Gorp en Roovert-Hilvarenbeek

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 30-03-2020

Een paradijselijke wandeling GPS wandeling van 19 km bij Hilvarenbeek. Niet alleen landschappelijk, maar ook cultureel worden we herinnerd aan het paradijs.

We gaan langs de kronkelende rivier, een oorlogsmonument, door mooie bossen van het landgoed, over de open vlakte naar het historisch marktplein met de grote uitnodigende kerktoren. Langs Historische boerderijtjes en moderne melkveehouderijen terug.

Via de door de herfst gekleurde bossen komen we langs de prachtig beschilderde unieke oude boerderijen op het Landgoed Gorp en Roovert, met als slotstuk het mooie Kasteeltje en de parkachtige Waranda.

Als laatste gaan we over de Paradijsbrug, zo benoemd door wellicht de grootste geleerde die dit Gorp op de Leij heeft voortgebracht.


Kenmerken
Startpunt: Hilvarenbeek
Startlocatie: Noord-Brabant , Nederland
Coördinaten N51.484674 E5.072418
Afstanden: 19, 15, 13, 7 km
Type: Bos, Cultuur, Dorp, Landgoed, Open, Rivier, Ven
Begaanbaar: Gedeeltelijk drassig
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Aangelijnd
Horeca: Halverwege
Gelopen op: 13-09-2010

Route informatie

Een paradijselijke wandeling GPS wandeling van 19 km bij Hilvarenbeek.

De wandeling kan ingekort worden van 19km tot 15, 13 en 7km.

De wegen zijn goed begaanbaar. Het was nat en op sommige plaatsen modderig, maar dat levert geen problemen op. Er is veel met wagens gereden over de wegen en lanen en het onderhoud van het gebied is minder statig dan men van een landgoed gewend is.

Voldoende goede restaurants in Hilvarenbeek op en rond de markt.

Van de wandeling is ook een WPT en RTE file beschikbaar.



Langere beschrijving

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSAl in de Middeleeuwen, rond 1250, was dit leengoed door de Hertogen van Brabant vergeven aan ene Wouter van Gorp. als het gebied zuidoostelijk van de Roovertsche Leij, met de Hoeve van Gorop, en later aan de Leenhof van de Raad van Brabant in Den Haag.

Verder bestond de heide uit het gemeijnt, woeste gronden voor gemeenschappelijk gebruik voor de plaatselijke bevolking. Die waren gegeven door de Hertogen van Brabant, aan Goirle en Tilburg in 1329 en aan Weelde, Poppel en Hilvarenbeek in 1331.

In de 17e en 18e eeuw werden percelen van deze gemeenschappelijk grond aangeboden, maar er bestond weinig belangstelling voor.De grond was schraal en lag tegen de landsgrens aan, waardoor beperkte handel mogelijk was.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSIn 1758 werd het opgekocht door Mevrouw Bles, die rijk geworden was op de koffieplantages in Suriname. De familie Bles begon ook met bomen te planten. Daarna ging het over in handen van een Antwerpenaar en Eugène de Zerezo de Tejada, een adellijke Spaanse familie.

Hij bouwde het kasteel en kocht veel van de omliggende woeste grond op. Daaruit is het Landgoed Gorp en Roovert, nu 1176 ha groot, ontstaan. Gorp en Roovert is nu eigendom van de familie Van Puijenbroek, een textielfabrikant uit Goirle.

De Nieuwe Hoef met omgeving zijn in de jaren zestig eigendom geworden van Het Brabants Landschap.We parkeren even vóór de brug. Voor de brug rechtsaf langs de kronkelende en meanderende Rovertse Leij.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSDe Rovertsche Leij 
Ontspringt bij Ravels in België , gaat over in de Voorste Loop, die voorbij Oisterwijk samenvoegt met de Reusel (Achterste Loop) en als de Essche Stroom bij Boxtel in de Dommel uitmondt.

We volgen een gedeelte van de roodwit gekleurde LAW 502/503. De zware zomereiken kleuren de paden. In de steile oevers van het riviertje huist de ijsvogel. Over een half jaar komen we terug....

We lopen tegen de zon in en genieten van het letterlijk schitterende en stralende tegenlicht. Wat een schoonheid! Op de brede laan aangekomen gaan we rechts en op de vijfsprong volgen we het moeilijk zichtbare bordje "15 AUG 1942".

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSOorlogsmonument
We komen bij het oorlogsmonument waar in 1942 Willem Ruys, Robert Baelde, Christoffel Bennekers, Otto Graaf van Limburg Stirum en Alexander Baron Schimmelpenninck van de Oije als represaille zijn geëxecuteerd, omdat het Verzet een trein met Duitse verlofgangers wilde opblazen. Dat is mislukt, maar de executie van deze gijzelaars ging wel door.

Boswachter Marinus van Heerebeek vond later op deze plek omgewoelde aarde, bedekt met strooisel en mos en vijf palen, maar kon door intensieve Duitse patrouilles weinig doen.

