Na de wandeling van vorige week door het Amsterdamse bos had ik een langere route (14 km) klaarliggen. Op buienradar leek het lang genoeg droog te blijven om na werktijd deze route te lopen. Helaas. Precies halverwege brak er een stevig noodweer los. En dan sta je midden in een bos, zonder schuilmogelijkheden. De details zal ik later in de wandeling uit de doeken doen. 

Eerst maar eens beginnen aan deze fraaie wandeling door het noordelijke deel. Voor een aantal kortere wandeling door het zuidelijke deel verwijs ik naar onze wandeling door het zuidenlijke gedeelte.

Naast de wandeling van 14 km heb ik een gedeelte van de zuidelijke wandeling samengevoegd tot eentje van 20 km die door het gehele park loopt.

Amsterdamse Bos
Aan het begin van de twintigste eeuw was recreatie een nieuw fenomeen. Genieten van groen was niet meer alleen voor de rijken, iedereen moest zich buiten kunnen ontspannen. Aan de rand van veel Europese grote steden werden parken aangelegd.

Enkele Amsterdammers bedachten het gedurfde plan om een bos aan te leggen in de polder. In 1928 nam de gemeenteraad het besluit om een groot stadsbos aan te leggen.

Boschplan
Naar goed Hollands gebruik werd er een commissie in het leven geroepen. Die legde werkbezoeken af aan grote stadsparken zoaJs het Bois de Boulogne bij Parijs en de beroemde Engelse Parken. Twee stedenbouwkundigen werden aan het werk gezet, de heer Van Eesteren en mevrouw Mulder.

Het 'Boschplan' moest in ieder geval ruimte bieden aan een roeibaan, speelweiden en sportvelden. In het groen moest iedereen zich op alle mogelijke manieren kunnen bewegen en verplaatsen. In sociaal opzicht waren de Duitse volksparken een bron van inspiratie: alle recreatieve voorzieningen werden gegroepeerd langs een 'activiteiten-as'.

Heuvels in de polder
De ontwerpers lieten zich inspireren door de Engelse landschapstijl. Kenmerkend is de afwisseling van water, glooiende weiden en een uitgekiende beplanting. Hoewel het hoogteverschil niet erg groot is, doet de aangelegde heuvel on-nederlands aan.

Met de grote open velden en bosranden werden vergezichten langs zogenaamde zichtlijnen gemaakt. Alle onderdelen werken samen om een natuurlijk en ruimtelijk effect te creëren.

Werkverschaffing
De aanleg van het Amsterdamse Bos kreeg een onverwachte impuls door de grote werkloosheid in de jaren dertig. Met de slogan "vijf jaar werk voor duizend man" werden Amsterdamse werklozen met overheidssteun aan het werk gezet.

Met zoveel goedkope arbeid voorhanden werd er nauwelijks machinaal gewerkt. De mannen groeven de Bosbaan en vijvers uit in de zware polderklet, legden zo'n 200 kilometer wegen en paden aan en plantten vele duizenden bomen, met enkel scheppen en kruiwagens als gereedschap.

Het ontwerp is een kruising tussen de Engelse landschapsstijl - glooiende weiden met her en der groepjes bomen omringd door dicht bos, en gekromde bosranden - en de stijl van de Duitse Volksparken. De invloed daarvan is terug te vinden in de 'activiteiten-as' van het Bos: alle voorzieningen, zoals hockey- en cricketvelden, maneges, speelweides en de Grote Vijver, liggen op een vrijwel rechte lijn zodat de rest van het gebied het domein is van de bezoeker die rust wil en niets anders dan dat.

Het Amsterdamse Bos is in de loop der jaren uitgegroeid tot een bos met veel oude(re) bomen. De aantrekkelijke waterpartijen, brugjes, smalle en slingerende maar ook brede en rechte paden, maken het bos tot een zeer bijzonder landschap in Nederland. Op bepaalde (afgesloten) plekken lopen kuddes Schotse hooglanders rond. Het Bos is eigenlijk eerder een kruising tussen een zeer groot park en een bos.

