Bussummerheide

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 09-02-2011

Een druk bezocht gebied bij goed weer en op zondag. Maar storend is het in ieder geval niet. Dit mooie stukje natuur ligt gevangen tussen Hilversum, Laren en Bussum. Het wijdse zicht, de vele paadjes, en de grote grazers maken dit een prachtig gebied voor een lange wandeling. De paden zijn prima begaanbaar. Honden moeten voor het grootste gedeelte aangelijnd zijn.




Kenmerken
Startpunt: Hilversum
Startlocatie: Utrecht , Nederland
Coördinaten N52.248069 E5.175166
Afstanden: 12, 10, 8, 5 km
Type: Bos, Hei
Begaanbaar: Erg drassig
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Gedeeltelijk aangelijnd
Horeca: Halverwege
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie
Een heerlijke GPS wandeling van 12 km door de Bussummer- en Westerheide.
Er zijn verkorte versies van 10, 8 en 5 km van deze wandeling beschikbaar.
Halverwege de wandeling komt u een restaurant/terras tegen, daar kunt u even lekker uitblazen en een kopje koffie drinken.


Langere beschrijving

 We gingen op familiebezoek in Maarssen. Maar voordat we daar aan de koffie zaten zijn we eerst gaan wandelen op de Bussummerheide. Een heerlijk gebied met veel hei, vergezichten, leuke kleine paadjes, grote grazers en een toevallig passerende ree.

In dit gebied wordt heel wat afgewandeld. Zeker op een zonovergoten zondag in februari. Wilt u in alle stilte eens kunnen wandelen, dan zijn de doordeweekse dagen aan te bevelen. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Er moet tenslotte meer en meer gewerkt worden.

Al in het begin van de wandeling komen we een groot informatiebord tegen. Daarop stond het onderstaande te lezen:

Landschap
De Bussummer- en Westerheide vormen samen het grootste aaneengesloten heidegebied van het Gooi. Er is alleen een scheiding door de eikensingel langs de Nieuwe Crailose weg, de weg die, door zijn lengte van bijna vier kilometer, in de volksmond ook wel "Gebed zonder end" wordt genoemd. Het terrein is licht glooiend met op verschillende plaatsen grote en kleine kuilen die in het verleden zijn ontstaan door afgravingen van zand, grind en leem. Het gebied kan worden aangeduid als een half-open heidelandschap.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSIn het gebied liggen hier en daar nog grafheuvels. In het verleden zijn veel grafheuvels verdwenen door vergraving bij ondeskundig onderzoek en overploeging ten behoeve van landbouw. Op deze manier is zeker één graf heuvel, op de Aardjesberg, verdwenen. De vondsten uit de grafheuvels zijn nu in het Goois Museum te Hilversum te bekijken.

Ontstaan
Een aanwijzing dat er al vele eeuwen lang heide is in dit gebied, wordt gevonden in de leeftijd van de grafheuvels. De oudste dateren uit de "jonge" steentiid, ± 5000 v. Chr, de tijd dat ook de eerste Keren zich in het Gooi vestigden. De boeyn kapten het toen nog aanwezige bos voor het maken van akkers. De van nature arme zandgronden werden door deze boeren nog niet bemest zodat na een paar jaar van intensief gebruik de grond volledig was uitgeput.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHierna werd een nieuw stuk bos ontgonnen en op de verlaten akkers liet men de huisdieren, zoals schapen, geiten en runderen, grazen. Op deze arme zandgronden groeide later de hei. De doden werden door de boeren begraven in grafheuvels.

De grafheuvels werden meestal op open plaatsen aangelegd, waarschijnlijk om zodoende het contact tussen levenden en doden te benadrukken. Tegelijkertijd konden de grafheuvels vreemdelingen in het gebied angst inboezemen. Zeker is in ieder geval dat de grafheuvels gebruikt werden als oriëntatiepunt op belangrijke routes. Een dichte begroeiing zou deze functie te niet doen. Op de Westerheide ligt tevens een van de grootste bewaard gebleven urnenvelden van Nederland.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSAls je tijdens het lopen de GPS in de hand hebt en ook nog eens foto's probeert te maken komt het regelmatig voor dat je per ongeluk op een knopje drukt. Meestal is dat het zoom-in of zoom-out knopje. Of in plaats van de kaart staat opeen het kompas op het scherm.

