Het is prachtig weer halverwege oktober 2010. We staan aan het begin van een mooie fietstocht.

We kijken even terug naar begin oktober 2010 toen de kleine IJsvogelvlinder-fietstocht officieel werd onthuld door wethouder Vissers van de gemeente Geldrop-Mierlo.

De wethouder werd bijgestaan door twee uit de kluiten gewassen IJsvogelvlinders, Jap Smits van Staatsbosbeheer, en een delegatie van IVN-Geldrop. Alle hadden hun handen ineen geslagen om deze fietstocht op te zetten. U kunt ook een PDF met routebeschrijving downloaden.

Biodiversiteit
Het jaar 2010 is het jaar van de biodiversiteit. Hiermee worden gemeentes gevraagd om extra aandacht te geven aan de biodiversiteit in de eigen leefomgeving. Het gaat om alles wat groeit, leeft en bloeit. Door de wereldwijde klimaatverandering, vervuiling, toename van consumptie, introductie van vreemde soorten en overexploitatie van natuurgebieden wordt de biodiversieteit ernstig bedreigd. Hierdoor verdwijnen planten en dierensoorten.

Het tempo waarmee dieren-, en plantensoorten op dit moment uitsterven is ongekend. Dit terwijl biodiversiteit de basis van ons leven vormt. Biodiversiteit levert namelijk grondstoffen, medicijen en voedsel. Het reguleert de water- en luchtkwaliteit en biedt mogelijkheden voor rust, recreatie en educatie. Er moet dus iets gebeuren.

Biodiversiteit in Geldrop-Mierlo
Dankzij een aantal ingrepen is in Geldrop-Mierlo de kleine IJsvogelvlinder weer teruggekomen. In natuurgebied Sang en Goorkens wisselen natte weilanden en broekbos elkaar af in een lichtglooiend beekdallandschap. Staatsbosbeheer heeft samen met de vlinderstichting inhammen in bosranden gekapt. Hierdoor is er ruimte ontstaan voor jong struikgewas, vooral kamperfoelie waarvan de kleine IJsvogel profiteert.

Het is de bedoeling om ervoor te zorgen dat de vlinderpopulatie vanuit 't Sang en Goorkens via de Strabrechtse heide of via het Eindhovens kanaal naar het Dommeldal kan komen. Als dat gaat lukken is dat een goed teken voor de biodiversiteit in Geldrop-Mierlo. 

Zichtbaar resultaat
Aandacht voor biodiversiteit is in Geldrop-Mierlo is zichtbaar bij de aanleg van ecologische verbindingszones. Zo is het Dommeldal al langer geleden weer in oude allure hersteld. Bestaande verbindingen werden verbreed, waardoor er meer variëteit aan planten en dieren ontstond.  

Verder proberen we om in bestaande natuurgebieden vooral inheemse planten te behouden. In het verleden zijn veel uitheemse planten in onze bossen terechtgekomen, waardoor de bestaande balans is verstoord en veel planten en dieren niet meer in deze gebieden voortkomen.

Hetzelfde geldt voor het bermonderhoud. Dit wordt nu al enige jaren ecologisch beheerd, door het maaien goed af te stemmen op het groeiseizoen en zorgvuldig om te gaan met het maaisel. Hierdoor worden onze bermen kleurrijker en zijn ze een aantrekkelijk onderdeel van het landschap.

Biodiversiteitskeurmerk
Boswachter Jap van Staatbosbeheer bracht met zijn initiatief de Kleine ijsvogelvlinder weer terug in onze gemeente. We hebben daarom de Kleine ijsvogelvlinder geadopteerd en opgenomen in het biodiversiteitskeurmerk.

Alle nieuwe initiatieven en projecten in Geldrop-Mierlo kunnen dit keurmerk verdienen. Ook de nieuwe fietsroute heeft inmiddels het keurmerk '100% biodivers' ontvangen. Lees meer op de website van Geldrop-Mierlo.

