Elsendorp

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 29-03-2020

Op een half uur rijden vanuit Eindhoven liggen in de Peel bij Elsendorp enkele geweldige landgoederen met een prachtig behouden oorspronkelijke natuur van duizenden jaren oud.

We lopen veelal langs de randen, zodat het gebied wel goed beschermd wordt, maar waardoor er ietwat minder van al het moois te zien is en er toch wel lange rechte stukken in de wandeling zitten. Helaas dus niet slingerend over de heide, niet langs de pingoruïnes op De Krim.

Maar er blijft volop natuur over om van te genieten. De bossen zijn zeer gevarieerd. Allerlei soorten loof- en dennenbomen. Met in het bos van de Sijp en op landgoed Cleefswit de nog steeds zichtbare resten van twee 12 000 jaar oude sikkelduinen, die aaneen gegroeid zijn.
We starten op de Vossenberg. Een kleine protestantse enclave in de Peel.

Marion van het KNMI voorspelt regen in het noorden en midden van het land; in de namiddag naar het zuidoosten wegtrekkend. Sabine van het KMI in België - meestal volgen we haar weersvoorspellingen - verwacht dat het hier droog zal blijven. Marion heeft gelijk gekregen. Zij het, dat we niet van boven nat geworden zijn - de paraplu beschermt dat - maar van onderen. Het lange gras en de struiken en boomtakken doorweken de broekspijpen tot ruim boven de knie.

Er zijn verkorte versies van 11/9/7 en 5 km van deze wandeling beschikbaar. Ook is ook een WPT en RTE file beschikbaar.


Kenmerken
Startpunt: Elsendorp
Startlocatie: Noord-Brabant , Nederland
Coördinaten N51.566391 E5.785418
Afstanden: 17, 11, 9, 7, 5 km
Type: Bos, Hei
Begaanbaar: Gedeeltelijk drassig
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Aangelijnd
Horeca: Halverwege
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie

Een GPS wandeling van 17 km bij Elsendorp.
Lengte: 17km met afgeleide tracks naar 11, 7, 5, 9 en 5km.

De dreven en paden op deze wandeling zijn voor de wandelaar goed begaanbaar, niet modderig wel veel plassen bij regen.

Er zijn enkele stukken langs de drukke Middenpeelweg.

Alleen de tracks door DeSijp en Cleefs Wit zijn geschikt voor scootmobiel.

Honden aan de lijn.

Er zijn onderweg slechts enkele bankjes.

Starten op andere locaties kan goed.

Alle routes kunnen in omgekeerde richting worden gevolgd.

Van deze wandeling is zowel een Track als een WPT-Route beschikbaar.



Langere beschrijving

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSSTART N51 32.004 E5 28.355
Vanaf de Middenpeelweg rijden we een doodlopende weg in naar de Vossenberg. We parkeren bij het mooie protestantse kerkje.

We gaan langs het kerkje af naar achteren, achter het kerkhofje langs en worden zo meteen in de sfeer gebracht van deze wandeling.

Met respect en eerbied voor de mens en de natuur. Een protestants kerkje????

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHistorie de Vossenberg
Omdat de nieuwe inwoners in de beginjaren, 1894 duikt als oudste datum op, uit alle streken van Nederland kwamen, waren er ook veel met een andere geloofsovertuiging dan de Rooms-Katholieke naar Elsendorp.

Een grote groep mensen was Protestant. Aanvankelijk gingen zij met paard en wagen in Veghel naar de kerk, maar zij wilden een eigen kerkgebouw.

In 1918 werden in een arbeiderswoning de eerste diensten gehouden. In 1927 was een echte kerk een feit. De grond ervoor werd beschikbaar gesteld door de eigenaar van het landgoed, de heer Groskamp.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSEen jaar later komt er ook een pastorie. Op 23 mei 1936 is de stichting van een eigen gemeente een feit: De Vossenberg.

