Dwingeloo Hei

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 29-03-2020

Deze flinke GPS wandeling van 15 km tot 18 km toont vooral de ruimte en uitgestrektheid van het heidegebied. De natuurlijke vennen en waterplassen zijn een welkome afwisseling in de lange rechte tracks. Groots.

De wandeling hebben we uitgezet tijdens een vakantie bij Recreatiecentra Nederland (RCN) - www.rcn.nl - die hier in Dwingeloo een vakantiepark "Noordster" bezitten.

Het park bezit enkele GPS-en, waardoor het mogelijk is om tijdens een verblijf in een van de RCN-parken een GPS te lenen. Zo kun je - tijdens een midweek of weekend - het gebruik van de GPS zelf uitproberen. Van harte aanbevolen. Heb je zelf een GPS, dan kun je hun wandeling uploaden.

LET OP! Voor het begin van de wandeling je Mobiele telefoon UITSCHAKELEN!


Kenmerken
Startpunt: Dwingeloo
Startlocatie: Drenthe , Nederland
Coördinaten N52.782196 E6.372548
Afstanden: 18, 15, 7 km
Type: Bos, Hei, Open, Ven
Begaanbaar: Doorgaans goed begaanbaar
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Aangelijnd
Horeca: Halverwege
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie

Een GPS wandeling van 15 km door de Dwingerlose Hei.
Lengte: 15 km, drie uur gaans.

De weg bestaat uit zandpaden en zandwegen. Ze zijn goed begaanbaar. (In de winter, toen we deze route uitzetten met zeer veel - echt veel - regen, was het wat minder....)
Langs de zandwegen ligt ook een - dikwijls drukbereden - fietspad.
De wandeling volgt slechts gedeeltelijk de gekleurde paaltjesroutes van Staatsbosbeheer. Dus let op. De GPS-wandeling wijkt daar steeds van af.
Halverwege is een horecagelegenheid bij RCN. Met een bon: gratis koffie.
Ook zijn er enkele picknickplaatsen onderweg.
Van de wandeling is ook een WPT en RTE file beschikbaar.
Er zijn enkele verkortingen mogelijk, tot totaal 2,5 km.
De route kan in omgekeerde richting worden gevolgd.

Voor deze wandeling is naast de Track-file, ook een Waypoints- en Route-file beschikbaar.



Langere beschrijving

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSWe vertrekken op de Parkeerplaats aan de Spieregerweg N855.

Vanaf de parkeerplaats steek je de weg over richting west en - oh, wat mooi! - de vele zandheuvels. Hierna passeren we nog een mooi onregelmatig gebied met prachtige hei.Hier loopt de derde grazende kudde schapen vrij in het afgerasterde deel van bos en hei.

Na de camping gaan we niet over het verharde fietspad, maar iets rechts, noordelijker, langs de bosrand, met een mooi uitzicht. Als we, wat verder, uit het bos komen ligt Lhee voor ons. De mooie Drentse huizen kennen een oude voorgeschiedenis. Na het binnenplein en de Hoofdweg gaan we links waar we de oudste bewoning passeren.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSBuurtschap Lhee.
In de middeleeuwen was Lhee van meer betekenis dan het naburige Dwingeloo. Dat blijkt uit een belastingaanslag van de bisschop van Utrecht, die kort na 944 een heffing per boerenerf in op het gebruik van woeste grond, de zogenaamde schuldmudden, voerde.

Lhee moest elf schuldmudden opbrengen en Dwingeloo slechts vijf.

Tot 1812 vormde het markegebied van Lhee samen met die van Dwingeloo één schultambt, een rechtsgebied onder leiding van een schulte (zie bezienswaardigheden: Het Schultehuis).

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSMaar Lhee is ook bekend vanwege het schooltje. De voormalige bijschool van Lhee staat model voor de schoolgebouwen van omstreeks 1800. Het gebouwtje, dat bestond uit één ruimte, wordt gekenmerkt door bakstenen muren, ramen met glasruiten en veldkeien op de vloer.

Midden in deze ruimte was een vuurplaats aanwezig waar tijdens de wintermaanden een vuur gestookt kon worden. In 1953 werd het schooltje steen voor steen afgebroken en overgebracht naar het Openluchtmuseum in Arnhem, waar het in oorspronkelijke vorm weer werd opgebouwd.

De mobiel gaat weer uit .........

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSStoringsvrije zone.
Waarom is een storingsvrije zone nodig? De radiostraling, die de radiotelescoop ontvangt is zo zwak, dat als alle energie die met de telescoop in 100 jaar wordt opgevangen in een batterijtje wordt opgeslagen, dan zou een fietslampje daar 1 seconde lang op kunnen branden.

Motoren van auto's, brommers en ook mobiele telefoons zenden een heel klein beetje straling uit, die dan weer heel t.o.v. de straling uit het Heelal zeer sterk is. Die stralingen maken het zelfs onmogelijk om bepaalde waarnemingen te doen.