Kleine ijsvogelvlinder
De kleine ijsvogelvlinder (Limenitis camilla) is een dagvlinder uit de familie Nymphalidae, de vossen, parelmoervlinders en weerschijnvlinders. De vleugel varieert in lengte tussen de 22 en 29 millimeter. De vliegtijd is van juni tot en met augustus.

De vlinder is een Centraal-Europese soort en vliegt van zeeniveau tot 1500 meter. De kleine ijsvogelvlinder wordt in Nederland en België aangetroffen maar staat op de Nederlandse Rode lijst dagvlinders. Dit komt door de verdroging en het dichtgroeien van bos, het leefgebied van deze vlindersoort. Het weer heeft slechts een kleine invloed op de aantallen. Koel weer in de vliegtijd van het voorgaande jaar, zorgt voor minder exemplaren in het jaar erop. Dit komt omdat de vrouwtjes warmte nodig hebben om te kunnen vliegen en zodoende hun eitjes af te kunnen zetten. Weinig neerslag in de vliegtijd heeft vermoedelijk een positief effect op de aantallen. In Nederland werden meer exemplaren waargenomen na droogte in de zomermaanden. Lees verder op Wikipedia

We gaan op pad. De hond gaat deze keer mee in de fietstas. We rijden eerst door de kasteeltuin. Een aanrader als u straks weer terug bent. Je kunt hier prachtig wandelen, genieten van de IVN tentoonstelling in de Paardestal of van een bezoekje aan het kasteel of de kinderboerderij. Ook komt u hier horeca tegen.

We steken de drukke Mierloseweg over en gaan richting centrum van Geldrop. Ook een bezoekje waard als u klaar bent met de fietstocht. Sinds een aantal jaren is er een gezellig terras op de Heuvel.

Dan gaan we de drukte uit en gaan richting Dommel. Langs deze Dommel ligt een mooi en breed fietspad.

Het Dommeldal
Dit gebied behoort tot een restant van een Brabantse laaglandbeek met broekbos, vochtige ruigten, rietmoeras en weilanden. Vanaf het beekherstelproject in 1996 stroomt hier de Kleine Dommel weer in haar natuurlijke bedding.

De oude rechte beek, die nu dienst doet als overloop, wordt gemarkeerd door een rij dominante schietwilgen. Op het eiland tussen de rechte en de kronkelende beek zijn ondiepe laagten gegraven waar een ongeremde opslag van wilgen, Lisdodden, Gele lis en zeggesoorten plaatsvindt.

Het Dommeldalgebied heeft zich in zijn huidige vorm kunnen ontwikkelen door samenwerking van belangengroepen zoals het IVN, Staatsbosbeheer en omwonenden. Bovendien zette de gemeente het Participatieproject Dommelgebied op.

Het doel hiervan was de ontwikkeling van het meest zuidelijke deel van het beekdalgebied, tussen de A67, de Laan der vier Heemskinderen, de wijk Akert en de wijk Coevering-west.

Met het project verbetert de gemeente de natuurdoelen, het natuurrecreatief gebruik, de natuurbeleving en de educatiemogelijkheden in het gebied.

In samenwerking met de Bosgroep Zuid Nederland is een beheersplan opgesteld om het maximale uit de natuurwaarde van het Dommeldal te halen. Via het beheersplan kon bovendien subsidie verkregen worden voor het beheer van de graslanden en de verdere ontwikkeling van het gebied.

Om er voor te zorgen dat de natuur in het Dommeldalgebied zich rustig ontwikkelt, werd een gedeelte van het hooiland door het IVN Geldrop handmatig gemaaid. Deze manier van maaien kost wel veel tijd, maar zo kunnen bepaalde planten blijven staan.

Door een subsidie van de Bosgroep Zuid-Nederland kan het hooien ook in de toekomst op deze manier worden voortgezet. Zo kunnen belangrijke planten en dieren ook straks in het Dommeldalgebied leven.

