Molenheide - Stiphoutse bossen

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 08-03-2021

Natuurmonumenten omschrijft het gebied zo:
Dit bos bestaat voornamelijk uit naaldbomen. Door hier en daar open plekken te maken vormt Natuurmonumenten het om tot een gemengd bos van onder meer eik en berk. Omdat er dan meer licht op de bodem valt, ontstaat in de toekomst een gevarieerde kruidlaag. In het bos broeden verschillende soorten roofvogels en spechten. In het zuidoosten van het bos kunt u een klein heideveldje vinden dat in augustus prachtig paars kleurt. Door de bossen van Molenheide lopen veel wegen en paden.

De route is redelijk afwisselend. De ene keer loopt u door dichte bossen, dan weer langs een vennetje of langs een mooi stukje hei.

Molenheide
De Molenheide is een Nederlands natuurgebied ten zuiden van het dorp Lieshout in de gemeente Laarbeek. Het heeft een oppervlakte van 463 ha. waarvan circa 115 ha in gebruik is als woonbos.

In de loop van de 14de eeuw werd een windmolen gebouwd in een heidegebied ten zuidoosten van Lieshout. De oudst bekende vermelding van de naam Molenheide voor dat vrij kleine gebied is te vinden in een schepenakte van 1587 waarin sprake is van een groesveld "ter plaetse genaempt aende Moelsheijde". In de eeuwen daarna werd de naam Molenheide gaandeweg gebruikt om de gehele heide ten zuiden van Lieshout aan te duiden.

Stiphoutse Bossen
De Stiphoutse Bossen is een Nederlands natuurgebied van 525 ha dat gelegen is op de grens van de drie gemeenten Helmond, Laarbeek en Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Het wordt doorsneden door de Gerwenseweg (tussen Stiphout en Gerwen).

Het bos is gelegen op de dekzandrug die zich bevindt tussen het stroomgebied van de Dommel en dat van de Aa. Het betreft de voormalige gemene gronden van Lieshout, Gerwen, Nuenen en Stiphout. De heidevelden en voormalige stuifzanden zijn in de jaren '20 van de 20e eeuw voornamelijk beplant met Grove den en diverse sparrensoorten.


Kenmerken
Startpunt: Nuenen-Stiphout
Startlocatie: Noord-Brabant , Nederland
Coördinaten N51.486000 E5.582000
Afstanden: 8 km
Type: Bos, Hei, Ven
Begaanbaar: Gedeeltelijk drassig
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Aangelijnd
Horeca: Niet aanwezig
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie

Een GPS wandeling van 9 km over de Molenheide bij Stiphout.
De route gaat over goed begaanbare paden.
Onderweg komt u geen horeca tegen.



Langere beschrijving

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe route begint begint aan de weg van Nuenen naar Stiphout. Langs deze weg ligt de parkeerplaats vanwaar de wandeling begint. U kunt uw wagen ook parkeren op de aangegeven parkeerplaats.

Vandaar uit starten 3 wandelingen die ook zonder GPS zijn te lopen. Die routes zijn relatief kort.

De GPS route loopt langs alle vennetjes die er in dit gebied zijn. Ze vormen een welkome afwisseling in de natuur. Het leuke is dat elk vennetje weer anders is. Zeker als de waterstand wat terugloopt is er ruimte voor bijvoorbeeld de zonnedauw.

Molenheide
De Molenheide is een Nederlands natuurgebied ten zuiden van het dorp Lieshout in de gemeente Laarbeek. Het heeft een oppervlakte van 463 ha. waarvan circa 115 ha in gebruik is als woonbos.

GPSwalking.nlIn de loop van de 14de eeuw werd een windmolen gebouwd in een heidegebied ten zuidoosten van Lieshout. De oudst bekende vermelding van de naam Molenheide voor dat vrij kleine gebied is te vinden in een schepenakte van 1587 waarin sprake is van een groesveld "ter plaetse genaempt aende Moelsheijde". In de eeuwen daarna werd de naam Molenheide gaandeweg gebruikt om de gehele heide ten zuiden van Lieshout aan te duiden.

Geologisch gezien maakt de Molenheide deel uit van een dekzandrug, die zich verder in oostelijke en zuidelijke richting uitstrekt. Door verstuivingen zijn heuvels en dalen ontstaan, die het terrein een geaccidenteerd aanzicht geven. In sommige uitgestoven gedeelten hebben zich vennen gevormd, waarvan er nu nog voorkomen in het zuidelijke en westelijke gedeelte van de Molenheide. Deze vennen en de overgangen naar de hoger gelegen gronden vormen een geomorfologisch interessant milieu en zijn uit natuurlijk oogpunt van belang.