In de schemering van de vroege avond is in het Bos soms de nachtegaal te horen. Minder aangenaam is het geluid van brullende vliegtuigmotoren. Het Bos ligt namelijk precies onder de aanvliegroute van de Buitenveldertbaan van de Luchthaven Schiphol die even verderop begint. Een permanente bron van herrie is de autosnelweg A9 die het Bos sinds de jaren zeventig halverwege doorsnijdt en jaarlijks drukker wordt.

Vorige week stond het Bloesempark prachtig in bloei. Precies een week later was hier niets meer van te zien. Een vrouw stond teleurgesteld klaar met haar camera. Ze was van ver komen rijden omdat ze een tip had gekregen dat het hier zo mooi was. Inderdaad WAS. Zelfs op de grond was niets meer te zien van de bloesem. Daarom maar een paar foto's van vorige week geleend.  

Bloesempark
In het Bloesempark bevindt zich het Tsunamimonument. Het Bloesempark is een geliefde plek voor de Japanse gemeenschap in en rond Amsterdam. De bomen waren een gift van de Japanse vrouwenvereniging in Nederland.

In 2000 schonk de Japan Women’s Club (JWC) 400 kersenbomen aan Amstelveen. Iedere boom heeft een naam: 200 bomen hebben een Japanse vrouwennaam, 200 bomen hebben een Nederlandse vrouwennaam.

Met Sakura, ofwel het Kersenbloesemfeest, vieren Japanners de komst van de lente. Het is traditie om met familie en vrienden onder de bloeiende kersenbomen te picknicken. Bloemen - en de natuur in het algemeen - hebben in Japan een symbolische betekenis. De kersenbloesem staat voor een nieuw begin, maar verwijst tegelijkertijd naar de vergankelijkheid van het leven.

Amstelveen organiseert jaarlijks het Kersenbloesemfestival voor de Japanse gemeenschap als dank voor de schenking van de kersenbomen. Het Kersenbloesemfestival is een manier om uiting te geven aan de gastvrijheid en de banden met Japan te verstevigen.

De zon schijnt nog regelmatig tussen de steeds donkere wolken door. Een blik achterom leert dat ik deze wandeling niet droog ga afleggen. Intussen is het genieten van de mooie omgeving en de rustige paden. Ik kom alleen joggers tegen. Gewoon wandelen is blijkbaar niet meer in de mode.

In de buurt van de Bosbaan kom ik het Dachau-Monument tegen.

Dachau-Monument
Geachte bezoeker, u staat hier voor het Nationaal Dachau-Monument.

Bij de ingang bevinden zich stenen waarin een geografisch overzicht is gegraveerd van alle hoofdconcentratiekampen ten tijde van het fascistisch Duitsland (1933 - 1945) van Adolf Hitier. Aan het einde van de zestig meter lange gang treft u een geografisch overzicht van het kamp Dachau zelf, met de belangrijkste bijkampen. Dachau had 170 bijkampen.

Wanneer u zich straks tussen de dichte taxushaag in bevindt, kunt u zich even van de buitenwereld afgezonderd wanen. Op de stenen waar u overheen loopt, zult u honderden namen tegenkomen! Vele zullen u misschien iets zeggen of bekend voorkomen, de meeste waarschijnlijk niet. Het zijn de namen van honderden gruwelijke concentratiekampen.

Maar zelfs de lange gang bevat onvoldoende stenen om daarin alle namen te vermelden van de 1634 officieel geregistreerde concentratiekampen die tijdens het Hitlerbewind in gebruik waren.

Wat is de relatie tussen het kamp Dachau en deze oorden van verschrikking?
Dachau was Hitler's eerste officiële Duitse concentratiekamp dat in 1933 als "modelkamp" werd opgericht en was de blauwdruk voor alle andere kampen die daarna als paddenstoelen uit de grond verrezen.

De tentakels van Dachau zouden zich over heel Europa uitstrekken; naar het westen tot in Italië en Frankrijk en naar het oosten tot in Polen, Letland en Rusland. Vrijwel alle SS-commandanten van de concentratiekampen werden in Dachau opgeleid.

Gedenk de vele miljoenen slachtoffers die ter wille van onze vrijheid hun leven lieten en tracht u zich de tragiek voor te stellen die achter elke naam schuilgaat. Wees vooral waakzaam dat in uw wereld en die van uw kinderen nooit meer een misdadig regime, gebaseerd op dictatuur, terreur, rascisme, discriminatie en onderdrukking aan de macht zal komen.