De Vossenberg kent een eigen identiteit met familienamen die je op andere plaatsen niet of nauwelijks tegenkomt en met nog steeds boeren die hun bedrijf voeren op de grond die door hun voorouders ontgonnen werd Het kerkje op de Vossenberg werd in 1980 verbouwd.

Later kwam er een glazen aanbouw, een serre waar na de dienst samen koffie wordt gedronken. Achter de kerk ligt een kerkhof. Zie http://www.elsendorp-online.nl.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWe steken voorzichtig de Middenpeelweg over en slingeren door Landgoed De Sijp naar het volgende landgoed Cleefs Wit.

Het bijzondere in dit gebied is dat het bos ligt op twee aan elkaar gegroeide zeer oude onvruchtbare zandduinen. Het betreft een zogenaamd sikkelduin. Die is nog steeds terug te zien in het bos. Zeker nu we het weten.

Landgoed De Sijp
Dit betrekkelijk jonge landgoed dateert uit de tijd van de grote ontginningen in de Peel in het begin van de twintigste eeuw. De naam vindt zijn oorsprong in de oude benaming van de Peelse Loop, hier vlakbij ontspringt.

In de oorkonde van 1434 waarmee de Vrije Heerlijkheid Gemert definitief de Gemertse Peel verwerft, wordt de Peelse Loop namelijk aangeduid als "die Zijpe". Op De Sijp worden wegen en paden begeleid door houtsingels en -wallen. Bij de ontginning heeft men zich laten leiden door bodem en reliëf waardoor er geen rechte bosranden zijn.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe Sijp ligt op de zuidelijke helft van een sikkelduin, dat stamt uit de laatste episode van het Weichselien. Dit gebied werd in 1895 aangekocht door de bankier Abraham Hendrik Ledeboer uit Enschede, teneinde dit te ontginnen.

In de crisisjaren '30 van de 20e eeuw werd het hier gelegen heidegebied als werkverschaffingsproject ontgonnen.

Het is een afwisselend gebied met bos, heide en landbouwgrond, waar lanen doorheen lopen met Beuk en Amerikaanse eik. Er is naaldhout en droog loofhout. De Sijp rijk aan roofvogels. De Sijp is eigendom van Brabants Landschap.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWe komen enkele wandelaars tegen, die met een kaart in de hand een route nalopen. Lange Afstands Wandelaars zijn het.We wijzen op de mogelijkheden van GPSwalking.nl en dat de prijzen van de GPS wel meevallen, als men tenminste onze wandelingen naloopt.

Een eenvoudig zwart-wit scherm €120,=. Men wil echter af kunnen wijken van de vaste route. Dan heb je kaarten nodig. En bij kaarten ben je min of meer verplicht om een kleurenscherm aan te schaffen. En dan komt er al gauw €80 voor kleurenscherm en €120 voor kaarten bij, ergo €320,= totaal.

Maar alle wandelkaarten, LAW-routes, topokaarten en boekjes kosten ook veel. We wensen deze wandelaars nog vele mooie wandelingen toe.

Landgoed Cleefs Wit
Cleefswit als naam van een daar ter plaatse gelegen ven komt al voor op achttiende eeuwse kaarten van de Gemertse Peel. Het 145 hectare grote Cleefs Wit is eigendom van de Maatschappij van Welstand. Cleefs Wit was lange tijd eigendom van ene notaris Van Kemenade, die in 1883 opdracht gaf het gebied te ontginnen.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHet landgoed bestaat voor 70 ha uit landbouwgrond en voor 75 ha uit bossen, die voornamelijk uit grove den en Amerikaanse eik bestaan.

Het is ontstaan tijdens een ontginningsbeweging omstreeks 1900, waar de Maatschappij van Welstand een belangrijke rol in speelde. Deze maatschappij is ook tegenwoordig nog eigenaar.

Het bosgedeelte ligt op de noordelijke helft van een sikkelduin die tegen het einde van de laatste ijstijd is ontstaan. De droge grond maakte landbouw daar minder economisch.


