Het is 17 graden warmer dan vorige week. Maar de harde wind maakt dat het niet zoveel warmer aanvoelt. We hebben een afwisselende route in gedachte, bos, hei, open gebied, vennen, rivier.

Ook tijdens deze wandeling komen we erachter dat uitzetten op de computer nog niet betekend dat die route ook zonder problemen kan worden gelopen.

We zijn net onderweg als we tegen een hekwerk aanlopen. We staan voor de poorten van een recreatiegebied. We nemen het enige alternatief en lopen een stukje over het terrein van Schutteheide. Nergens staan borden dat we hier niet mogen lopen.

We genieten van de rust en het mooie uitzicht dat we hebben over het water. Dan trekken we de natuur in waarbij we starten bij de Lange Vlieter. We lopen tegen een informatiebord aan ons uitlegt over deze grote waterplas.

Waterproductiebedrijf
Ook in Limburg is de verdroging van de bodem een ernstig probleem. Daarom is Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) gestart met een uniek project. Naast de Maas bij Heel is door een grindafgraving een grote waterplas ontstaan, 'De Lange Vlieter' genaamd. WML gaat daar drinkwater maken. Als het bedrijf in 2002 helemaal klaar is, kan in Heel ongeveer 30% van het Limburgse drinkwater gemaakt worden uit Maaswater.

Winning
Op 1 januari 1996 is WML eigenaar geworden van 'De Lange Vlieter'. Omdat het bekken in de gemeente Heel ligt is gekozen voor de naam:  Waterproductiebedrijf Heel (WPH). Het water van het bekken bestaat uit een mengsel van grond- en Maaswater.

Om het bekken op peil te houden is een pijpleiding van de Maas (Lateraalkanaal) naar het bekken aangelegd. Het water dat in het bekken zal worden toegelaten, moet aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoen. Voldoet het Maaswater hier niet aan, dan wordt het niet in het hoofdbekken toegelaten.

Om het water geschikt te maken tot drinkwater wordt het niet rechtstreeks uit het bekken gepompt, maar via een aantal putten rond de plas via de oever (oeverfiltraat) aan de plas onttrokken. In het productiebedrijf ondergaat het oppervlaktewater vervolgens een behandeling om het geschikt te maken tot drinkwater dat voldoet aan de normen van de overheid.

Getallen
•  Oppervlakte (inclusief bekken):
     circa 230 hectare
•  Wateroppervlak: circa 125 hectare
•  Diepte: maximaal 35 meter
•  Totale inhoud: circa 23,5 miljoen m3
•  Aantal pompputten: 31
    (inclusief réserve)
•  Capaciteit: 20 miljoen m3 per jaar
    (vanaf 2002)

In een paar meter veranderd het landschap als we afscheid nemen van het wijdse van de Lange Vlieter en overgaan naar het meer intieme Tuspeel. We komen in een fotogeniek gebied en worden begroet door 4 paarden die blij zijn met wat aandacht.

De Tuspeel (Stichting het Limburgs Landschap)
Door een ondiep in de bodem aanwezige leemlaag in de vorm van een schotel, wordt een hoge grondwaterstand in de Tuspeel in stand gehouden. In deze vochtige laagte is in de loop der eeuwen veenvorming opgetreden.

Het veen in de Tuspeel is echter niet als turf in de kachel van de vroegere bevolking verdwenen. Daarom is er nu een voor Limburg unieke hoogveenvegetatie aanwezig. Deze is niet soortenrijk, maar de soorten die er staan, zijn wel erg karakteristiek en zeldzaam (lavendelheide, eenarig wollegras, veenbes en diverse veenmossoorten).

Het Langven
Doordat door het Langven maar een gering aantal paden loopt kan de natuur in de open ruimte zijn gang gaan. Het gras ziet er gewoon uit maar bestaat voor een deel uit bijzondere plantensoorten die niet overal voorkomen. Enkele voorbeelden zijn wilde tijm, schapezuring en sint janskruid.