We rijden langs het Grote Bos dat net een metamorfose heeft ondergaan. In plaats van een weg door een groene tunnel is er nu veel meer openheid. De weg is zo ingericht dat de snelheid van de meeste weggebruikers laag blijft. Voor de fietsers is er een mooi fietspad aangeleg. Hier begint ook het nieuwe rolstoelpad. Een route van 600 meter speciaal voor mensen die minder goed ter been zijn. Allemaal intiatieven die deze omgeving flink opgeknapt hebben.

Van Geldrop rijden we via het mooie fietspad langs de Sluisstraat richting Mierlo. Op de grens van de oude gemeente Geldrop komen we een grenssteen tegen.

Grenssteen
Deze grenssteen markeert de oude grens tussen de voormalige gemeenten Geldrop en Mierlo. Op initiatief van de plaatselijke gilden is deze steen onthult op 25 februari 2005 door burgemeester M.J.D. Donders-de Leest.

De grenssteen is voorzien van de oude gemeente- en gildewapens. De tekst "samengaan 1 januari 2004" verwijst naar de datum waarop beide gemeenten zijn samengevoegd tot één gemeente, Geldrop-Mierlo.

We kunnen u nog veel meer vertellen over Geldrop. Maar daarvoor hebben we onze monumentenroute door Geldrop.

Via de buitenrand van Mierlo rijden we richting het Sang. Een mooi gebied waar je ook een mooie korte wandeling kunt maken. We fietsen over ruime fietspaden langs dit gebied en genieten van het uitzicht op Mierlo.

Sang en Goorkens
Sang en Goorkens, ook bekend als Sang, Broek en Goorkens, is de naam van een uitgestrekte beekdalzone ten oosten van Mierlo die in bezit zijn van Staatsbosbeheer. De terreinen liggen in de Nederlandse gemeenten Geldrop-Mierlo en Someren en ze beslaan een oppervlakte van 122 ha.

De gebieden komen voor onder de benamingen Broekkamp, Sang en Goorkens en ze zijn gelegen langs de Goorloop, de Overakkerse Loop en de Vleutloop die hier hun brongebied hebben.

Het gebied vormt van nature een grote laagte en een kwelbekken te midden van een aantal hoge zandgebieden (zoals de Lieropse Heide en de Gebergten) zodoende ontvangt het gebied veel kalkrijke kwel, hetgeen gunstig is voor een gevarieerde flora. Omdat een groot deel van die gebieden goed beschermd is, is de aanvoer van schoon kwelwater naar het Sang en omgeving ook op lange termijn redelijk goed verzekerd.

Het Sang -eigenlijk de naam voor enkele van de meest afgelegen bospercelen- is sinds 1987 een wetenschappelijk bosreservaat van 15 ha. Op deze plaats bestond het bos al vóór 1800.

Historisch gezien behoorden de meeste gebieden tot de zogenaamde Groene Gemeynt. Het waren natte gemeenschappelijke gronden. In 1292 werden de gemeenterechten van deze gronden aan de bewoners van Mierlo en Lierop uitgegeven door Jan I van Brabant en nog steeds loopt de gemeentegrens er doorheen. De Groene Gemeynt werd gebruikt om turf te steken, te hooien en vee te weiden. Het turf steken duurde tot in de 2e wereldoorlog. Door de vervening daalde het maaiveld en om de vernatting tegen te gaan werd in 1911 de Vleutloop uitgediept. Van 1974-1978 vond een ruilverkaveling plaats, waarbij beken werden gekanaliseerd en het grondwaterpeil verlaagd. Dit leidde tot gedeeltelijke mineralisatie van het veen en tot verruiging.

Het betreft een afwisselend en kleinschalig voormalig cultuurgebied met elzenbroekbossen, schraalgraslanden, elzenhakhout, populierenaanplant en, op wat drogere delen, eikenbos. Doordat in de jaren '30 van de 20e eeuw bossen op rabatten werden aangelegd, trad verdroging op, maar niettemin werd tot in de jaren '40 van de 20e eeuw nog turf gestoken en klot gewonnen, waarvan diverse klot- en veenputten nog getuigen. Lees verder op wikipedia.