Vandaag hadden we een wel heel leuk scherm op de GPS weten te toveren. Hoe is nog een raadsel. Gelukkig was er geen man overboord.

Begroeiing
De aantrekkelijkheid van het gebied komt voort uit het half-open karakter. Naast de heide komt er ook nog "spontaan" bos voor, bos dat niet door menselijk toedoen is ontstaan. Vergrassing dreigt de heide te verdringen en wordt veroorzaakt door een onnatuurlijke toename van de stikstof-bemesting vanuit de lucht. Hierbij valt dan onder andere te denken aan bemesting als gevolg van dt uitlaatgassen. Om de grasgroei tégen te gaan, helpen de traditionele methoden, branden, maaien en plaggen onvoldoende. Alleen grazers, zoals bijvoorbeeld de in dit gebied aanwezige Charolais-runderen, zijn in staat het tempo van de vergrassing te remmen, naf jaren eventueel te stoppen en zodoende de verscheidenheid, de biodiversiteit, in stand te houden.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSBanscheiding
Vanaf de Aardjesberg loopt in zuidoostelijke richting een lage wal, de zogenaamde "banscheiding". Deze banscheiding is aangelegd in 1428 door de Splinter van Nijenrode, baljuw van Gooitand, als scheiding tussen de schaaps kudden van Hilversum en Laren. Een "overloper", een schaap dat over de ban heen ging, werd automatisch eigendom van de andere gemeente.

Olympische Spelen
Alvorens dit gebied de huidige status van Beschermt Natuurmonument kreeg, is het op verschillende manieren gebruikt en misbruikt. De Bussummer- en Westerheide is onder andere aangewend als landbouwbouwgebied, grondstofwinngebied en woningbouwgebied.

Begin jaren '20 werd deze heide aangewezen als lokatie voor de aanleg van een tuinstad, een idee van de Amsterdamse wethouder De Miranda. Het plan vond geen doorgang maar was wel indirect de aanleiding voor het ontstaan van de Stichting Gooisch Natuurreservaat in 1932.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe Bussummer-heide fungeerde tussen 1880 en 1893 zelfs nog als paardenrenbaan. De tribunes, die inmiddels zijn verdwenen, waren tegen de Lange Heul aangebouwd.

In 1928 werd dit heidegebied opnieuw voor de paardesport gebruikt, nu in het kader van de Olympische Spelen in Amsterdam. De Gooise heide was toen het toneel voor de uithoudingsproef, die voerde van het Corversbos tot aan de Lage Vuursche.

Het Gooi
Het Goois Natuurreservaat - opgericht in 1932 door de provincie Noord-Holland, de gemeente Amsterdam en de gooise gemeenten Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren en Naarden - beheert ruim 2500 hectare natuurterrein in het Gooi.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDoelstelling van het Goois Natuurreservaat is de instandhouding van het natuurschoon in het Gooi door natuurterreinen te verwerven en deze op verantwoorde wijze te beheren.

Het Goois Natuurreservaat wil daarbij de bezoeker graag vrije toegang verlenen tot deze natuurgebieden, voor zover de natuur dit verdragen kan.

De toeristische fietspaden in de natuurgebieden zijn aangelegd en worden onderhouden door de Rijwielpadenvereniging Gooi en Eemland. Deze vereniging, opgericht in 1914, beheert meer dan 100 kilometer fietspad in de regio.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHet grootste deel van de wandeling gaat door een gebied met grote grazers. Prachtige grote en vooral rustige dieren. Ze hebben al zoveel mensen gezien dat je er zonder problemen langs kan lopen. Zeker als de hond aan de lijn is. Een bordje aan het afgerasterde gebied verteld u waarom.

Honden aan de lijn
In dit gebied vindt natuurbeheer met grazers plaats. Afhankelijk van de aard van het gebied is gekozen voor een runder-, schapen- of geitenbegrazing. Ook een combinatie van deze diersoorten is mogelijk.

