De wandeling begint een parkeerplaats langs Pelgrimsweg. Het is een zandstrook langs het fietspad waar u uw auto kunt parkeren. Meestal staat er geen enkele auto en dan vraagt u zich af waar u mag staan. Op zondagen staat het hier vol auto's, dus gewoon doen.

Vanaf deze parkeerplaats gaat de route langs het fietspad naar Bosch en Duin. U kunt daar een heerlijke kop koffie drinken. Tot nu toe alleen maar bossen, er lijkt geen enkele zandverstuiving in zicht. Gelukkig is het de schijn die bedriegt.

Als u Bosch en Duin voorbij bent dan kijkt u opeens uit over de Loonse en Drunense duinen. Zover u kunt kijken is er zand, zand en nog eens zand. In één woord indrukwekkend.

Voor u ligt een natuurgebied van ruim 3500 hectare. Tussen Tilburg, Waalwijk en ´s Hertogenbosch ligt een van de grootste zandverstuivingen van Europa, de Loonse en Drunense duinen. Een bezoek meer dan waard. Kijkt u maar eens met ons mee.

Vegetatie
Het meest interessante van de Duinen is de overgang van het kale zand naar bos of hei. In het overgangsgebied vind je de zogenaamde pioniervegetatie.

Deze is samengesteld uit planten, mossen en korstmossen die zich onder extreme omstandigheden kunnen handhaven. Deze eerste begroeiing van het kale zand bestaat vooral uit Ruig haarmos, Bekermos en Rendiermos en grassen als Buntgras en Pijpenstrootje. Ook Zandzegge komt hier voor.

Doordat er planten gaan groeien op het stuifzand wordt het zand vastgelegd. In de luwte die op deze manier ontstaat, kunnen andere planten zich vestigen. Op plaatsen waar de wind vrij spel heeft worden deze pioniervegetaties, maar ook volwassen bomen en struiken, juist weer onder gestoven

De eerste blik op de duinen is altijd erg indrukwekkend. Het is nauwelijks voor te stellen hoeveel zand er hier klaar ligt om te ondekken. Op sommige stukken kunt u kilometers weg kijken. Zoveel zand heeft u nog nooit bij elkaar gezien.

Het ontstaan van de Loonse en Drunense duinen gaat terug tot de ijstijden. In de zomer was dit gebied zo koud dat er niets kon groeien. Op dit kale landschap had de wind vrij spel. Het zand werd heen en weer gewaaid en pas toen er rustiger en warmere tijden aanbraken kreeg de vegetatie een kans. Op de zandruggen onstonden bossen.

Rondtrekkende volkeren kapten vele duizenden jaren geleden hier en daar het bos om akkerbouw mogelijk te maken. Hierdoor kwam de zandbodem bloot te liggen. Vervolgens kon de wind De wind kreeg vat op de ontbosde delen en het zand kon weer verstuiven. Door verdere kap aan het begin van de vorige eeuw werd dit effect versterkt. Ook werd de hei die de plaats van de bossen had ingenomen geplagd. Allemaal ingredienten voor het ontstaan van de grootste zandverstuiving van Brabant.

U kunt meer over de Loonse en Drunense duinen lezen op Loonse en Drunense duinen. Op deze website staat o.a. te lezen:

Loonse en Druense Duinen
De ontstaansgeschiedenis van de Loonse en Drunense Duinen is een samenspel van natuurlijke processen én menselijk handelen.

De ijstijd
Gedurende de barre poolwinters van de laatste ijstijd waaide zand en leem uit het noordelijk gelegen Maasdal. Hierdoor ontstonden zandruggen op verschillende plaatsen in Brabant.

Een zacht glooiend landschap, met afwisselend hoge zandbulten en laag gelegen leemhoudende bodems, vormde het beeld van het toenmalige landschap. Hier tussendoor kringelden vele laaglandbeekjes ook wel Ley genoemd.

De dekzandrug van de Loonse en Drunense Duinen werd omringd door moerassen. In het noorden en westen lagen de venen van de Langstraat en Kaatsheuvel, ten zuiden en oosten de beekdalen van de Zand- en Broekley.

Bewoning
Al snel werden de randzones van de huidige duinen bewoond. Toen de mens in de Middeleeuwen veel van de natte gebieden ging ontwateren en bewerken, verdroogden de hoge gronden van de zandrug.

Door deze schrale en droge bodem hebben boeren zich in het verleden tot het uiterste moeten inspannen om hun gronden productief te houden. Om de zandgrond vruchtbaar te maken werd deze op diverse manieren bemest, maar deze methode bleek funest te zijn voor de kwetsbare omgeving.

Zandley
Het stuivende zand heeft er ook voor gezorgd dat er een totaal ander landschap kon ontstaan. Het heeft er namelijk voor gezorgd dat de bedding van het riviertje de Zandley aan het einde van de laatste ijstijd dichtstoof. Hierdoor ontstond een veel natter gebied 'De Brand'.

Als u van wandelen, fietsen of paardrijden houdt dan zit u goed in de Loonse en Drunense duinen. Het is een paradijs voor paard rijden. Met en zonder kar.

Kijkt u maar naar alle foto´s van dit prachtige gebied.