Richting het Eindhovens kanaal komen we een leuk klein Maria kapelletje tegen. Langs de deur staat te lezen:

MariaKapel
De vereniging Gerepartrieerde Militairen heeft deze kapel in 1951 opgericht uit dankbaarheid voor de behouden terugkeer van de militairen uit Mierlo, die in de jaren 1946-1950 naar Nederlands-Indië waren uitgezonden. De kapel is een herinnering aan twee Mierlonaren die in 1942 en 1943 als krijgsgevangenen om het leven kwamen bij de aanleg van de Birma-spoorweg.

De kapel is ontworpen door achitect Frans Vervest, Piet Slegers makte het Mariabeeld. Pastoor Th. van Lierop wijdde de kapel in op 22 juli 1951, deze is later geschonken aan de toenmalige gemeente Mierlo.

Dichtbij de kapel ligt ook het onderkomen van IVN-Mierlo. U kunt hier even stoppen voor een bezoek van hun tentoonstelling.

Voor het gedeelte langs het Eindhovens Kanaal kiezen we het brede fietspad aan de noordzijde. Volgens de routekaart die we van het internet hebben gedownload loopt de route eigenlijk aan de zuid-zuide. Maar voor fietsers die niet graag over onverharde paden fietsen is de noord-zijde ideaal, een breed verhard fietspad.

Maar voordat we gaan beginnen aan het gedeelte langs het kanaal helpen we eerst een paard en berijder naar de overkant. Het paard durfde de brug niet over, maar met wat hulp lukte het uiteindelijk toch.

Eindhovens kanaal
Het Eindhovens Kanaal heeft een heel andere charme dat de Dommel. Een lang rechte waterverbinding tussen Eindhoven en de Zuid Willemsvaart. In vroegere tijden een druk bevaren kanaal. Het kanaal is gegraven rond 1840.

In Geldrop is lang gevochten voor een aanlegsteiger maar de gemeenteraad van Geldrop vond de laagste inschrijver, Fl 109,- te duur. Daarnaast moest er een weg vanaf het centrum naar het kanaal worden aangelegd. En dan gaat het niet over een mooie asfaltweg maar over een grindweg. De eerste wegen waren namelijk Rijksgrindwegen.

Later heeft Geldrop toch een haventje gekregen. Hier konden de boten draaien en aanleggen. Ergens in de jaren 70 is de scheepsvaart op het Eindhovens Kanaal verboden. Nu zie je alleen roeiboten van de Eindhovense roeiverenigingen.

Opeens hebben we een mooi uitzicht op Brandevoort. Wat komt die bebouwing dichtbij het kanaal te liggen.

Zicht op Brandevoort
Helpende hand voor de natuur. U staat hier bij de ecologische verbindingszone (EVZ) Brandevoort langs de Schootense Loop. Een EVZ is een speciaal ingerichte strook natuur voor de ontwikkeling van flora en fauna. Natuurgebieden zijn vaak versnipperd doorwegen, woonwijken, agrarisch landschap en bedrijventerreinen. Daardoor liggen ze geïsoleerd en zijn ze onbereikbaar voor dieren en planten. Die raken zeldzaam of verdwijnen uit het gebied. Om dat tegen te gaan, steken we de natuur een helpende hand toe.

Bij de binnenkomst van Geldrop steken we het kanaal weer over om een klein stukje onverhard te fietsen. Ander hadden we de afslag richting Dommel gemist.

En dan komen we weer bij de Kasteeltuin uit. We wijzen nogmaals op de mogelijkheid om de kasteeltuin te voet te verkennen. Maar ook kunt u doorrijden naar het centrum van Geldrop waar een aantal leuke horecagelegenheden op u wachten.

Geraadpleegde websites:

• Gemeente Geldrop-Mierlo
  
• Natuurgebieden in en rondom Geldrop-Mierlo
• IVN Geldrop
  
• IVN Mierlo
  
• Wikipedia

Als u niet in bezit bent van een GPS kunt u hier het routekaartje downloaden.