Het Nationaal Dachau-Monument werd op 1 detember 1996 door Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden geïnaugureerd.

Het bestuur van de Stichting Nationaal Dachau-Monument.

Bij de Bosbaan is het naderende onweer goed te zien. Het beloofd weinig goeds.

De Bosbaan
De Bosbaan is een roeibaan in het Amsterdamse Bos. In 1934 werd begonnen met het graven van deze roeibaan in het kader van de werkverschaffing.

Op 6 mei 1937 werd de eerste roeiwedstrijd gehouden op de toen 2200 meter lange en 72 meter brede baan. De Bosbaan vormde hiermee een alternatief voor de rivier de Amstel en de Ringvaart, waar tot dan toe roeiwedstrijden werden gehouden.

Om aan de geldende regels te voldoen voor internationale roei-evenementen is de Bosbaan twee keer verbreed. De eerste keer in 1963 met een verbreding naar zes banen en 92 meter, voorafgaand aan het EK van 1964. De tweede keer was in 2001 naar 118 meter en acht wedstrijdbanen om aan de huidige voorwaarden voor WK's te voldoen.

De verbredingen geschiedden door de baan als het ware enkele kompasgraden te draaien. Bij de finish is de verbreding het duidelijkst waar te nemen: De tribune werd afgebroken.

De Bosbaan is ook jarenlang de opening van het langebaanseizoen voor de buitenwaterzwemmers geweest. De wedstrijden werden altijd georganiseerd op de Bosbaan door de Amsterdamse zwemverenigingen Het Y en DJK. De deelnemers voor de langste wedstrijdafstanden, de 2 kilometer schoolslag en vrije slag, werden met veewagens naar het einde van de roeibaan gereden: de finish was voor de tribune. Verder werden er ook wedstrijden over 1 kilometer vrije slag gezwommen en verschillende recreatieve prestatietochten. Om de traditie voort te zetten is in 2013 is de Open Water zwemwedstrijd weer voor het eerst sinds 17 jaar georganiseerd door Zwemvereniging OEZA uit Heemskerk, ondersteund met enkele mensen van andere verenigingen.

Gedurende het hengelseizoen is de gehele noordkant een geliefde visstek. De zuidzijde (de Amstelveense kant) is dat in mindere mate, want daar ligt een fietspad en de enige weg door het Bos waar auto's toegestaan zijn.

Bij de Koenenkade waar we langs de Bosbaan naar de andere kant lopen komen de vliegtuigen al laag over. Later in de wandeling lijken de vliegtuigen over de boomtoppen te scheren. Schiphol ligt om een korte afstand.

De Koenenkade
De Koenenkade beschermde lange tijd de achterliggende polder tegen het water varn de Nieuwe Meer. Ver voordat het Amsterdamse Bos werd aangelegd was een wandeling hier al een geliefd uitstapje voor Amsterdammers.

De aanleg van het bos begon ooit met het graven van de Bosbaan. De bomen langs het fietspad op de kade behoren dan ook tot de oudste van het bos. Nog steeds is dit een mooie en afwisselende wandeling langs oude en nieuwe natuur.

Het oude landschap, Land en water
Toen de Haarlemmermeer nog een meer was kon het er aardig spoken. Bij een stevige zuidwester werd het water van de Nieuwe Meer hoog opgestuwd tot aan de Koenenkade. De oeverlanden waren dus nat en van weinig nut ze bestonden uit rietveld met knotwilgen. Pas toen de Haarlemmermeer werd drooggelegd, halverwege de negentiende eeuw werd ook een stuk oeverland van de Nieuwe Meer bedijkt. Zo ontstond polder Meerzicht.

Als we bij het oer-hollandse poldertje aangekomen zijn komt het met bakken uit de lucht. Dan blijkt mijn jas ook niet waterdicht te zijn en even later ben ik van binnen net zo net als van buiten. De GPS kan ertegen, de camera liever niet. Het wordt schipperen om alles enigzins droog te houden. Van fotograferen komt niet meer. Geen licht en direct druppels op de lens. Het blijft zeker een half uur plenzen.

