De eerste zondag van de maand ga ik er met Alex op uit. Dan staat er een iets langere wandeling op het programma. We hadden een wandeling bij Reusel op het programma staan. Maar het valt niet mee om daar een mooie wandeling uit te zetten. Weinig bossen, veel grote open landschappen.

We raken de Belgische grens, lopen een klein stukje door België. Dat zie je meteen, de huizen en tuinen zien er anders uit dan in Nederland. In februari 2009 kun je onderweg prima praten over de kredietcrisis, financiële crisis en over de bedrijven waar we beide werken. Maar niet teveel over mogelijk slechte tijden. Met een snijdende wind van voren denken we al vast over de mooie wandelingen die dit jaar nog in het verschiet liggen. Hopelijk met warmer weer.

We parkeren de auto voor de kerk van Reusel. Daar is in het weekend voldoende plaats. Door de weeks kan het een ander verhaal zijn. Want ook het gemeenthuis ligt aan het plein.

Gemeentehuis
Het Gemeentehuis is een opvallend gebouw in antroposofische architectuur, ontworpen door Max van Huut met daktuin en carillon, geopend in 2000.

Ook zonder GPS kunt u hier terecht. Bij het plein begint een paaltjes route.

Dikke jas aan, muts en handschoenen aan, op pad voor bijna 22 km wandelen rond Reusel.

Taxandria
In Grenslandschap Taxandria werken Nederlandse en Vlaamse overheden en instanties samen om de grensoverschrijdende, natuurgerichte recreatie te stimuleren. Taxandria is de oude, Germaanse benaming voor de huidige Kempen. Het toenmalige Taxandria werd ruwweg begrensd door de Demer in het zuiden, de Peel in het oosten, de Waal in het noorden en de Schelde in het westen. De naam herinnert aan de Texuandri, een stam uit de Romeinse tijd, Vanaf de Middeleeuwen won de benaming Kempen steeds meer veld. Zowel aan Nederlandse als aan Vlaamse zijde kenmerkt Taxandria zich door een afwisselend, licht glooiend landschap met bossen, heide, veengebieden, vennen en beekvalleien. Taxandria leent zich uitstekend voor actieve fietstochten, verrassende wandelingen, (ont)spannende kanotochten en lange ruiterritten door het groen.

De voormalige kerken van Reusel
Op de plek waar u nu staat, ontstaat in de zesde eeuw een nederzetting: Oud-Reusel. Het dorp kent in de loop der eeuwen een aantal kerken. Eerst een houten kerkje, later kerken van het Romaanse en van het gotische type. We weten dat uit archeologische opgravingen in 1995 en 1997.

Houten kerkje
Over het allereerste kerkje is nauwelijks iets bekend. Twaalf kuilen onder de fundering van het latere Romaanse kerkje duiden erop dat het er geweest is en dat het een rechthoekige plattegrond had.

Romaanse kerk
Het eerste Romaanse kerkje wordt gebouwd door een grootgrondbezitter die ook Oud-Reusel onder zijn beheer heeft. Wie en wanneer dat was, is niet bekend. Wel staat vast dat het kerkje er in 1135 al was, want het wordt genoemd in een oorkonde van de abdij van Postel uit dat jaar. Het kerkje is gebouwd met tufsteen uit de Eifel.

Gotische kerk
Als parochie valt Oud-Reusel onder het geestelijk gezag van de priorij (later abdij) van Postel. Aan het begin van de vijftiende eeuw vervangen de paters van Postel he. Romaanse kerkje door een gotische kerk van baksteen. Het is een relatief grote kerk. Dat komt omdat Reusel in die tijd een bekende bedevaartsplaats is. Van heinde en verre komen rond 15 augustus (Maria Hemelvaart) bedevaartgangers naar Reusel. Het drukke kerkbezoek maakt een uitbreiding met twee kruispanden nodig.