Op de hellingen van het waterbekken zijn de gele bloemen van de brem te zien en aan de waterkant de zachte katjes van de wilg. De dieren die voorkomen zijn vooral gebonden aan het water. Zo kunnen in de poel soorten voorkomen als de groene en bruine kikker en de salamander. Daarnaast bevinden zich in de poel maar ook in het waterbekken verschillende soorten vissen (onder andere paling, blankvoorn, baars, brasem en snoekbaars).

We zijn te vroeg voor vlinders. Eigenlijk is de natuur begin februari nog in volle rust. We moeten het doen met mooie uitzichten. Gelukkig komen we die regelmatig tegen.

Phegea-vlinder
Eén van de meest opmerkelijke bewoners van dit gebied is de phegea-vlinder. Vanwege de witte vlekjes op de vleugels wordt hij ook wel 'melkdrupje' genoemd. De rupsen van deze vlinder overwinteren in groepen op de grond, tussen de daar aanwezige kruiden en afgevallen bladeren. In de loop van het voorjaar verpoppen de rupsen zich, waarna vanaf begin juni tot eind juli de vlinders verschijnen.Het zijn overigens tamelijk slechte vliegers.

De phegea-vlinder komt verspreid in Zuid en Centraal- Europa voor. In Nederland kan deze opvallende vlinder, die landelijk sterk in aantal achteruit is gegaan, nog slechts op enkele plaatsen in Limburg en Brabant worden aangetroffen.

Zonnedauw
Dit plantje dankt zijn naam aan de kleine 'dauwdruppeltjes' op de bladeren. Hoewel deze druppeltjes er fraai uitzien zijn ze voor insekten dodelijk. Insekten worden door de druppeltjes aangelokt maar raken erin verstrikt omdat ze nogal plakkerig zijn. Eenmaal gevonden wordt een insekt door de zonnedauw verteerd. Dit plantje is door deze brute overlevingstechniek in staat te groeien op plekken waar andere planten het wegens voedselgebrek niet redden. Zonnedauw is een echte pionier.

We komen bij de Beegderheide, een pareltje in onze wandeling samen met de Fransche Berg. Hier is het echt genieten. We zien zelfs wat hoogte verschil met bovenop een eenzaam bankje. Alles bij elkaar is het hoogteverschik in deze wandeling ongeveer 25 meter. Maar daar merk je weinig van.

Beegderheide
De gemeente Maasgouw en Waterleidingsmaatschappij Limburg heten u van harte welkom op de Beegderheide en de Lange Vlieter. Zij bieden u graag de gelegenheid mee te genieten van de rust en de stilte, de planten en de dieren. Rond en door deze natuurgebieden zijn vijf wandelroutes uitgezet. Zij laten u het prachtige landschap van dichtbij zien. De flora en fauna van het gebied zullen door u zeker niet onopgemerkt blijven. De vegetatie varieert van heide en vennen tot bossen en natuurlijke oever- en waterbegroeiing. Diverse soorten zoogdieren, vogels en insecten leven hier.

Misschien kruist uw pad zich wel met de zeldzame Phegea-vlinder! In een natuurgebied gelden altijd spelregels. De Beegderheide en De Lange Vlieter vormen hierop geen uitzondering. De belangrijkste regel is het absolute verbod om in of op het water te komen. Zelfs de oevers van de vennen en drinkwaterspaarbekken De Lange Vlieter mogen niet betreden worden. De bescherming van het grondwater heeft hier de hoogste prioriteit! Bovendien is voor veel diersoorten voldoende rust van levensbelang. Blijf daarom in het hele gebied altijd op de paden en hou honden steeds aan de lijn! De omgeving van het drinkwaterspaarbekken is in verband met de veiligheid van het drinkwater verboden voor paarden.

Monument
Op deze plaats staat een commandoluik van de geschutskoepel van een Sherman-tank. De Beegderheide was van 1902 tot 1999 in gebruik als militair oefenterrein. Tientallen jaren hebben hier twee Sherman-tanks dienst gedaan als oefenobject. De tanks zijn in 1986 verwijderd. Maar hierbij is een commandoluik van een geschutskoepel achtergebleven.

