Vorige jaar kwamen we met 2 honden aangezet. Helaas: honden waren niet toegestaan. Dat stond niet vermeld op de website van Staatsbosbeheer. We hebben dat netjes gemeld, maar ruim een jaar later is er nog steeds geen melding aanwezig. Maar u bent nu gewaarschuwd. Meer informatie kunt u hier vinden.

Deze keer hadden we de honden thuisgelaten. Zodoende konden we ongestoord genieten van deze mooie omgeving. Er was nog precies een plaatsje vrij op de parkeerplaats. Direct bij het bezoekerscentrum kun je al genieten van mooie kunst.

Verdwalen is in de Oostvaardersplassen niet mogelijk. Er zijn maar weinig paden waarop je vrije toegang hebt.

De Oostvaardersplassen
Tijdens het droogleggen van Flevoland was er een hoekje dat langer dan de rest onder water bleef. Toen bij de drooglegging hier in het laagste deel van het gebied veel water achterbleef en er slikvelden ontstonden had dat onmiddellijk een grote aantrekkingskracht op vogels.

Het zompige terrein kreeg de kans zich op natuurlijke wijze te ontwikkelen. Waartoe dat zou leiden had zelfs de grootste natuurliefhebber niet kunnen dromen. In korte tijd ontstond een levend mozaiëk van ondiep water, rietmoerassen en wilgenbossen.

Door z`n uitgestrektheid, natuurlijke dynamiek en voedselrijkdom werd de Oostvaardersplassen een kraamkamer voor veel zeldzame vogels. Soorten als baardman en bruine kiekendief hebben zich vanuit dit gebied over andere landen van Europa kunnen verspreiden.

Het gebied is ongeveer 7200 hectare groot. Er zou een industriegebied komen. Maar ongunstige economische omstandigheden zorgde voor uitstel. Onverwacht veranderde de polder in een moeras met een grote verscheidenheid aan vogels. In 1982 werd de spoorlijn Amsterdam-Lelystad verlegd en kreeg het gebied zijn huidige vorm. Trouw schreef erover: "De Nederlandse Serengeti’ is een ruig natuurgebied, dertig jaar geleden min of meer toevallig ontstaan op kunstmatig land, en nu fanatieker beschermd dan menig eeuwenoud regenwoud."

In dit gebied zijn verschillende zoetwaterplassen te vinden. En daardoor een grote rijkdom aan vogels. Je komt er roerdompen, zilverreigers, blauwborsten, krakeenden, kiekendieven en nog veel meer andere vogels tegen.

Voor vogelaars is dit een uniek gebeid waar veel te zien is. Wel met goede apparatuur want sommige vogels zitten ver van de plaatsen waar je mag vogelen.

Van bos naar water
Natuurlijke overgangen tussen water, moeras en bos kenmerken de huidige Oostvaardersplassen. Ze zijn erg belangrijk en ze zorgen ervoor dat het gebied zo soortenrijk blijft. Aan deze dynamische indeling komt geen mensenhand te pas.

Grauwe ganzen spelen een belangrijke rol. De duizenden messcherpe snavels, die dag in dag uit aan het werk zijn, knagen het jonge riet kort en houden het water open. De ganzen stimuleren het riet bovendien tot de vorming van nieuwe loten.

Heckrunderen, konikpaarden en edelherten, die vooral te zien zijn op de vlaktes en in het bos, grazen en knabbelen ook aan de vegetatie. Jonge boompjes en struiken worden door deze grote grazers op natuurlijke wijze kortgemaaid zorgen de zoogdieren ervoor dat het een half open landschap wordt.

Water is leven
Soorten als krakeend, slobeend, pijlstaart en zomertaling rusten en foerageren op de uitgestrekte plassen. In het riet vinden we vogels als grote zilverreiger, lepelaar, kleine karekiet, snor en porseleinhoen. Sommige leiden een welhaast onzichtbaar bestaan, zoals de zeldzame roerdomp. Hij leeft diep in het rietoerwoud en bouwt daar zijn nest. In de broedtijd hoempt hij regelmatig over het water, als de misthoorn van een stoomboot.

In de Oostvaardersplassen vinden we sterk uiteenlopende soorten vogels waarvan er veel op een of andere manier aan water gebonden zijn.

Aalscholver en dodaars leven vrijwel hun hele leven op en onder water. De roerdomp is ook aan water gebonden, maar broedt in het riet. Zo gebruikt iedere soort het water op zijn eigen, specifieke manier.

Leven in het moeras
De Oostvaardersplassen dankt zijn internationale (vogel-)bekendheid vooral aan het uitgestrekte moerasgebied. Het kan zich meten met de belangrijkste natuurgebieden in Europa.

Het moeras vormt een ondoordringbare en beschermende jungle voor veel dieren, zoals muizen, kikkers, padden, vissen en veel soorten insecten, waaronder vlinders en libellen. Al die soorten hebben profijt van zo`n uitgestrekt gebied. Op hun beurt zijn ze voedsel voor de vogels!

In het najaar verzamelen zwaluwen en andere trekvogels zich hier boven het rietland en de bossen om voedsel te zoeken alvorens ze aan de trek naar Afrika beginnen.

In het voorjaar komen juist veel steltlopers uit het zuiden naar de Oostvaardersplassen als tussenstop voor hun lange tocht naar het hoge noorden.

Nieuwe ontwikkelingen
Spectaculaire roofvogels als zeearend en visarend herkennen de voedselrijkdom van de Oostvaardersplassen. Op korte termijn kunnen ze hier gaan broeden.

