 35.770
In het zuiden van het land doen op verschillende plaatsen de verhalen en legenden de ronde over de kabouters. Kleine mannekes, die zich niet gemakkelijk laten zien, maar wel – vooral in de nacht – kleine karweitjes opknappen. In Meerveldhoven heb je zelfs een kabouterwijk, met Sagenstraat en Koning Kyriëweg. In Hoogeloon een kabouterberg. Er staat daar zelfs een standbeeld van Kabouterkoning Kyrië.
Even verder door het bos, bij de hondentraining, stuiten we op een talud en viaduct over de snelweg. We klauteren naar boven en zien, dat het een wildviaduct is, voorzien van een fietspad. Niet voor de fietsende konijnen, maar we denken voor de kabouters. Het kaboutervrouwtje stond tenminste al te wachten…
Voor onze wandelaars zullen we de route ietwat verleggen, zodat het allemaal wat beter toegankelijk wordt. Maar het kaboutervrouwtje houden we erin. (even doorgeven als ze weg is, ongeveer N51 41.367 E5 35.745)
We steken de snelweg over. De A50.
A50 N51 41.097 E5 35.349
De snelweg A50 tussen Eindhoven en Emmeloord is 151 km lang. Voorheen liep de snelweg door tot Joure, en was daarmee de langste snelweg in Nederland. Het deel tussen Emmeloord en Joure is nu deel van de A6; nog slechts de hectometerpaaltjes herinneren daaraan. Het traject Eindhoven – Oss, wat we hier zien, is pas in 2006 geopend.
De weg is de eerste snelweg van volledig doorgaand gewapend beton, dus zonder naden, met daarop twee lagen open asfalt voor de geluidsdemping.
Beton zet uit en krimpt onder sterke temperatuurswisselingen. Daarom had men vroeger naden tussen de betonplaten, om dat op te vangen. Die krachten zijn er nu nog, maar die vangt men op door in de lengterichting staven betonstaal aan te brengen en de beton op een bitumenlaag te plaatsen. Daardoor scheurt de beton niet.
Wildviaduct N51 41.097 E5 35.349
Rijkswaterstaat heeft hier een faunavoorziening aangelegd. Deze helpt dieren veilig de snelweg over te steken. Een faunavoorziening kan boven de snelweg liggen of eronder. Voorbeelden zijn tunnels, buizen, loopbruggen en viaducten. Dieren die gebruik maken van deze faunavoorzieningen zijn onder andere de ree, das, vos, egel, wezel, muis en salamander. Tekst: Rijkswaterstaat.
Uit het bos gekomen volgen we het fietspad. Onze track ligt links daarvan langs het weiland af. Het wordt zompen in het water.
Maar wat later zal blijken, is dit een essentiële ervaring behorend bij deze wandeling. De wijstgronden – we komen daar echt op terug – zijn zo nat omdat het grondwater hier zo hoog staat. Dit zijn dus geen plassen.
Als je dit zompige niet wenst, blijf dan het fietspad volgen tot aan het informatiebord bij het bankje.
Revennekes N51 41.041 E5 34.619
Natuur voor Asfalt: In 2005 is tussen Uden en Veghel een nieuw stuk autosnelweg aangelegd. Natuur en landschap die door het asfalt verloren gingen, moesten elders worden gecompenseerd door Rijkswaterstaat.
Revennekes, het gebied waar u zich nu bevindt is ruim 21 ha groot en zo’n natuurcompensatiegebied. Revennekes is een oude streeknaam en betekende vroeger een laaggelegen, nat heidegebied met enkele vennen.
Beheer
Op kleine schaal, in het gebied dat u hier kunt overzien, is een aantal haakse waterlopen hersteld en daarlangs zijn elzensingels aangeplant. Op twee plaatsen zijn broekbosjes aangelegd. De elzensingels zullen door Staatsbosbeheer eens in de 15 à 20 jaar worden afgezaagd op enkele bomen na.
Hierdoor ontstaan dichte singels met een paar oude bomen Het landschap wat zo ontstaat lijkt op dat van rond 1900. De vochtige graslanden worden door koeien begraasd, en waar nodig, gemaaid. Doordat er geen kunstmest wordt toegevoegd, zal het graslandschap op den duur veranderen in een kruidenlandschap.