Stichting Werkgroep Heemkunde Beegden heeft deze koepel schoon gemaakt en als blijvende herinnering aan het miltair oefenterrein Beegderheide teruggeplaats. Dit monument is onthuld op 8 mei 2010 door wethouder A. Forschelen.

Dode dennen
De belangrijkste natuurwaarden van de Beegderheide zijn gekoppeld aan de talrijke vennen en heideterreinen. Het bos langs dit pad wordt daarom omgevormd naar heide. Het leefgebied van zeldzame soorten zoals nachtzwaluw en veldkrekel wordt hierdoor groter.

Het kappen van het bos draagt tevens bij aan een betere waterhuishouding van het Frankenven en het Fengersven. Hiervan profiteren soorten zoals zonnedauw en klokjesgentiaan.

Thomaskanaal
In het kader van de werkverschaffing is in de dertiger jaren van de twintigste eeuw het Thomaskanaal gegraven. Doel van dit kanaaltje was het droogleggen van de vennen om ze geschikt te maken als weiland.

Gelukkig heeft het kanaaltje nooit goed gefunctioneerd en kunnen we nog altijd van de vennen genieten. Het kanaal is gedempt maar er wordt gekeken hoe de oude loop beter zichtbaar kan worden gemaakt in de omgeving.

Ringen
Niet alle dennen worden gekapt en afgevoerd. Van een groot aantal bomen wordt een ring schors verwijderd zodat ze geleidelijk afsterven. Het zijn zo mooie voedselbronnen voor tal van insecten. Spechten en andere insecteneters profiteren hiervan. Als de bomen omvallen vormen ze bovendien prachtige schuilgelegenheden voor hagedissen en muizen.

Omdat de dentnen geleidelijk afsterven, komen de eiken langs het Thomaskanaal niet in één keer vol in de wind te staan waardoor ze zouden kunnen omwaaien. Zo blijven ze, samen met het kanaaltje, een levende herinnering aan de crisisjaren die aan de tweede wereldoorlog vooraf gingen.

Fransche Berg
De Fransche berg was ooit een militair oefenterrein. Tegenwoordig is het een omheind natuurgebied begraasd door een kudde schapen.

Dan nemen we afscheid van dit gebied en buigen we af naar Beegden. Het rustige plaatsje heeft een paar kleine winkels en horeca. Verder staan er mooie oude gebouwen.

Beegden
Beegden (Limburgs: Bieëgdje) is een kerkdorp in de gemeente Maasgouw in de Nederlandse provincie Limburg. Het heeft ongeveer 1800 inwoners. Beegden heeft een landelijke ligging tussen de dorpen Heel en Horn, de Maas en natuurgebied de Beegderheide en ligt vlak bij de stad Roermond.

Voorheen was Beegden een aparte gemeente, dit tot de herindeling (1991) waarin Heel en Panheel, Wessem en Beegden samengevoegd werden tot de nieuwe gemeente Heel. Deze gebeurtenis wordt herdacht door een monument voor de St. Martinuskerk.

In 2007 volgde opnieuw een gemeentelijke herindeling en sindsdien is het onderdeel van de gemeente Maasgouw. De gemeente Maasgouw is in oktober uitgeroepen tot gemeente met het beste landschapsbeheer in Nederland.

Volgens de jury scoort Maasgouw vooral goed als het gaat om de ontwikkeling van biodiversiteit. Dat is de verscheidenheid in soorten en ecosystemen in een gebied.

We lopen verder richting Maas. We komen in een open terrein waar we kunnen genieten van mooie vergezichten. In de verte ligt de Clauscentrale. We kunnen de toren een groot deel van de wandeling zien.

Clauscentrale
De Clauscentrale is een elektriciteitscentrale in Maasbracht, bij Roermond. Het is een van de grootste centrales van Nederland; 8% van alle Nederlandse elektriciteit wordt geleverd door de Clauscentrale.