De grazers zorgen ervoor dat op natuurlijke wijze overmatige dichtgroei met bomen of struiken en een te sterke vergrassing wordt voorkomen. Hierdoor wordt de afwisseling in het landschap behouden en zelfs vergroot.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDeze afwisseling zorgt vervolgens voor een grotere rijkdom aan planten en dieren. Omdat de grazers door het hele gebied trekken leveren ze een belangrijke bijdrage aan de verspreiding van zaden die vaak in de vacht blijven hangen of via het maagdarmkanaal worden meegenomen. Vele planten, mossen en korstmossen krijgen zo de mogelijkheid om zich op andere plekken te vestigen.

In gebieden waar grazers aanwezig zijn, moeten honden aan de lijn. Grazers zijn van nature niet alleen waakzaam voor honden, ook hun gedrag wordt vaak door loslopende honden verstoord. Dit geldt ook voor de aanwezige vogels en andere dieren. Aanlijnen geeft rust en veiligheid. Het is belangrijk dat de schapen, geiten en of runderen met rust worden gelaten. De grazers moeten zelf hun voedsel vinden. Voeren maakt ze van ons afhankelijk en is dan ook niet toegestaan. Betreding van het begrazingsgebied is voor eigen risico.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHet blijft leuk om bordjes tegen te komen. Net nadat we een ree van dicht nabij hadden kunnen fotograferen liepen we tegen het heideherstel op de Westerheide aan. Bij dit punt liepen opeens een aantal reeën gewoon over de hei. Dat leverde ook een leuk foto op.

Heideherstel op de Westerheide
In januari 2008 wordt door het Goois Natuurreservaat gestart met de eerste fase van de heideherstelmaatregelen op de Westerheide. Deze werkzaamheden zullen plaatsvinden in het in de volksmond ook wel genoemde 'Pioniersterrein', welke ten zuiden van asielzoekerscentrum Crailo ligt. De werkzaamheden zullen vóór 15 maart 2008 (broedseizoen) zijn uitgevoerd.

Het gebied kenmerkt zich door verspreide gelegen geïsoleerde heideveldjes, omringt door spontaan ontstaan opgegaand bos van vooral grove dennen met een ondergroei van Amerikaanse vogelkers. De natuurwaarde van deze heideterreintjes staat onder druk vanwege de geringe afmetingen en de geïsoleerde ligging te midden van bos. De heideterreintjes dreigen dicht te groeien door de struiksoort Amerikaanse vogelkers. De bedoeling is deze heidegebieden weer op de grote centrale heide van de Westerheide aan te sluiten waardoor flora en fauna van de heide weer de kans krijgen om zich te ontwikkelen en uit te breiden.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSOp de bestaande heideveldjes worden de struiken van de Amerikaanse vogelkers verwijderd. Daarnaast worden bosjes en struiken weggehaald alsmede de bosstrooissellaag.

Hierdoor wordt de ontwikkeling van de oorspronkelijke heidevegetatie gestimuleerd. Er worden ook gedeeltes bos met rust gelaten om te zorgen voor voldoende schuilgelegenheid voor bijvoorbeeld reeën en roofvogels

De maatregelen zijn een eerste aanzet voor een heideverbinding met de toekomstige natuurbrug 't Gooi over de rijksweg A1.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSTelevisietoren
Aan de Witte Kruislaan staan dicht bij elkaar het gebouw van de Wereldomroep en de beeldbepalende zendtoren.

De toren stond niet altijd op deze plaats. Vanaf 1958 tot 1976 stond aan de Insulindelaan een 70 meter hoge toren, die de PTT nodig had als verbindingspunt in het landelijke net.

Niet iedereen was blij met het opvallende silhouet aan de horizon. Het werd wel een kenmerk van Hilversum en verscheen zelfs op ansichtkaarten. In 1976 werd een veel hogere toren van 145 meter op de huidige plaats gebouwd.

Aan het einde van de wandeling liepen we langs een groot kruis. De geschiedenis laat zich op het Internet eenvoudig vinden.

Monument
Het monument op de Bussummerheide in Hilversum is opgericht ter nagedachtenis aan de vier verzetsmensen die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1941 door de bezetter zijn gefusilleerd, te weten: A.A. Bosschart, L.A.R.J. Van Hamel, R.P. 's Jacob en C. Van der Vegte.

Het monument is onthuld in 1945.

En zo konden we na deze heerlijke wandeling naar de familie voor een lekker kopje koffie en een gebakje. Sommig dagen zijn heerlijk, en deze was er eentje van.

Veel wandelplezier op de Bussummerheide.

Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.