START/PARKEREN/FINISH N51 29.511 E5 31.246
We parkeren op een driehoekig pleintje aan de Helsestraat dat dient als parkeerplaats, en gaan dan naar het zuiden.

Over de verharde wegen – een groot deel van deze route is verhard – passeren we vele mooie huizen en boerderijen. We gaan onder de hoogspanningsleidingen door en zien hier een unieke kruising.

We zien dat de honden op delen van deze tocht los mogen meelopen. Dat is bijzonder.

Hoogspanningsmasten N51 28.058 E5 31.210
Worden beheerd door TenneT. De hoge dubbele masten zijn deel van de hoofdring van Nederland. De spanning op de kabels is 380 000V. De hoogspanningsleidingen worden gebruikt voor het transport van grote hoeveelheden elektrische energie over relatief grote afstanden. In onderstations wordt de spanning getransformeerd naar een lagere waarde. Dit gebeurt door transformatoren.

Omdat de opgewekte stroom van de centrales 3-fasig is, is het aantal draadbundels op een hoogspanningsmast een veelvoud hiervan (meestal 6 of 9). Een draadbundel voor een enkele fase bestaat vaak weer uit 2, 3 of 4 draden van aluminium met een stalen kern die door flexibele afstandhouders op een afstand van zo'n 40 centimeter gehouden worden. De draad zelf is 3 tot 4 centimeter dik.

De isolatorkettingen bestaan vaak uit losse schotels van porselein of glas. De lengte van de kettingen varieert met de gebruikte spanning, voor 50 kV zijn maar een paar schotels nodig, voor 380 kV enige tientallen en zijn de kettingen ook meters lang. Met enige ervaring is zo op afstand al te zien welke spanning er gebruikt wordt. Zie ook de kleinere masten. Extra draden boven op de masten dienen als bliksemafleider.

Het voordeel van energietransport onder hoogspanning is een hogere transportcapaciteit en een lager transportverlies. Bij het transport van eenzelfde vermogen is bij een 10 keer zo hoge spanning de stroom 10 keer zo laag, waardoor de kabels dunner kunnen zijn of waardoor bij gelijke kabeldikte de verliezen in het net 100 keer zo laag zijn.

Soeterbeek N51 28.257 E5 30.836
Het werd Duitse tanks in de oorlog afgeraden om over de brug te rijden. Daardoor kwamen ze vast te zitten in de moerassige weilanden. De man die de Duitsers afraadde om met hun pantsers over het bruggetje over de Dommel te rijden, was de tuinman van landgoed Soeterbeek.

Hij heette Willem Hikspoors. De zoon van het landgoed, Jonkheer Smits van Oyen, wilde foto's nemen van de halfrupsvoertuigen. Die dachten dat hij spioneerde voor de geallieerden en wilden hem gevangen nemen. Maar de jongeman kon ontsnappen. Langzaam past de oorlogsbeeldvorming zich aan. De tekst is gewijzigd van de ‘Moffen’, naar de ‘Duitsers’ en nu de ‘Vijand’

We steken de Soeterbeekse weg over volgen over de zandwegen de route naar Nederwetten. Het landschap is hier overweldigend, met links het dal van de Dommel en rechts de lage landen, die in oude tijden door ontwatering zijn drooggelegd en omgebouwd tot weilanden.

Over een struinpad door het weiland komen we bij de oude toren uit. Kijk iets verder doorgaand ook eens naar de dikke Dommel….

En zo komen we in Nederwetten, waar we kunnen pauzeren. Lukt dat niet. Loop dan 800m verder naar het bankje bij Heerendonk: PAUZE N51 29.886 E5 31.738.

Oude Toren, Kerkhoef. N51 29.549 E5 30.902
Overblijfsel van de eerste parochiekerk van Nederwetten, die in de middeleeuwen werd gesticht door de Priorij van Hooidonk. Van 1756 tot 1792 deed de kerk dienst als raadhuis van de gemeente Nederwetten. In 1982 werd de torenruïne in opdracht van de Stichting "Huis en Hoef" geconserveerd.