Oer-Hollands poldertje
Nog steeds is dit vochtige land rijk aan planten uit het veenweide gebied. Elk voorjaar kunt u hier genieten van weidebloemen als pinksterbloem en egelboterbloem. Nergens zo dicht bij Amsterdam vindt u de oer-Hollandse weidevogels als tureluur, grutto en kievit.

Varen we naar de Overtoom
Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw trokken stedelingen meer naar buiten, Een populair uitje ging van de Overtoom langs de Schinkelover de Koenenkade. Aan het begin van de twintigste eeuw was ook Jac. P. Thijsse hier vaak te vinden.

Als jonge onderwijzer trok hij met zijn leerlingen het veld in, gewapend met een vlindernet. Zijn liefde voor de natuur wist hij ook op volwassenen over te brengen. Hij stond aan de wieg van de Vereniging Natuurmonumenten. Vooral dankzij hem heeft dit gebied zijn oorspronkelijke karakter behouden.

Natuur
De natuurvriendelijke oevers zijn een geschikte leefomgeving voor amfibieën. In het zuiderlijker gelegen Oeverlandenreservaat komt zelfs de ringslang voor. Het bos is aangelegd met inheemse bomen als de gewone es, zwarte els, haagbeuk en zomereik. Ook zijn er struiken aangeplan: hazelaar, sleedoorn en meidoorn. Een mooie omgeving voor bos- en parkvogels als de grote lijster.

De regen heeft iedereen het bos uitgejaagd. Alleen een fanatieke GPS wandelaar loopt nog rond in zijn sompige schoenen. Ook bij de Geitenboerderij is het uitgestorven. Jammer, want overdag is dit een leuk punt om te bezoeken.

Geitenboerderij
Na ontwikkelingswerk in Zambia en Pakistan zijn de eerste ideeën voor een toegankelijke biologische Geitenboerderij ontstaan. Mensen weer bewust maken van de oorsprong van hun voedsel was de insteek. We zochten naar de ideale locatie voor ons idee en het Amsterdamse Bos werd de plek waar we onze plannen konden realiseren.

Er werd druk aan een stal voor de geiten gebouwd en op 6 oktober 1988 werd de Geitenboerderij Ridammerhoeve officieel geopend. Om de bezoeker een compleet beeld te geven van de biologische landbouw, werd er in de loop der jaren bijgebouwd en uitgebreid. Er kwam een stal met uitloop voor de kippen en een weide voor de koeien en varkens. In de winter staan ze in de stal rondom gebouw ’t Hooiveld.

Het Hooiveld biedt ruimte aan educatieve activiteiten, maar het is ook mogelijk om hier een vergadering of een feestje te houden. De moestuin, met groenten voor het restaurant, maakt het plaatje compleet. De plannen van toen zijn werkelijkheid geworden! Mensen uit de regio kunnen kennis maken met de biologische landbouw in al haar facetten.

Op de boerderij lopen zo’n honderd melkgeiten, een zestigtal lammeren, legkippen en kuikens, varkens, koeien en een kalfje, een paard en een pony. Alle producten van de boerderij zijn in onze boerderijwinkel te koop. De geitenmelk verwerken we in onze kaaskelder tot verschillende soorten kaas, maar ook yoghurt, karnemelk, boter, yoka-drank en kwark. Zelfs het ijs is van geitenmelk gemaakt.

Luchthaven Schiphol
Luchthaven Schiphol is de grootste Nederlandse luchthaven en een van de belangrijkste luchthavens van Europa. Schiphol was in 2013 met 52,6 miljoen passagiers de vierde drukste luchthaven van Europa, na Heathrow (Londen), Charles de Gaulle (Parijs) en Frankfurt. Atatürk (Istanboel) neemt op deze ranglijst de vijfde positie in en groeit snel.

Het vliegveld ligt in de gemeente Haarlemmermeer in het zuiden van de provincie Noord-Holland en bevindt zich ongeveer 15 kilometer ten zuidwesten van Amsterdam. Op de plaats waar nu Schiphol ligt, heeft eerder het dorp Rijk gelegen. De naam "Schiphol" wordt ook gebruikt als plaatsnaam, evenals Schiphol-Oost en Schiphol-Rijk.

De luchthaven is eigendom van de Schiphol Group (statutaire naam: "N.V. Luchthaven Schiphol"), met als aandeelhouders de Nederlandse Staat, de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, en Aéroports de Paris.