De centrale bestaat uit twee identieke eenheden (eenheid A en B), met elk een vermogen van 640 MW. De eerste eenheid is in 1977 in gebruik genomen, de tweede in 1978. Op vol vermogen verbruikt elke eenheid 170.000 m³ aardgas per uur. In 1993 en 1994 zijn de eenheden omgebouwd tot start/stopbedrijf, waardoor de eenheden snel te starten en te stoppen zijn. Zo kunnen de wisselingen in de vraag naar energie worden opgevangen. Ook is de centrale toen uitgerust met low-NOx (stikstofoxiden) branders. Hierdoor is de uitstoot van stikstofoxiden 45% minder.

De centrale werkt voornamelijk op aardgas, maar is ook geschikt voor aardolie en plantaardige olie (in 2002 geschikt gemaakt voor plantaardige olie). De plantaardige olie wordt in plaats van zware stookolie meegestookt in de eenheden. Hierdoor wordt ook de uitstoot van kooldioxide (CO2) en stikstofdioxide (NO2) verminderd.

We willen een stukje het Lateraalkanaal lopen. Maar de weg is afgezet vanwege de uitbreiding van de oostelijke sluiskolk. Zelfs wandelaars mogen hier niet langs. Op de zondag ligt het werk stil en kan er zonder problemen gelopen worden. Doordeweeks is er veel zwaar verkeer en is het te gevaarlijk om hier te lopen. We hebben daarom een alternatieve route voor u gemaakt waarbij u dit stuk weg niet passeerd. We komen in het gebied van de Maasplassen.

De Anna's Beemd
Dit natuurgebied is ontstaan als gevolg van grindwinning. Na afloop van de grindwinning vestigde zich op de oevers spontaan een ooibos. Deze wilgen zijn nu volwassen en bieden nestgelenheid aan ondermeer de groene specht. Ook geven de bomen beschutting aan watervogels op de plas.

Eén van de bijzondere vogelsoorten die Hiervan profiteert is de brilduiker. Deze eenden soort dankt zijn naam aan een markante witte vlek tussen hun oog en snavel.

De Anna's Beemd is sinds 1994 in beheer is bij Stichting het Limburgs Landschap. Naast wilgen vestigden zich noch zo'n 200 plantensoorten. De Konikpaarden die hier grazen spelen daarbij een belangrijke rol. Doordat het aantal dieren beperkt is groeit hier 's zomers meer dan er wordt opgegeten. Daardoor kunnen planten tot wasdom komen, bloeien en zaden verspreiden. Door het lage aantal dieren is niet alles kort en kaal, maar ontstaat er een gevarieerd landschap van ruigte, struiken en bomen dat weer volop voedsel, schuil- en nestplaatsen voor insecten en vogels biedt.

In tegenstelling tot de meeste Maasplassen is riet water van de Sint Anna's Beemd niet verbonden met de Maas. De waterkwaliteit is daardoor goed en dit geeft aanleiding tot een weelderige moerasvegetatie aan de oevers. Eén van de soorten die tussen het riet, de zeggen en ruigte leeft is de waterral.

We slingeren van het ene natuurgebied naar het andere. Onderweg zien we veel vogels, een verrekijker is dan wel handig. Helaas komen we ook veel zwerfvuil tegen.

Polderveld
Dit natuurgebied is ontstaan als gevolg van grindwinning. De begroeiing is grotendeels spontaan; wind en water voeren plantenzaden aan en de oevers zijn in de loop der jaren begroeid met ooibos en riet. Tussen het riet en de lisdodden leven rietvogels, zoals de kleine karekiët.

Op het water zijn in de winter veel eenden en ganzen te zien. Het zijn trekvogels uit Noord-Europa die hier de winter doorbrengen. Het water staat in directe verbinding met de Maas.