De GPS ontvangt ook signalen, zelfs uit de ruimte, vanaf de satelliet, maar die volgen een bepaalde korte golflengte die niet van invloed is op de lange golven die hier gemeten worden. De GPS zelf zendt geen signalen uit.

We wandelen verder door het bos over kronkelende bospaden. En - zonder meer gaat het bos over in het vakantiepark van de Noordster - we passeren het Terras van de Noordster en nemen even rust. En we snuiven de vakantiesfeer op.Daarna verder. We verlaten het park in het oosten, om door het bos verder te trekken.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSCO2 Opname
Doordat we aardolie en steenkool verbranden brengen we CO2 in de lucht. Bomen ontbinden de CO2 weer in zuurstof en koolstof. Door de koolstof groeit de boom. Nu zet een loofboom meer CO2 om dan de dennenboom.

Daarom zie je SBB dennenbomen kappen zodat de loofbomen meer kans krijgen. Overigens duurt de winst uit dit proces slechts 12 jaar.

Daarna ontstaat er een biologisch evenwicht. Rottende bladeren produceren dan weer ammoniak en nemen daarvoor weer zuurstof op. Daarom zal SBB continue de bossen moeten blijven verjongen.

We gaan nu naar de tweede lus. Om het vakantiepark heen komen we bij de zandverstuivingen in het westen. Over de paden door het bos, dus niet langs de verharde weg, komen we bij de IJsbaan.

De IJsbaan
In de winter als het voldoende gevroren heeft is dit een goed verzorgde natuurijsbaan ....

Om de ijsbaan heen en daarna even de weg volgen tot links de zandduinen en het stuifzand. Achter het zwembad langs verder door de bossen.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSZand wordt bosbodem
Stuivend zand heeft in het Lheedezand heuvels gevormd. Vanaf 1905 is Staatsbosbeheer hier begonnen met het aanplanten van hoofdzakelijk grove dennen. Nu het bos opener en ouder wordt ontkiemen er ook zaden van andere bomen en struiken.

Na een lange rechte trek van 800 meter volgen we links de bossen naar het zuiden. Verscholen tussen de bomen ligt hier nog een grafheuvel.

Een behoorlijk stuk verder komen we uit het bos aan de rand van de heide. Een ontwapenend vergezicht.
Nog even verder gaan we richting vogelobservatiehut. We zijn aan de rand van de Davidsplassen, een ven van 40 ha.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSVogelkijkhut Davidsplassen
De vogelkijkhut geeft uitzicht op pijlstaart, geoorde fuut en vele andere vogels.
In het Dwingelderveld liggen meer dan zestig vennen, die op een bijzondere manier zijn ontstaan.

Het zijn laagten die voornamelijk worden gevoed met regenwater. Daardoor zijn de "veentjes" van nature voedselarm en kan er hoogveen ontwikkelen.

In dat veen komen er bijzondere planten en dieren voor, zoals veenmossen, beenbreek, veenbes en lavendelheide. Eind mei kleurt het pluizige veenpluis sommige vennen wit. Boven de vennen vliegen vele soorten kleurige libellen. In de meeste vennen broedt de dodaars met zijn opvallende schaterende roep.

Als we het bos verlaten hebben zien we de prachtige uitgestrekte vlakte van het Dwingelderveld.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDwingelderveld.
De uitgestrekte vochtige heide van het Dwingelderveld is de grootste en best ontwikkelde van West-Europa. Natte slenken en droge zandruggen wisselen elkaar af. Daardoor is er veel variatie in de natuur.

In de natste delen groeien dopheide, veenpluis en klokjesgentiaan, terwijl op de droge stukken struikheide en muizenoor present zijn. De natte stukken zijn deels afhankelijk van grondwater dat hier naar boven borrelt. Op deze plaatsen groeit de gele beenbreek, een kleine lelie. Roodborsttapuit, wulp en boomleeuwerik zijn slechts 3 van de vele vogelsoorten die hier in de heide broeden.

Over de brede zandweg met rechts het fietspad komen we bij de Radiotelescoop. We kijken even bij de borden om de waarde van deze constructie te leren waarderen.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSRadiotelescoop.
Deze schotel, in 1956 gebouwd als de grootste ter wereld, is nog steeds actief en blijft bij de tijd, door de aanpassing naar steeds modernere computers.

Het merendeel van de materie in de Ruimte bestaat uit waterstof, een atoom met in de kern een proton en een neutron en daaromheen een rechtsdraaiend elektron. Door onderlinge botsingen kan de draairichting van het elektron omkeren naar linksdraaiend.

Daarbij komt energie vrij in de vorm van radiostraling, een 'bromtoon' met een golflengte van 21 cm (1420MHz). Die golf van 21cm kan niet door het gaas van de antenne heen en wordt teruggekaatst naar de ontvanger, het kastje midden op de schotel. Daarmee kan men specifieke metingen verrichten op een bepaald punt in het Heelal.