GPSwalking.nlHet gebied bestaat voornamelijk uit gronden die met naaldbos begroeid zijn. Op enkele plaatsen komen ook loofhoutopstanden voor, terwijl er nog een enkel stuk met heidevegetatie voorkomt. Het bosgebied heeft geen productiefunctie, maar fungeert louter als uitloop-/recreatiegebied en als leefgebied voor planten en dieren.

Het gebied van de huidige Molenheide werd in 1311 door de abdij van Floreffe gekocht van hertog Jan II van Brabant. In 1698 werd het gebied door de abdij overgedragen aan de ingezetenen van Lieshout. Bij die gelegenheid werd in de keuren en breuken bepaald dat de Molenheide gemeenschappelijk gebruikt mocht worden door de inwoners voor het halen van strooisel en zand ten behoeve van de mestproductie in de potstal, maar het was ten strengste verboden om in de Molenheide zand af te halen van de duinen en de zandbergen. Dit om zandverstuivingen zo veel mogelijk te voorkomen.

GPSwalking.nlIn 1722 werd de windmolen verplaatst van de Molenheide naar het gebied 't Lankelaar aan de oostzijde van Lieshout. Toen in de Franse tijd Lieshout ophield een heerlijkheid te zijn werd de Molenheide bezit van de gemeente Lieshout. In 1955 werd het plan Villaterrein opgesteld en werd een deel van de Molenheide woongebied.
Woonbos

Het deel van de Molenheide dat vanaf 1955 de bestemming woonbos heeft, is bebouwd met ruim 100 villawoningen. De provinciale weg N615 van Gerwen naar Beek en Donk loopt dwars door het woonbos en heeft op die plaats de naam Molenheide. De overige wegen in het bos zijn voornamelijk zandpaden. De gronden in het woonbos zijn - op de wegen na - overwegend eigendom van particulieren. Bij veel woningen zijn eigen recreatieve voorzieningen ontstaan zoals zwembaden, tennisbanen en paardenbakken.

GPSwalking.nlOok de witte pluizen geven een mooi beeld. In de zomer zijn er ook allerlei dieren actief. Het meest opvallende was een spinnetje die een prachtig hoornachtig web maakt. Ook zijn er dan volop libellen actief. Met een beetje geluk krijg je ze op de foto.

Stiphoutse Bossen
De Stiphoutse Bossen is een Nederlands natuurgebied van 525 ha dat gelegen is op de grens van de drie gemeenten Helmond, Laarbeek en Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Het wordt doorsneden door de Gerwenseweg (tussen Stiphout en Gerwen).

Het bos is gelegen op de dekzandrug die zich bevindt tussen het stroomgebied van de Dommel en dat van de Aa. Het betreft de voormalige gemene gronden van Lieshout, Gerwen, Nuenen en Stiphout. De heidevelden en voormalige stuifzanden zijn in de jaren '20 van de 20e eeuw voornamelijk beplant met Grove den en diverse sparrensoorten.

GPSwalking.nlEen belangrijke initiatiefnemer hiervoor was de gemeente Helmond die daartoe grote percelen in wat toen nog de gemeente Stiphout was, opkocht om daar de heide te beplanten. Van deze activiteit getuigen ook nog de kaarsrechte lanen in het gebied, die ten doel hadden om het hout af te voeren. Enkele heiderestanten en vennen zijn nog aanwezig. In het noordwesten sluit het gebied aan bij het natte natuurgebied Ruweeuwsels.

De deelgebieden zijn:

  • De Molenheide is het noordelijke deel, in de gemeente Laarbeek. Dit is voor een aanzienlijk deel een villapark.
  • De Gerwense Heide in de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Ook hier zijn een aantal villa's gebouwd.
  • De Geeneindse Heide in de gemeente Helmond
  • De Papenvoortse Heide is het zuidelijke deel, in de gemeente Nuenen.

GPSwalking.nlHet eertijds als productiebos van overwegend grove den en fijnspar aangelegde gebied vormt nu een buffer tussen de steden Eindhoven (met Nuenen) en Helmond (met Stiphout). Men streeft naar een meer afwisselend bos. In de Papenvoortse heide en rond het Kamerven komen nog enkele percelen open heide voor. Het zuidelijke deel wordt afgewisseld door enkele landbouwenclaves.

Het gebied is rijk aan paddenstoelen en ook vele vogels zijn er te vinden. Tot de broedvogels behoren: Boomleeuwerik, Roodborsttapuit, Boompieper en Geelgors.

