We parkeren de auto vlak bij de kerk in het centrum van Nieuwmoer. Er zijn 2 grote parkeerplaten beschikbaar, dus parkeren moet geen probleem zijn. We maken deze wandeling namens Dienst Toerisme Kalmthout die ons 2 wandelingen aanreikte die we samengevoegd hebben tot een langere wandeling. Maar beide delen kunnen ook los van elkaar gelopen worden.

We lopen eerst langs de kerk. Let ook op het kerkbordes tal van Nieuwmoerse woorden gegraveerd staan.

U kunt deze wandeling ook combineren met een prachtige wandeling over de Kalmthoutse Heide.

Onze-Lieve - Vrouwekerk Nieuwmoer
De plaats waar deze kerk staat is de oorspronkelijke kern van Nieuwmoer. In de 15de eeuw werd ze Blijdenberg genoemd. Hier stond een kapel. die opgericht werd door de 3 stichters van Nieuwmoer: Hendrik van Smaelvoort, Claus van Driele en Godevaert Sanders.

Toen Nieuwmoer in 1842 een zelfstandige parochie werd werd de kapel vervangen door een kerk met een klein houten torentje gebouwd tussen 1844 en 1854 naar plannen van architect F Berckmans. De huidige toren dateert van 1909-1910 (architect L. Gife).

Het is een neogotisch eenbeukig gebouw in baksteen met een kruisbeuk, koor en ingebouwde. vijfledige westertoren, kleine spitsboogramen en galmgaten. Er zijn kleine annexen in de kooroksels. De zijgevels van het schip, het transept en het koor worden geritmeerd door steunberen.

De kerk werd erg beschadigd in de Tweede Wereldoorlog. waarna ze werd hersteld o.l.v. architect J. Sel.

Nieuwmoer
Nieuwmoer is een van de vier dorpskernen van Kalmthout in de Belgische provincie Antwerpen. Boven Nieuwmoer ligt Essen, in het westen Kalmthout, in het oosten het Nederlandse Achtmaal en in het zuiden de gemeente Wuustwezel. Het heeft ook een neogotische OLV-kerk.

Vanaf de kerk lopen we direct tegen een mooi beeldje aan.

De Turfsteker
Tegenover de kerk staat een beeldje van de Turfsteker, met op de achtergrond een gelijknamig café.

In het gebied tussen Wuustwezel en Rozendaal is vijf eeuwen grootschalig turf gewonnen. Dit heeft veel sporen in het landschap achtergelaten. Hierbij kun je denken aan de kilometers lange turfvaarten waarlangs de turf naar Bergen op Zoom, Roosendaal, Oudenbosch en zelfs Breda werd gebracht. Vandaar werd de turf verder vervoerd.

Door de turfgraverij zijn zelfs dorpen ontstaan. Sommige van die dorpen hebben een duidelijke turfachtergrond in hun naam, zoals Nieuwmoer. Ook zie je deze turfgeschiedenis terug in sommige straatnamen zoals Venetie.

In het dorp is het al druk op de vroege zondagochtend. Ongebruikelijk voor de Nederlander zijn hier de bakker geopend en staan er al vroeg rijen mensen te wachten. Wij laten alle drukte achter ons om de natuur rondom Nieuwmoer in te gaan.

Onderweg komen we het mooiste kapelletje van deze route tegen. Het ligt aan een keurig onderhouden pleintje.

Een picknick tafel nodigt de wandelaar en fietser even uit om te pauzeren.

Onze-Lieve-Vrouwekapelletje
Het Onze-Lieve-Vrouwekapelletje werd in 1844 gebouwd door Jan Frans Aerden, destijds eigenaar van de nabijgelegen pastoriehoeve.

Buurtbewoners hebben in de 80-er jaren van de vorige eeuw veel tijd en energie gestoken in de restauratie van het kapelletje. De buurtbewoners hebben het kapelletje ook een stuk naar achteren geplaatst zodat er ruimte kwam voor het huidige pleintje. De gemeente maait nu het gras, de omwonenden zorgen voor de rest van het onderhoud.

In 2009 werd het houten bord met de naam: het Matruyepleintje geplaatst. Het is de officiele erkenning van de wijkbewoners die de omgeving van het kapelletje onderhouden. De naam verwijst naar een straat die vermeld wordt op een stafkaart uit 1692.