Schiphol is de thuishaven van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen KLM, Corendon, Martinair, ArkeFly en Transavia. De luchthaven ligt enkele meters onder zeeniveau en telt zes start- en landingsbanen.

Als je vliegtuigen wilt spotten hoef je hier alleen omhoog te kijken. Elke 2 minuten komt er zware kist over. De wielen al uitgeklapt en met veel geraas.

Dan komt het laatste deel van de wandeling al weer in zicht. Komt goed uit want begin april begint het al aardig donker te worden. En het diner staat te wachten.

Sint-Urbanuskerk
De Sint-Urbanuskerk is een rooms-katholieke kerk in Bovenkerk, gemeente Amstelveen.

De Sint-Urbanus werd ontworpen door Pierre Cuypers. In 1875 werd met de bouw begonnen en in 1888 werd de kerk ingewijd. Het is een driebeukige neogotische hallenkerk met transept. De kerk heeft een hoge zeskantige toren. Cuypers koos voor dit ontwerp om de hoofdingang op de weg te kunnen laten aansluiten.

De kerk zelf staat namelijk in een schuine hoek op de Noorddammerlaan, omdat het hoofdaltaar en daarmee de as van de kerk, zoals destijds gebruikelijk, op het oosten was georiënteerd. De toren vertoont gelijkenis met de toren van de Sint-Bonifatiuskerk in Leeuwarden, die enkele jaren daarvoor door Cuypers was ontworpen.

In de kerk staat sinds 2002 een tweeklaviers pneumatisch orgel uit 1930, gemaakt door J. Anneessens. Dit orgel stond oorspronkelijk in de Sint-Annakerk in Breda, die in 1997 buiten gebruik werd gesteld.

De kerk wordt tot op heden gebruikt door de Urbanusparochie, die Bovenkerk en de Amstelveense wijk Westwijk bedient.

Al enkele jaren, vanaf 2e helft jaren 2010, werd een restauratie van deze kerk voorbereid. Half augustus 2010 is deze kerk tijdelijk gesloten, wegens verzakkingen en gevaar van vallend gesteente. De parochie is voor vieringen aangewezen op de H. Geestkerk in Amstelveen.

Ondanks het noodweer onderweg en de totaal doorweekte kleding toch een heerlijke wandeling gemaakt. De volgende maar duimen voor zonniger weer. En één voordeel, slechter kan bijna niet. 

Geraadpleegde websites:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Bosbaan
  
• http://www.geitenboerderij.nl/
  
• http://www.geitenboerderij.nl/geitenboerderij
• http://www.amsterdamsebos.nl/kunst-erfgoed/geschiedenis/werkverschaffing
  
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Amsterdamse_Bos
  
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Urbanuskerk_(Bovenkerk)
  
• http://reliwiki.nl/index.php?
• http://www.amsterdamsebos.nl/sporten-bewegen/wandelen
• http://www.amsterdamsebos.nl/nieuwsartikelen/nieuws-2013
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Luchthaven_Schiphol

POI's

• A9 N52.3079 E4.8268
  
• Alternatieve Parkeerplaats N52.3042 E4.8160
  
• Alternatieve Parkeerplaats 1 N52.3042 E4.8160
  
• Alternatieve Parkeerplaats 21 N52.3299 E4.8532
  
• Amsterdams bos N52.3033 E4.8217
  
• Bloesempark N52.3040 E4.8356
  
• Bosbaan N52.3285 E4.8514
  
• Dachau monument N52.3270 E4.8480
  
• De Poel N52.2987 E4.8391
  
• Geitenboerderij N52.3130 E4.8244
  
• Groot kinderbad N52.3169 E4.8233
  
• Hooglanders N52.2987 E4.8236
  
• Kleine Noorddijk N52.2959 E4.8309
  
• Koenkade N52.3273 E4.8400
  
• Oeverlanden De Poel N52.2995 E4.8344
  
• Oeverlanden veer N52.3294 E4.8208
  
• Openlucht theater N52.3217 E4.8251
  
• Polder Meerzicht N52.3278 E4.8332
  
• Start/finish/parkeerplaats2 N52.3021 E4.8435
  
• Urbanuskerk Bovenkerk N52.2939 E4.8340