In de schemering kunnen in dit gebied ook Rosse Vleermuizen worden gezien. Met 35 centimeter spanwijdte is dit één van de grootste vleermuissoorten van West-Europa. Ze jagen op muggen, kevers en nachtvlinders, die hier in groten getale voorkomen. Vleermuizen jagen niet met hun ogen, maar met hun oren. Ze produceren hoge tonen en lokaliseren hun prooi aan de hand van de echo. De meeste vleejrmuisgeluiden kunnen wij niet: waarnemen, maar het geluid van de rosse vleermuis wel. In de luwte van de boomholtes waar deze dieren rusten en hun  winterslaap houden zijn ze soms goed te horen.

Het natuurgebied Polderveld is sinds 2000 in beheer is bij Stichting het Limburgs Landschap. In het gebied zijn aanlegplaatsen voor de pleziervaart aanwezig. Samen met de Slaag en St. Anna's beemd vormt het een 95 hectare groot aaneengesloten natuurgebied. Een gemarkeerde wandelroute van 6 km lengte voert u door deze drie gebieden.

Slaag
Dit natuurgebied ontstond als gevolg van grindwinning. De grote diepe plas staat in directe verbinding met de Maas. Het natuurgebied ontstond grotendeels spontaan; wind en water voeren plantenzaden aan en de oevers zijn in de loop der jaren begroeid met ooibos en riet. Tussen het riet en de lisdodden leven rietvogels, zoals de kleine karekiet. Op het water zijn in de winter veel eenden en ganzen te zien. Het zijn trekvogels uit Noord-Europa die hier de winter doorbrengen. Ook visarenden worden hier regelmatig waargenomen als zij in het voor- en najaar op trek zijn. Deze grote vogel met een spanwijdte maar liefst 1,5 meter, cirkelt of bidt op grote hoogte boven het water om vervolgens in duikvlucht met zijn klauwen een vis uit het water te slaan. De gevangen vis kan wel 2 kilo wegen, net zoveel als de visarend.

Met een boog lopen we weer terug. We moeten een stukje over een fietspad langs een enigzins drukke weg. Toch zien we onderweg een aantal fotogenieke punten.

Sporen die blèven
In de herfst van 1944 werden in de streek tussen Maas en Peel ruim 3000 jongens en mannen bij razzia's door de nazi's opgepakt en voor dwangarbeid gedeporteerd naar Duitsland. Deze gebeurtenissen kostten 120 mannen het leven en veroorzaakten een blijvende wond bij de overlevenden en bij hen die thuis achterbleven. Uit Panheel werden 26 personen gedeporteerd. Allen keerden terug naar huis.

1944 - 2004

Dan komen we weer bij de parkeerplaats. We hebben een zeer gevarieerde route achter de rug. Verschillende natuurgebieden, bos, hei, vergezichten, open landschap, vennen, grote waterpartijen, zandpaden, verharde wegen, veel vogels, en een paar echte natuurpareltjes.. En dat maakt ook deze wandeling zo leuk.

POI's

• Alternatieve Parkeerplaats 1 N51.2016 E5.9306
  
• Alternatieve Parkeerplaats 2 N51.1862 E5.9145
  
• Anna's Beemd N51.1740 E5.9059
  
• Beegderheide N51.2018 E5.9110
  
• De lange Vlieter N51.1920 E5.8968
  
• Fransche Berg N51.2016 E5.9238
  
• Kapel N51.1704 E5.8967
  
• Kruisbeeld N51.1921 E5.9227
  
• Langven N51.1865 E5.9058
  
• Lateraalkanaal N51.1869 E5.9278
  
• Maas N51.1693 E5.9145
  
• Monument N51.1996 E5.9200
  
• Picknicktafel N51.1979 E5.9166
  
• Polderveld N51.1684 E5.8878
  
• Slaag N51.1695 E5.9025
  
• Sporen die Bleven N51.1756 E5.8752
  
• Start/finish/parkeerplaats N51.1777 E5.8835
  
• Tuspeel N51.1964 E5.8891
  
• Verloren Ven N51.1992 E5.9180
  
• Waterproductiebedrijf Heel N51.1925 E5.8837
  
• Werkzaamheden tot 2013 N51.1813 E5.9217

Gebruikte websites:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Beegden
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Clauscentrale