Nederwetten N51 29.510 E5 31.336
Nederwetten was een heerlijkheid, in bezit van Brabant en gedeeltelijk in leen bij de abdij Hooidonk. De schepenbank dateert van voor 1385.  

In 1586 werd een zegel gesneden, met daarop het familiewapen Van Berkel (de H. Lambertus). De heerlijkheid Nederwetten werd omstreeks 1557 gekocht door jhr. Rutger van Berckel, die omstreeks die tijd eveneens de heerlijkheid Nuenen-Gerwen en van Tongelre (Eindhoven) kocht.

In 1641 kwam de heerlijkheid aan de Staten Generaal en hield op te bestaan en werd een gemeente. De gemeente heeft maar kort bestaan, van 1810-1821. Toen kwam het onder de Gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.

Nederwetten ligt in het vruchtbare dal van de Dommel te midden van akkers, weiden en populierenbossen. De naam Nederwetten bevat het woord 'wetten' dat 'vochtig' of 'nat' betekent. Zie www.ngw.nl/n/nederwet.ht.

De Hooidonkse Beek N51 29.859 E5 31.766
De Hooidonkse Beek is een zijbeek van de Dommel. Zij begint bij Mierlo als Luchense Wetering, loopt door Nuenen en mondt bij Nederwetten in de Dommel uit. Delen van de beek worden op oude kaarten Prinsche Wetering, Papenvoortsche Loop en Lissenvensche Loop genoemd.

Hoewel de Hooidonkse beek rechtgetrokken is, maakt ze hier en daar toch een schilderachtige indruk, bijvoorbeeld bij het Nuenens Broek en Lissevoort. Ze komt uit in de Dommel bij de Hooidonkse watermolen te Nederwetten.

We doorkruisen het natte bos. De muggen vallen ons lastig. We zien biezenveldjes, een teken van zure grond.

Dan buigen we af bij Stad van Gerwen en gaan via Nuenens Broek terug naar de startplaats.

Kikkers N51 29.304 E5 32.325
Kikkers stammen waarschijnlijk af van de Ichthyostega die 370 milioen jaar geleden leefde. Het was een vis met vier benen. Toen miljoenen jaren geleden de aarde geleidelijk aan warmer werd en rivieren en meren opdroogden, ontwikkelde zich op aarde voor sommige waterdieren de mogelijkheid zich aan te passen om zowel op het land als in het water te kunnen leven. Deze dieren werden amfibieën genoemd.

Amfibie komt van het Griekse woord amphibios. Amphi betekent van beide kanten, bios betekent leven of levenswijze. Amfibieën brengen een deel van hun bestaan in het water en een deel op het land door. Eieren worden in het water gelegd. Wanneer de jongen uit de eieren komen, hebben ze kieuwen om onder water mee te ademen. Eenmaal op het land gekomen, nemen longen de ademfunctie over. Amfibieën ademen ook dan nog altijd door de huid, wat verklaart waarom deze altijd vochtig moet zijn.

Echte kikkers hebben een typische kikkervorm en spits uitlopende vingers en tenen. Ze hebben een brede bek met tandjes in de bovenkaak. Dieren die hoofdzakelijk in het water leven zijn meestal groen en hebben lange sterke poten met grote zwemvliezen tussen de tenen waardoor ze beter kunnen zwemmen. Ze overwinteren vaak onder water. Dieren die op het land leven hebben meestal een bruine kleur met minder grote zwemvliezen en komen alleen voor de voortplanting naar het water.

De huid van de kikker is dun, vochtig en bevat veel bloedvaten. Kikkers drinken en halen adem door de huid. Ze slikken geen water door, alle water dat ze nodig hebben krijgen ze binnen door de huid. Alhoewel kikkers longen hebben zijn ze afhankelijk van de extra zuurstof die ze via de huid absorberen, vooral als ze onder water zijn.