Verval
Als de Tachtigjarige Oorlog is afgelopen, is Reusel zwaar beschadigd. Bovendien mag de katholieke bevolking geen gebruik meer maken van haar kerk. Die komt in handen van de protestanten. Zij beschikken niet over de middelen om de kerk te onderhouden. Die raakt dan snel in verval. In 1665 valt de spits van de kerktoren naar beneden. Maar die wordt vier jaar later weer hersteld. In 1736 stelt men vast dat de muren uit het lood staan en dat de kap niet meer op zijn plaats zit.

Opleving
Het gaat pas weer beter met de kerk als in het midden van de negentiende eeuw de Nederlandse kerkprovincie wordt hersteld. Het katholicisme maakt dan een bloeitijd door.

In Reusel ontstaat de behoefte aan een volledig nieuwe kerk. Deze neogotische kerk, die er nog steeds staat, wordt in 1895 gebouwd door deken Van der Wee. De gotische kerk wordt een paar jaar later afgebroken.

We lopen langs het Radio Museum. Goed opletten want je loopt er zo voorbij. Maar een bezoekje lijkt ons de moeite zeker waard. Wel valt ons blik op een mooi beeld. Dat is het voordeel als je met twee man bent, je ziet veel meer.

Radio Museum Reusel
Wat staat er op de website van dit museum te lezen:
Dit museum is ontstaan uit nieuwsgierigheid en verzamelwoede. De oprichter was op zoek naar de wortels en vond een oerwoud! Na veel kappen en branden ontstond een overzichtelijke plek: de vroegste radiogeschiedenis van Nederland tot ongeveer 1935.

We lopen Reusel uit en kunnen gelijk genieten van de vergezichten. Jammer genoeg gaat de zon schuil. De eerste foto's zijn daardoor wat triest. Wel zie je dat de gemeente Reusel de wandelaar zeer serieus neemt. We lopen langs een bordje van een natuurpad. Deze route is speciaal aangelegd voor de wandelaar. Helaas gaat dit natuurpad de verkeerde kant op en blijven we onze track vervolgen.

Na een aantal kilometers komen de Reuselse Moeren in zicht. Op de kaart zijn er volop paden door dit gebied. In de praktijk valt dat tegen. Overal verboden toegang. Veel zicht op het vele water hebben we niet. Dat komt door de begroeiing. Maar gelukkig komen we een mooie vogelkijkhut tegen.

Op de website van Staatsbosbeheer kunt u lezen dat u vanuit deze hut een mooi uitzicht heeft of hoogveenpven met gagel en ook op natte heidevegetatie. U kunt er meeuwen en futen, en soms de visarend zien. Het was rustig toen wij er een kijkje namen, geen vogel te zien. Het chalet is confortabel, je zit er heerlijk.

We lopen door richting het Kanaal Antwerpen-Turnhout-Dessel. In de volksmond heet het ook wel het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten. We zoeken op Wikipedia meer informatie op.

Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten
Het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten is een kanaal in de Belgische provincie Antwerpen. Het verbindt het Kanaal Bocholt-Herentals te Dessel met het Albertkanaal te Schoten. De bouw van het kanaal werd gestart in 1844 en twee jaar later was het traject Dessel - Turnhout afgewerkt.

De verbinding tussen Turnhout en Schoten werd gestart in 1854 maar het zou tot 1875 duren vooraleer het kanaal over de volledige lengte klaar was.

We lopen langs het kanaal over het fietspad. Regelmatig komt een peleton(tje) wielrenners voorbij. We zetten er stevig de pas in.

We lopen daarna een industriële omgeving in. Er staat een kruis langs de kant van de weg. Eronder een bordje. Toch even kijken.

Het blijkt een aandenken te zijn aan een Dakota van de RAF die tijdens de oorlog is neergestord. De Dakota KG-399 stortte neer op 21 september in de omgeving van een dynamietfabriek: De piloot en zijn co-piloot kwamen om, de rest van de bemanning kon zich per parachute redden.

Dan gaat het weer verder richting een heel grappig Mariabeeld. Daar staat een bankje. We rusten even uit en nemen een hap van onze boterham. Intussen denken we aan de goede raad die achter onze rug te lezen is.

Goede Raad
Bezoeker, kom in de schaduw van Maria en rust uit. Lang was misschien de weg, maar hier is plaats voor U. Niemand valt u lastig, niemand weegt op U en de stilte kost niets.