Flora en Fauna
Van het water, de schaduw en de luwte profiteren veel planten en dieren. Planten als dotterbloem, egelboterbloem, waterkruiskruid, bittere veldkers, diverse soorten biezen en zegges zullen hier groeien.
Vogels zullen nestelen in struiken en op de weiden. Met vlinders, kikkers, salamanders en insecten zal dit gebied zich tot een pareltje van natuur vormen. Daar kunnen ook de mensen van genieten.
Waarom Revennekes
Van noord naar zuid loopt door dit gebied de Peelrandbreuk. In de ondergrond is deze breuk voor stromend grondwater een ondoorlaatbare muur. Het water kan alleen verder door over de muur heen te stromen. Hierdoor ontstaan aan de horstzijde van de Peelrandbreuk natte venige bodems: de wijstgronden. Aan de slenkkant stroomt het water wel weg. Zo kunnen, tegen de verwachting in, hoger gelegen gronden natter zijn, dan de lagere.
U bevindt zich op de Peelhorst. De breuk ligt rechts van u (naar het westen). Omdat in dit gebied de wijst nog in oude glorie te herstellen is, heeft Staatsbosbeheer voor Revennekes gekozen als compensatie voor de A50.
IJzerhoudend water
Het fijne dekzand in de Centrale Slenk laat het water minder snel door dan het grove rivierzand op de Peelhorst. Hierdoor wordt het water opgestuwd aan de horstzijde van de Peelrandbreuk en komt het als kwel naar het aardoppervlak. Water dat vanuit de ondergrond opwelt (kwel) bevat opgelost ijzer.
Waar dit ijzer in contact komt met zuurstof slaat ijzeroxide neer. IJzeroerlagen, slecht doordringbare lagen in de bodem, zijn het gevolg. De roodbruine kleur van het ijzeroxide is ook terug te vinden in de sloten. Olieachtige vliesjes op het slootwater duiden op de aanwezigheid van ijzerbacteriën.
Over de Slenk zullen we het later nog uitgebreid hebben. Nu even doorstappen over de rechte trek, totdat we vanaf de Raktweg het bosgebied ingaan. De Bedafse bergen. Bergen???
Bedafse Bergen N51 40.167 E5 34.507
4 à 5000 jaar geleden stond hier een berkenmengbos. Toen in de vroege Middeleeuwen de mens zich hier permanent vestigde legde hij akkers aan langs de rivieren en liet hij het vee grazen in de bossen. De jonge planten werden opgegeten waardoor na verloop van tijd het bos verdween en er heide voor terug kwam.
Die heide kon de boer weer gebruiken voor het bemesten van de akkers. Hij ging heideplaggen steken en samen met de mest van het vee kreeg hij een vruchtbare akker. Het afsteken van de hei had echter tot gevolg, dat de zandgrond kaal werd en het zand kon gaan stuiven. Om zich daartegen te beschermen ging men eikenhoutwallen om de akkers aanleggen.
De Bedafse Bergen zijn restanten van deze zandverstuivingen, met aan de westkant het kale opgewaaide zand en aan de oostkant beboste beplanting.
Er ligt ook nog een stukje originele heide, met – zoals men mij vertelde – het oorspronkelijke karrenspoor van Uden naar Den Bosch.
Na deze verrassing in de natuur pauzeren we even. Heerlijk om bij te komen. N51 40.035 E5 34.596. Daarna vervolgen we langs de zandheuvels. Leonoor onder langs, zelfs aan het einde hoeft ze niet te klimmen. Maar ik kan het niet laten en struin naar boven. Daar over de smalle slingerende paadjes, net zo kronkelig is de boomwortels, heb ik het mooiste uitzicht van deze wandeling. Verbazingwekkend.
We verlaten de bergen en door een houtsingel N51 39.496 E5 34.180 komen we bij de Leygraaf. Een reiger vliegt op. We volgen de rivier. Aan de overkant het natte Udens Broek.
Als we de rivier verlaten zien we rechts de beemden, natte tot zeer natte wijstgronden. En tegen het einde, nog vóór de verharde weg zien we rechts heel duidelijk de hoge rand van de horst.
Vanaf de hoge Hees hebben we naar Steensel kijkend de Feldbissbreuk – de andere kant van de Centrale Slenk - gezien. Maar hier tekent de onderaardse breuklijn zich wel heel mooi af.