Hierna vervolgen we langs de drukke wegen tot we bij een restaurant kunnen pauzeren. Het smaakt lekker, het is gezellig, we nemen er de tijd voor…..

Restaurant - Café - Zaal – Catering  D’n Brabander, Ripseweg 2, 5424 SM Elsendorp
0492-352355,
[email protected] / www.dn-brabander.nl
Openingstijden:
Zomer: elke dag vanaf 11.00 uur
Winter: (20 okt-12 apr) Maandag, dinsdag, woensdag en donderdag vanaf 16:00 uur,
zaterdag 17:00 uur, vrijdag en zondag vanaf 11:00 uur.


...we zijn nog maar nauwelijks onderweg na de pauze, of de regen dwingt ons de paraplu te openen. Een bui kan geen kwaad, maar het zal de resterende 8 kilometer duren. Het lange gras zal onze broek doorweken. Het deert ons niet - het geeft een mystieke waas over de hei van Landgoed De Krim. Maar eerst passeren we Elsendorp.

Elsendorp 
Aan het eind van de negentiende eeuw verkocht de gemeente Gemert een groot deel van de in haar bezit zijnde heide aan voornamelijk protestante kapitaalbezitters die de hei, meestal door de Heidemij, lieten ontginnen tot bos en landbouwgrond.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSEen van deze personen was Samuel Cornelis van Musschenbroek, die de Maatschappij tot Ontginning van de Peel oprichtte en in 1891 ter plaatse van het huidige Elsendorp twee modelboerderijen stichtte. Eén ervan heette De Dompt en dit was ook de oorspronkelijke naam voor het ontginningsdorp.

Enkele van deze ontginningsbedrijven werden in de loop der jaren gedeeltelijk verkaveld en er werden gezinsbedrijven op gesticht, waarop zich over het algemeen kinderrijke gezinnen vestigden. Hierdoor werd de behoefte aan een meer in de nabijheid gelegen kerkgebouw groter en op 29 november 1926 werd besloten om in de Gemertse peel een nieuwe parochie te stichten.

Omdat er weinig financiën beschikbaar waren, kocht men in Langenboom de houten noodkerk die daar dienst deed sinds de verwoesting van de kerk bij de stormramp in 1925.

Pastoor Poell van de parochie Sint Jan Onthoofding in Gemert was nauw betrokken bij de ontwikkelingen en op zijn voorstel werd de nieuwe parochie gesteld onder de hoede van Sint Jan Evangelist.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSPastoor Poell zag de bouw van het kerkje als een eerste aanzet tot de totstandkoming van een nieuw dorp in de Peel en omdat het postadres 'Gemert-de Peel' niet bruikbaar was voor een woonkern, stelde hij voor het nieuwe dorp 'van den Elsendorp' te noemen, naar de in 1925 overleden pater Gerlachus van den Elsen, die tijdens zijn lange leven zoveel gedaan heeft voor het welzijn en de verheffing van de boerenstand, dat hem de bijnaam 'Boerenapostel' opleverde.

In de praktijk bleek 'Van den Elsendorp' toch te lang en het werd dan ook ingekort tot 'Elsendorp'.

Om de kerk te financieren stelde de pastoor autozegeningen in. De huidige kerk uit 1960 is ontworpen door Herman Reuser uit Nijmegen en is gewijd aan Sint-Christoffel, die patroonheilige van de verkeersdeelnemers is. Let op de prachtige architectuur van het gebouw. Er zijn hele mooie glas-in-loodramen van Ton Frenken en Frans Smeets.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSLandgoed De Krim
De Krim is een landgoed in de Peel in de buurt van Elsendorp. De oppervlakte van het landgoed bedraagt ongeveer 100 ha en het is eigendom van het Brabants Landschap.

In de 19e eeuw bestond dit gebied nog uit onafzienbare heidevelden, maar het is ontgonnen in het begin van de 20e eeuw.