Later lopen we langs een lang hek. Het lijkt op een militair kamp. Veel meer informatie zien we onderweg niet. Alleen veel gecamoufleerde bunkers met grote deuren en een forse begroeiing op het dak. Veel is er niet over te vinden. Wel dat het een Engels kamp is geweest van ongeveer 100 hectare.

Het kamp is duidelijk niet meer in gebruik, maar door het vele prikkeldraad niet toegankelijk voor wandelaars. Laten we hopen dat dit mooi stuk bos op een gegeven moment toegankelijk wordt voor recreanten.

We draaien in de richting van Reusel. De wind hebben we nu recht van voren. Wat kan het dan koud zijn. De zon schijnt er lustig op los maar kan ons nog niet verwarmen.

Dan komt Reusel weer in zicht. We kijken even op Wikipedia voor meer informatie.

Reusel
Het dorp Reusel is als woonkern vermoedelijk ontstaan in de 7e eeuw, en bestond toen uit verspreide bebouwing. De belangrijkste kernen waren Reuseldorp en Lensheuvel. De buurtschap Lensheuvel maakt tegenwoordig onderdeel uit van het dorp. De vroegste bewoningssporen zijn uit de 6e eeuw, maar van een nederzetting was toen nog geen sprake.

Opgravingen, die begonnen zijn in 1997, hebben duidelijk gemaakt dat er een Romaanse kerk in Reusel heeft bestaan. Deze is waarschijnlijk voorafgegaan door een houten kerkje, waar de ligging van de oudst gevonden graven op wijst. De Romaanse kerk wordt vermeld in een document uit de 12e eeuw.

Vanouds waren de kerken in Reusel toegewijd aan Maria. In de Middeleeuwen werd hier een wonderbaarlijk Mariabeeldje vereerd. Aan deze praktijk kwam omstreeks het jaar 1600 een einde. Het beeldje, vermoedelijk een Sedes Sapientiae, is ten prooi geraakt aan verval. Het huidige beeld, eveneens een Sedes Sapientiae, is gemaakt door Albert Meertens en in de kerk geplaatst in 1946.

De tufstenen Romaanse kerk werd geleidelijk aan uitgebreid met bakstenen delen en is later vervangen door een gotsiche kerk die tot 1897 bleef bestaan. De kerken waren gesitueerd bij de huidige bushalteplaats.

De gotische kerk was een kwartkerk die uit vier traveeën bestond. Zij bestond reeds in de 14e eeuw. In 1530 zijn er vermoedelijk twee hoge kruisarmen bijgebouwd. Een der twee altaren was gewijd aan Maria. Bestuurlijk viel Reusel grotendeels onder de Abdij van Postel.

In 1580 werd het dorp door oorlogsgeweld in het kader van de Tachtigjarige Oorlog verwoest en is een tijdlang verlaten geweest.

Na 1648 werd de kerk genaast door de Hervormden. De katholieken kerkten aanvankelijk te Arendonk maar mochten in 1672 een schuurkerk bouwen te Lensheuvel. Deze stortte in 1747 in, werd herbouwd maar brandde af in 1795. Toen ook kregen de Katholieken hun oude kerk weer terug. Deze werd nog hersteld in 1823 maar ze werd gesloopt in 1897, nadat in 1895 de neogotische kerk was gereedgekomen aan de noordelijke kant van de huidige Wilhelminalaan. Reeds eerder waren een zustersklooster (1879) en een fratersklooster (1884) opgericht. Beide kloosters zijn opgeheven, dat van de Zusters van Veghel in 1992.

In 1944, tijdens de gevechten die samenhingen met de Bevrijding, werd de toren beschadigd door beschietingen van de Engelsen die veronderstelden dat zich Duitsers in deze toren bevonden.

In 1997 werd de gemeente Reusel samengevoegd met Hooge en Lage Mierde om de gemeente Reusel-De Mierden te vormen, waarvan Reusel de hoofdplaats werd. Als vervolg hierop werd het nieuwe gemeentehuis gebouwd.