We slingeren door de natuur rondom Nieuwmoer. Mooie vergezichten vragen regelmatig om een foto. We lopen het grootste gedeelte over verharde wegen. Dat is niet erg want dan kun je goed om je heenkijken zonder het risico om ergens over te struikelen.

Onderweg komen we nog twee kapelletjes tegen. De dauw zorgt ervoor dat de beeldjes ongeveer ontzichtbaar zijn. Het zal nog even duren voordat de zon alle vocht verdreven heeft.

Het voordeel van al dat vocht is dat de spinnenwebben onderweg mooi uitkomen. Dat kunt u ook terugzien in onze fotoserie.

Al slingerend komen we bij het mooiste deel van de wandeling uit: natuurgebied De Maatjes. Van de verharde weg gaan we over op een zandpad met diepe voren die gevuld zijn met het vele water van de regenbuien van begin oktober 2012.

Boeren en ander werkverkeer hebben de voren gemaakt. Met goede wandelschoenen is er goed doorheen te komen. Gewone schoenen kunnen we hier ontraden.

We steken nu een paar keer de grens van België en Nederland over. Maar op een enkele grenspaal na is er geen enkele markering.

De Maatjes
Het grootste deel van het rietveld (ongeveer 50 ha) ligt in Nederland. In Vlaanderen telt het gebied bijna 8 ha. Het gebied heeft verschillende bestemmingen op het gewestplan. Het rietveld met omliggende weilanden heeft de bestemming van natuurgebied met wetenschappelijke waarde, de aan Nederland palende weilanden hebben de bestemming natuurgebied. De overige gronden zijn landbouwgebied met ecologische waarde. Bovendien ligt het hele terrein in een vogelrichtlijngebied.

Sinds 1992 is de Vlaamse Gemeenschap begonnen met percelen in het Belgische deel aan te kopen. Zo zijn er tot 1995 reeds 67 ha aangekocht. De gronden worden beheerd door Afdeling Natuur. Het beheer is gericht op het behoud en bevorderen van de weide- en rietvogelstand.

Voor de weilanden wordt een maaibeheer met nabegrazing toegepast i.s.m. de omliggende landbouwers. Natuurlijk wordt hierbij ook bijzondere aandacht gegeven aan het botanisch beheer. In Nederland zijn de gronden van Staatsbosbeheer, die eveneens streeft naar het behoud van het rietbiotoop.

Vooral in het voorjaar trekt het gebied veel weidevogels aan. Honderden grutto's, wulpen, scholeksters en kievitten zijn er te bewonderen, evenals zomertaling en slobeend.

Als broedvogels vermelden we naast de verschillende eendensoorten ook blauwborst, rietgors, nachtegaal, grasmus en kleine karekiet. De bruine kiekendief komt er heel het jaar voor, terwijl in de winter de blauwe kiekendief weer de aandacht trekt.

Na dit fraaie stukje natuur lopen we weer richting het centrum van Nieuwmoer. We hebben eerste deel van onze wandeling van vandaag erop zitten. Het tweede deel gaat door de Kalmthoutse heide, prima te combineren met deze wandeling.

Onderweg zien we een aantal paraglijders met motor. Een fraai gezicht die nietige mensen die onder een stukje doek hangen. Een lichte motor zorgt ervoor dat ze mooi door de lucht kunnen zweven.

Eerst zien we vanuit de verte maar even later vliegen ze dichtbij genoeg voor een een mooie foto. We zijn blij dat we een stevige telelens op de camera hebben zitten.

Nog een doe tip: ga een kijkje nemen in het nabij gelegen Suske en Wiske museum (Beauvoislaan 98, Kalmthout).

Geraadpleegde websites:

• http://www.gva.be/regio-antwerpen-noord/kalmthout
• http://www.breda-en-alles-daaromheen.nl/vijf-eeuwen-turfwinning.htm
• http://www.gva.be/regio-antwerpen-noord/kalmthout
• http://suskeenwiske.ophetwww.net/museum/index.php

POI's

• Alternatieve parkeerplaats N51.4333 E4.5180
• Alternatieve parkeerplaats 2 N51.4235 E4.5273
• De Maatjes N51.4275 E4.5461
• Kapel1 N51.4350 E4.5113
• Kapel2 N51.4418 E4.5141
• Kapel3 N51.4305 E4.5232
• Onverhard N51.4269 E4.5295
• Picknickhut N51.4222 E4.5300
• Provinciaal Suske & Wiske Museum N51.3706 E4.4898
• Start/finish/parkeerplaats N51.4326 E4.5185