Er zijn naaldbossen en heidevelden te vinden, en ook een tweetal vennen, waarvan er één als pingoruïne wordt gekarakteriseerd. De heide is goeddeels vergrast en zal worden hersteld. Voorts zijn er weilanden, waar Wulp, Kievit en Scholekster zijn te vinden. De bossen bestaan uit Grove den, Japanse lariks, Douglasspar en Zomereik. In de oudere dennenbossen heeft zich een ondergroei van loofhout gevormd en er zijn veel zangvogels te vinden.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSEen pingoruïne is in de IJstijd ontstaan doordat op de bevroren ondergrond een grote ijsklomp onder het stuifzand bedolven is. Na het smelten van de ijsklomp blijft er een keurig rond ven over met een rand eromheen van het verzamelde stuifzand.

We willen graag midden over landgoed De Krim. Maar omdat het omheind is met prikkeldraad is dat juridisch hetzelfde als het bordje Verboden Toegang.

We lopen dus de rechte lanen af. We kunnen 2,5 km inkorten door een deel van het wandel-knooppuntenroutenetwerk te volgen, maar - het is er mooi - dus gaan we voor de omweg. Daardoor komen we ook langs de panelen, die ons vertellen wat een pingoruïne en over de Grensweg. De grens van wat?

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSGrensweg
De voormalige grens in de Peel tussen Gemert en Bakel-Milheeze werd definitief vastgesteld in 1544 en opgeheven na 1996 bij de fusie van beide gemeenten. De grens wordt gemarkeerd door een aantal grenspalen, waarvan deze plaats Genaamd Bunthorst er een van is.

De grens is een rechte lijn van de Stegebergse Paal tot de Wijserpaal. Vanaf daar weer in rechte lijn naar de kerktoren van St. Anthonis. Tot aan de 20ste eeuw was de Peel een open gebied, waar alle kerktorens over de overkant van de Peel duidelijk zichtbaar waren.

In de loop van de tijd kwamen met regelmaat geschillen over de exacte ligging van de grens. Ook nog na 1544, toen de grens werd vastgelegd in een besluit van keizer Karel V. Er kwamen ook grensgeschillen voor met Oploo en St. Anthonis.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe grens werd oorspronkelijk gemarkeerd met een gegraven kuil, die regelmatig geveegd werd. Vanaf 1842 stond er een grenspaal. De weg met het fietspad erlangs is lang de noordzuid grens tussen het hertogdom Brabant en het graafschap Gelre geweest.

Dan volgen we een gedeelte van de grensweg. Helaas zien we niets van de pingo's. Langs de hei en door mooie slingerende paadjes komen weer terug bij het kerkje.

We komen zeker nog eens terug om een verbinding te leggen tussen deze wandeling en die van St Anthonis. Landgoed Bunthorst biedt daartoe nog alle mogelijkheden.

Startpunt 

  • N51 32.004 E5 28.355A140 17km Elsendorp DeSijp-Cleefswit-DeKrim langs kerk
  • A142 7km DeKrim 180° Zuid langs kerk N51 32.004 E5 28.355
  • A143 5km DeKrim 180° Zuid langs kerk N51 32.004 E5 28.355
  • A141 11km Elsendorp DeSijp Cleefs Wit 160° Zuid N51 34.861 E5 46.151 (Alt 1)
  • A145 9km De Sijp CleefsWit 080° Oost N51 34.160 E5 45.793 (Alt 2)
  • A146 5km De Sijp 080° Oost N51 34.160 E5 45.793 (Alt 2)

Geraadpleegde websites:

POI's

  • Vossenberg N51 34.025 E5 47.054
  • Landgoed De Sijp N51 33.950 E5 45.243
  • Landgoed Cleefs Wit N51 34.233 E5 45.643
  • Elsendorp N51 34.852 E5 46.120
  • Landgoed De Krim N51 34.298 E5 47.433
  • Grensweg N51 34.446 E5 48.567
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.