Even verder gaan we naar rechts over de Hoogeveense Dijk, een mooie brede weg afgezet met berken. Links zien we vele jeneverbesstruiken.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSJeneverbes
Jeneverbes komt voor op arme zandverstuivingen en heide. Er vindt op het ogenblik weinig tot geen natuurlijke verjonging plaats, doordat de bodem verzuurt en de zaden steeds minder kiemkrachtig blijken.

De jeneverbes leeft in symbiose met een schimmel. Is die er niet, dan kiemt de jeneverbes slecht. De schimmel kan niet tegen verzuring van de bodem. In terreinen met weinig bemesting blijkt de jeneverbes bij enige rust goed te kiemen. De jeneverbes is een in Nederland wettelijk beschermde boom. De Drentse naam is iberen.

Door het poortje links gaan we echt de natuur in. Geen pad. Een richting achter het ven langs. Dan komen we bij twee grafheuvels. Een bordje vertelt ons het volgende:

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSGrafheuvels
Bij het Smitsveen liggen twee grafheuvels die hier in de Bronstijd tussen 1400 en 1200 vC zijn aangelegd. Ze zijn opgeworpen uit plaggen In zulke heuvels werden de belangrijkste doden van een familie bijgezet. Ze werden begraven in kisten die van uitgeholde boomstammen waren gemaakt. Om de heuvel stond een krans van houten palen. De drie hogere heuvels zijn restanten uit de tweede wereldoorlog.

Rechts zien we de schaapskooi. We gaan echter naar links en zien het prachtige Smitsveen met de eilandjes glinsteren in de zon. De eilandjes zijn ideaal voor de broedende vogels.Na het poortje gaan we door de statige bossen.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe verschillende percelen hebben een nummer, te zien op de hoekstenen. We volgen nu een lange trek en zien de vele variaties, naaldbos, loofbos en gemengd.

Bosbouw
In plaats van saaie eenvormige productiebossen met veel exotische houtsoorten wil men meer variatie in soorten en ouderdom.

Dus meer karakteristieke Nederlandse loofbomen zoals zomereik en beuk, en een kleiner aandeel buitenlandse naaldhoutsoorten, zoals douglassparren en Oostenrijkse dennen.

De meeste bosvakken bestaan vaak maar uit een soort boom. Met zware machines maakt men meer ruimte voor een bos met een veel natuurlijker aanzien.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSStuifzand
Het stuifzand is ontstaan tijdens de laatste IJstijd. Rondwaaiend zand hoopte zich op in kommen van smeltend ijs.

Als het ijs helemaal gesmolten is blijven zandhopen over. Dat laatste zie je veel in deze bossen. Als ijs en sneeuw zijn gesmolten en de wind kan ontdooit zand verder blazen over de kale toendravlakte, dan ontstaan daarbij zandduinen, zoals nu nog bekend in de woestijnen in Afrika.

Als die duinenrijen, meestal noordoost-zuidwest, plaatselijk afgedicht worden door het stuifzand, dan ontstaan er waterplassen, die met planten opgevuld worden, die later vergaan tot hoogveen. Dit zie je vooral hier aan de oostkant van de heide.

Na de prachtige bossen komen we in open terrein. Direct na het veen links en tegenover het grote water rechts volgen we links het smalle paadje door het bos. Hier volgen we een tijdje de blauwe paaltjesroute van SBB.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSAfgegraven hoogveen
We zien duidelijk, dat het links en rechts steeds natter wordt. Tien jaar geleden was dit gebied helemaal uitgedroogd. Dat hoogveen is afgegraven. Vandaar ook de lange rechte structuren in het landschap.

Jarenlang heeft men slootjes rechtgetrokken en gekanaliseerd. Daardoor stroomde het water zo snel weg, dat de bossen zijn uitgedroogd. Dennen verdampen ook veel meer water dan loofbomen. Nu herstelt men dat gelukkig weer. En zie, heel grote gebieden staan al weer onder water.

En, oei, tijdens het uitzetten in februari, ook de wandelpaden. We zetten niet alleen de route, maar ook de paraplu uit.We komen bij de verharde weg. Hier tegenover - bij het veerooster - ligt een parkeerplaats met picknicktafels. We zijn weer helemaal rond.

Startpunt

  • A160 en A161 N52 49.237 E6 26.407 ZW 220°
  • A162 N52 49.188 E6 21.924 ZW 220°
  • A163 A164 N52 46.938 E6 22.372 NO 044°
  • A165 A166 N52 49.039 E6 24.864 WZW 242°

POI's

  • Buurtschap Lhee. N52 49.552 E6 23.734
  • Storingsvrije zone. N52 49.145 E6 23.267
  • De IJsbaan. N52 49.030 E6 22.380
  • Vogelkijkhut Davidsplassen. N52 48.352 E6 22.439
  • Dwingelderveld. N52 48.356 E6 23.315
  • Radiotelescoop. N52 48.708 E6 23.785
  • Jeneverbes. N52 48.647 E6 24.289
  • Grafheuvels. N52 48.739 E6 24.498
  • Stuifzand N52 48.960 E6 25.019
  • Afgegraven hoogveen N52 48.753 E6 26.008
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.