Elk jaar worden wel zeearenden gezien. Deze zeer grote, sterke vogel was in de middeleeuwen algemeen in Nederland`, maar verdween hoofdzakelijk door toedoen van de mens (ontginning, jacht, landbouw). Met het ontstaan van een nieuw, uitgestrekt gebied als de Oostvaardersplassen zijn er goede kansen dat de zeearend als broedvogel terugkeert. Inmiddels is er voldoende voedsel voor deze krachtpatser, zoals vis, dood aas en watervogels.

De aantrekkingskracht van de Oostvaardersplassen blijkt ook uit regelmatige bezoekjes van soorten als kraanvogel en zwarte ooievaar. De toekomst ziet er wat dit betreft zonnig uit.

In de vogelkijkhut De Zeearend hadden we de mogelijkheid om te genieten van de wijdse uitzicht.

Al snel viel het op dat er een stevige vogel in het water stond. De verrekijker bracht uitkomst. Het bleek een vos te zijn die aan het genieten was van een overmaatse vis.

Even later kwam een zeearend kijken. Die vis leek hem/haar ook een lekker maaltje. We hebben wat foto`s gemaakt, maar het was eigenlijk te ver weg voor onze telelens.

`WELKOM IN OBSERVATIEHUT DE ZEEAREND"
De observatiehut" de Zeearend" is in 1995 in opdracht van Rijkswaterstaat Directie IJsselmeergebied (RDIJ) gebouwd. In 1996 heeft RDIJ het beheer van de Oostvaardersplassen overgedragen aan Staatsbosbeheer.

Onder de vleugels van RDIJ ontwikkelde de Oostvaardersplassen zich tot een natuurgebied van internationale betekenis. Staatsbosbeheer kreeg een befaamd gebied in handen. De Zeearend werd door Rijkswaterstaat geschonken aan Staatsbosbeheer.

De vos
De vos heeft een slanke snuit en puntige rechtopstaande oren. De staart is lang, dik en ruig. Hij heeft een schouderhoogte van 35 tot 40 centimeter en staat hoog op de poten. Hij heeft een kop-romplengte van 58 tot 90 centimeter met een staart van 32 tot 48 centimeter. Hij weegt zes tot tien, soms vijftien kilogram. Mannetjes zijn over het algemeen groter dan vrouwtjes. Lees verder op Wikipedia.

Op de foto links kunt u op de voorgrond de bos zien. Tussen de benen van de vos ziet u de schittering van de vis. Op de achtergrond een zilverreiger. Als u nog verder kijkt ziet u de zeearend die komt aanvliegen.

Zeearend
De zeearend (Haliaeetus albicilla) is een arend uit het geslacht Haliaeetus en de grootste arend van Europa.

De lengte van een volwassen exemplaar bedraagt 70 tot 92 cm, de vleugelspanwijdte is 200 tot 250 cm en het gewicht 3,1 tot 7,5 kg. Een zeearend kan tot 20 jaar oud worden. Vanwege de grote spanwijdte wordt de zeearend ook wel de vliegende deur genoemd. Buiten zijn enorme spanwijdte vallen zijn grote gele snavel, de diep gevingerde vleugels en zijn witte staart op. Jonge exemplaren hebben die witte staart overigens niet. Hij is verwant aan de Amerikaanse zeearend (Haliaeetus leucocephalus).

Het voedsel bestaat uit vogels zoals meerkoeten, eenden, vis, aas en voedsel dat ze roven van andere roofvogels. Hun grootste vijand is de mens, via stropers en vergiftiging. Het zijn sociaal levende dieren zonder territorium. Ze kunnen rustig naast elkaar broeden. Ook leggen ze eieren in hoge nesten meestal in bomen bij moerasgebieden of op een steile rotswand langs kustgebieden.

Van oorsprong kwam de zeearend in geheel Europa voor, maar vooral in Midden- en Zuid-Europa is de soort verdwenen. Wel nemen de laatste jaren de aantallen weer toe. Maar de zeearend komt ook voor in een band over Rusland naar Azië, waar hij van de Anadyrbocht tot het noordoosten van China leeft.

Na een afwezigheid van meerdere eeuwen werd het eerste broedsucces in 2006 in de Oostvaardersplassen geconstateerd. Het zeearendenpaar heeft zich blijvend in de Oostvaardersplassen gevestigd; ook in 2007, 2008 en 2009 werd er gebroed. Aangezien vrouwelijke jongen meestal in het gebied waar ze zijn opgegroeid blijven, is de verwachting dat het aantal broedparen zich snel kan gaan uitbreiden. Voedsel is er in de Oostvaardersplassen volop.

Als wintergast, maar tegenwoordig ook in de zomer, wordt hij soms waargenomen in de Biesbosch, het Lauwersmeergebied en de Gelderse Poort. Lees verder op Wikipedia.

Een heerlijke wandeling. Het is ons duidelijk. We moeten nog een keertje een hele dag terug komen. Er is hier zoveel te zien, daar moet je ruim de tijd voor nemen.

En misschien moeten we ook eens denken over een digiscope met een grote zoomfactor. Zodat we de natuur iets eenvoudiger dichterbij kunnen halen.

Maar ook dichterbij was er van alles te zien. Van vlinders, libellen, kikkers, insecten, natuur. Maar de vogels blijven natuurlijk de hoofdattractie.

Een aanrader voor iedereen die graag vogelt.