 In het gebied ligt een tiental grotere en kleinere vennen die het gebied erg verlevendigen. Het betreft onder meer: Hoolven, Wasven, Kikkerven, Kromven, Witven, De Meer en Tweetermansven.

GPSwalking.nlHet Kamerven is veruit het grootste van de venntjes in dit gebied. Dit helaas zwaar verdroogde en vaak droog staande ven wordt omgeven door een open heidegebied van ca 15 ha, zodat het een grote open ruimte vormt midden in het stilste deel van het bos. Hier is nog een groeiplaats van de Klokjesgentiaan.

De andere vennen zijn veel kleiner en liggen doorgaans midden in het bos. Vaak zijn ze min of er vergraven bij de bebossing van het gebied. Ze waren merendeels dichtgegroeid maar zijn grotendeels opgeschoond en hebben een waardevolle plantengroei met onder meer witte snavelbies, zonnedauw en waterdrieblad.

Er zijn diverse wandelingen uitgezet in het gebied, vooral in het Helmondse gedeelte. Men parkeert en vertrekt gewoonlijk vanaf de parkeerplaats halverwege ten noorden van de weg Gerwen-Stiphout Molenven, waar een aantal uitgezette wandelingen beginnen.

GPSwalking.nlDaarnaast is er het wandelroutenetwerk. Verder lopen ruiterpaden en een mountainbiketraject door de Stiphoutse Bossen.

Ongeveer in het midden van de route ligt het Kamerven. Er omheen ligt een mooi stukje hei. Vooral in augustus, als de heide in bloei staat, is het een fraai gebied. Vele mensen weten de wandelpaden rond dit ven te vinden. Toch is het niet te druk. Vanuit het ven gaat het weer bossen.

De overgang van landschap gaat soms ongemerkt. Ook de paden variëren van breed tot smal. Als u aan de oostzijde de bossen weer uitloopt en weer iets van de bewoonde wereld ziet dan bent u bij de schapengracht.

Deze gracht is bijna helemaal dichtgegroeid. Maar niet voor lang volgens een bord. Er staat op te lezen:

GPSwalking.nlHerstel van oevervegetatie Schapengracht
De schapengracht is een ven met een bijzondere langgerekte vorm. Uit onderzoek is geblekenn dat het ven oorspronkelijk een smeltwatergeul uit de laatste ijstijd is (meer dan 10.000 jaar oud). Het ven heeft een bijzondere hoge natuurwaarde doodat het venwater in contact staat met kalkhoudend water uit de ondergrond. Daardoor kunnen er bijzondere plantensoorten groeien.

Bij dit oude vennetje worden maatregelen genomen om de oevervegetatie te herstellen. Door de maatregelen krijgen de oorspronkelijke flora en fauna ruimte om zich te ontwikkelen.

Maatregelen:
Kappen van bomen in de oeverzone. Door de bomen rondom het ven te kappen wordt het ven natter en valt er minder blad- en takafval in het ven. De waterkwaliteit zal toenemen en bijzondere planten krijgen genoeg licht krijgen om de oevers te kiemen.Selectief afplaggen van de verrijkte bovenlaag rondom het ven.

GPSwalking.nlDe bovenste toplaag met zwarte humus wordt verwijderd., de zanderige ondergrond komt hierdoor weer aan de oppervlakte. De zanderige ondergrond is een groeiplaats van bijvoorbeeld de Kleine Zonnedauw.Opschonen van de bodem aan de zuidzuide van het ven.

Uitvoering vindt naar verwachting plaats in het najaar van 2005. De werkzaamheden worden door de Bosgroep in samenwerking met de gemeente Helmond uitgevoerd.

Het laatste stuk van de wandeling gaat over rustige paden door het bos. Onderweg kwamen we nog een prachtige grote mierenhoop tegen. Mierenhopen zijn beschermd. U begrijpt dat kijken mag maar vernielen uit den boze is. Maar een goede kans dat deze mierenhoop er intussen niet meer is. Maar ook dat u een andere mierenhoop tegenkomt.

Wandel ze.

Geraadpleegde websites:

POI's

  • Geeneindse heide N51.4910 E5.5875
  • kamerven N51.4971 E5.5734
  • Parkeerplaats 2 N51.4854 E5.5858
  • Start/finish/parkeerplaats N51.4855 E5.5816
  • Stiphoutse bossen N51.4890 E5.5899
  • Vennetje N51.4949 E5.5882
  • Witven N51.4879 E5.5822
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.