Nabij de plaquette van het Aardkundig Monument kun je links inkorten, terug naar de Bergen. We hebben de indruk dat er iets verder rechts een route binnendoor gevolgd kan worden naar de alternatieve parkeerplaats. Zo ja, stuur me dan de track. Wij gaan hier rechtsaf.
Centrale Slenk N51 39.825 E5 35.356
Aardkundig monument: Het natuurgebied de Loose en Raktse Beemden worden hier De Wijstgronden genoemd. In dit gebied doet zich een bijzondere situatie voor die wordt veroorzaakt door de Peelrandbreuk.
Hooggelegen nattere gronden grenzen aan laaggelegen drogere gronden. Het gebied is daarom door de provincie Noord-Brabant aangewezen als aardkundig monument.
Wijstgronden N51 39.728 E5 35.489
Hoe komt het toch, dat het hoger gelegen weiland op de horst natter is dan de lager gelegen akkers? Dat zit ‘m in de bodem op de rand van de Peelrandbreuk. Op de horst ligt onder het grove rivierzand met grind een leemlaag, die water slecht doorlaat. Het water stagneert en komt als kwelwater aan de oppervlakte.
Eenmaal over de rand van de horst komt het water in het fijne dekzand terecht. Dat laat het water wel moeizamer door, maar het kan veel dieper wegzakken, waardoor de bovengrond redelijk droog is.
Het water stroomt in de sloten en rivieren naar het westen dwars over de breuklijn. In die sloten is het verval duidelijk te zien bij de stuwen.
De Slenk N51 39.825 E5 35.356
De geologische opbouw van Zuidoost-Nederland is erg ingewikkeld door de vele breuken in de ondergrond. Breuken zijn in het algemeen niet zichtbaar in het landschap. De Peelrandbreuk vormt hierop een uitzondering. U ziet die breuk hier als een licht glooiende richel.
De Peelrandbreuk scheidt de hooggelegen Peelhorst van de laaggelegen Centrale Slenk. Dit hoogteverschil is ontstaan door de verticale bewegingen van de aardkorst langs de breuk.
Tijdens de laatste twee miljoen jaar is de slenk wel 200 meter gedaald ten opzichte van de Peelhorst. Dat is 0,1mm per jaar. Van die verschuiving is aan het oppervlak weinig te zien, omdat de slenk in de loop der tijd door rivieren en door wind is opgevuld met grind, zand en klei.
Ook nu vindt langs de breuk nog beweging plaats. In de vorige eeuw bedroeg de relatieve verticale verschuiving van de slenk en horst zo’n drie millimeter per jaar. Daarnaast deden zich langs de Peelrandbreuk aardschokken voor bij Uden (1932) en Roermond (1992)
De slenk heeft een breedte van 30km naar het westen. In de wandeling bij Steensel kunnen we de Feldbissbreuk zien (zie die wandeling Steensel-DeHees-Schadewijk). Niet voor niets heet het daar de Hooge Hees.
Wat valt er nog meer te zien. Langs de Sneeuwichtweg huppen de kangoeroes. En bij de Strikseweg kun je links ook een verkorte route volgen. Wij gaan weer naar rechts om terug te keren naar de parkeerplaats.
Wat een drukte, na alle rust, waar we zo van genoten hebben.
Startpunt
- Startpunt A770 17km P Uden N51 40.329 E5 36.329 NW
- Startpunt A771 13km P Bedafse Bergen N51 40.219 E5 34.688
- Startpunt A772 6km P Bedafse Bergen N51 40.219 E5 34.688
- Startpunt A773 8km P Uden N51 40.329 E5 36.329 NW
POI’s
- Slabroek De Peelhorst N51 41.227 E5 36.341
- Kabouters N51 41.374 E5 35.770
- A50 N51 41.097 E5 35.349
- Wildviaduct N51 41.097 E5 35.349
- Revennekes N51 41.041 E5 34.619
- Bedafse Bergen N51 40.167 E5 34.507
- Centrale Slenk N51 39.825 E5 35.356
- Wijstgronden N51 39.728 E5 35.489
- De Slenk N51 39.825 E5 35.356
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekstStartlocatie
Reacties
Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen
- Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
- Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
- Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
- De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
- Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
- Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
- English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.