Kikkers moeten hun huid vochtig houden, anders kan de zuurstof er niet gemakkelijk doorheen. De kikkerhuid heeft slijmklieren die daarbij helpen. Ondanks dat droogt de huid toch snel uit en dat is de reden waarom ze meestal in de buurt van water verblijven. Voor nood kan de kikker gebruik maken van de dauw of kan hij zich ingraven in vochtige grond.

De opperhuid heeft een zeer dunne hoornlaag, die regelmatig vervelt. Het proces begint met een heleboel draaien, rekken en schuren om de oude huid los te maken. Dan trekt hij de huid als het ware als een trui uit over zijn kop en meestal eet hij hem dan op. Ook de lederhuid is dun en bevat veel bloedvaten. In de huid liggen ook gifklieren. Ze scheiden een min of meer sterk gif af dat het slijmvlies in de bek van de aanvaller kan irriteren.

Nuenens Broek N51 29.033 E5 32.191
Het Nuenens Broek ligt in het stroomgebied van de Dommel. De aanwezigheid van een kleidek en/of leemlaag zorgt ervoor dat het grondwater wordt vastgehouden. Dit verklaart waarom het Nuenens Broek (zeer) nat is. De ondergrond is ook kalkrijk.

De broekgebieden van Nuenen worden gekenmerkt door een grote afwisseling tussen vochtige graslanden, struwelen, bosjes en houtwallen. Kenmerkend is de karakteristieke voorjaarsflora met soorten als bosanemoon, speenkruid en gewoon nagelkruid. Een aantal schraalgraslanden, verspreid binnen het gebied, zijn van grote botanische waarde. Enkele voorkomende plantensoorten zijn: echte koekoeksbloem, kruipend zenegroen, tweerijige zegge, en dotter.

Door het kleinschalige karakter en de gevarieerde loofbossen komt in het gebied een groot aantal vogelsoorten voor. Waaronder grote en kleine bonte specht, wielewaal, boomklever, bosuil en steenuil. Gezien de natte terreinomstandigheden bevelen wij het dragen van laarzen aan!

Op de website van Brabants Landschap staat nog een korte aanvulling:
De verspreide bezittingen liggen in een voormalige overstromingsvlakte van de Dommel. Het landschap is kleinschalig, opgebouwd uit populierenopstanden, natte graslanden, knotwilgen(rijen), elzensingels, ruigtes en enkele hoge akkers.

De kruidlaag van de bossen is rijk met de voorjaarsbloeiers speenkruid, bosanemoon, grote keverorchis, eenbes, veel zeggensoorten (onder andere paardenhaarzegge), boskortsteel en welriekende agrimonie.

Plaatselijk ligt zelfs nat schraalland met kleine valeriaan. Ten bate van bont dikkopje en kleine ijsvogelvlinder worden jaarlijks de bospaden gemaaid.

Zo sluiten we deze wandeling af in dit oud Brabantse landschap. Ieder seizoen is het mooi en nooit is het vervelend.

Echter, vandaag zijn het de muggen die het lastig maken. Vorige keer was het de modder na een regenperiode. Voorwaar geen wandeling zonder zorgen….

Maar wel mooi………

Startpunt 

• Start/finish/parkeerplaats, Helsestraat 9 N51 29.511 E5 31.246
• Alternatief:  Kerk Nederwetten.

Geraadpleegde websites:

• www.ngw.nl/n/nederwet.ht
• www.brabantslandschap.nl

POI's

• Hoogspanningsmasten N51.4676 E5.5201
• Hooidonksche Beek N51.4976 E5.5294
• Kikkers N51.4884 E5.5387
• Nederwetten N51.4918 E5.5222
• Nuenens Broek N51.4838 E5.5365
• Oude Toren, Kerkhoef N51.4924 E5.5150
• PARKEREN alternatief N51.4918 E5.5207
• PAUZE N51.4980 E5.5289
• Soeterbeek N51.4709 E5.5139
• Start/finish/parkeren N51.4762 E5.5345