Pas na de oorlog kende men de waarheid van dit massagraf.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSVerder gaand lopen we tegen de Belgische grens aan; aan de overzijde de Gemeente Poppel. Bij het witte huis met de rood/zwarte (of is het donkergroen?) luiken gaan we links over de brug en komen we, rechtsaf gaand bij het oorspronkelijke Huis te Roovert.

Even verder zien we een mooi huis met enig vakwerk in de muren.

Daarna volgen we de kaarsrechte weg naar Hilvarenbeek. We passeren de ontgonnen heide.

De Rovertsche Heide 
Is deels ontgonnen als onderdeel van een werkgelegenheidsproject en om onrust onder de arbeiders te voorkomen. Net voor de plaats passeren we de beek de Hilver. Daarna komen we uit op het plein waar we enige versnaperingen zoeken.

In Hilvarenbeek zien we het volgende.

Hilvarenbeek
In een akte uit 1157 van de Abdij van Tongerloo worden twee hoeven onder de naam Beek in erfpacht gegeven aan de abdij.

Een paar honderd jaar later wordt de plaats vermeld als "Beke der heyliger Hildevardi" vernoemd naar Hilsondis de vrouw van graaf Ansfried, de latere bisschop van Utrecht. Hilsondis, stichteres van de Abdij van Thorn zou de eerste stenen kerk hebben gebouwd.

In de 14e eeuw worden de Hertog van Brabant en de Bisschop van Luik Heren van de Heerlijkheid Hilvarenbeek. De rechten komen in 1648 in handen van de Staten-Generaal, die onder de Fransen in 1798 weer verdwijnen.

In 1810 wordt Hilvarenbeek officieel een gemeente.

Marktplein
Op en rond dit al eeuwenoude Frankisch marktveld, het Vrijthof, zien we allereerst een hele oude linde met een bank.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHieronder werd vroeger recht gesproken en werden de berichten van de overheid afgekondigd. De linde is uit 1676. De jonge linde is in 1923 aangeplant.

Bij de kiosk staan een beeld van schrijver Anton van Duinkerken. Het leven is goed. In Brabant....

En dan de Sint Petrusâ-Banden kerk, een gotische kerk, waarvan het oudste deel al stamt van 1300, verbouwd in 1420 en uitgebreid tussen 1520 en 1585. Kijk eens binnen naar de mooie barokaltaren, het koperwerk, de mooie preekstoel 1628 en het orgel uit 1840.

We gaan verder via het Groot Loo met de mooie oude boerderijen door het open terrein naar de bossen bij De Witte Bergen. Door het bos komen we bij het Bankven, de zetel van de in 1919 opgericht schaatsclub "'t Bankven".

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSHier huizen de karakiet, rietgors en de blauwe reiger. Daarna gaan we verder langs de al eerder ontdekte Rovertsche Leij, zij het dat we er nu niet zo dicht langs lopen.

Ten slotte komen we in het allermooiste gedeelte van deze wandeling. Het hart van Landgoed Gorp en Roovert met het kasteeltje en de oude boerderijen. Waar ooit Jan van Gorp woonde en werkte.

Boerderijen van Gorp
Enigszins verscholen ligt de Nieuwe Hoef. Een langgevelboerderij uit 1641, die, met het omliggende terrein toebehoort aan Het Brabants Landschap. Vroeger werd er de tiende penning, 10% van de landopbrengst, geheven. Nu is het een besloten partycentrum.

Uiteindelijk zien we links de schop van Groot Hoef liggen en komen van achter bij de Leenhof, ook wel het Huis op Gorp, de Montenshoeve, Leenhofke of Leenhof de Koepel genoemd. Het is een Kempische boerderij met een opvallend torentje.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSIoannes Goropius Becanus
Hier werkte Jan Gerartsen van Gorp, die iets verderop in de niet meer aanwezige boerderij werd geboren. Hij was hoogbegaafd en kreeg via de paters een opleiding en ging op zijn 19e al naar de universiteit van Leuven. Hij verdiepte zich in het Latijn, Grieks, Hebreeuws, wis- en natuurkunde en medicijnen en beheerste het Frans, Duits, Engels, Italiaans en Spaans.

Omstreeks 1550 zal hij zijn promotie tot medicinae doctor hebben behaald. Hij trouwde met een adellijke dame, ging in Antwerpen wonen en kreeg twee dochters. Onder zijn Latijnse naam Ioannes Goropius Becanus (1519 - 1573) werkte hij als humanist, taalgeleerde, wijsgeer en lijfarts van de koninginnen Eleonora van Frankrijk en Maria van Hongarije in Antwerpen, Luik en Maastricht, waar hij overleed.

Hij wordt gezien als de grondlegger van de taalvergelijkende wetenschap (etymologie), zij het dat niet alle beweringen juist waren. Becanus beweerde namelijk dat de Nederduitse taal de oudste taal ter wereld was en dat Adam en Eva derhalve in het aards paradijs Antwerps hadden gesproken. Hij werkte daaraan in het torentje van deze boerderij. Een gevelsteen verwijst naar deze geleerde Ioannes Goropius Becanus.

GPSwalking.nl: foto bij GPS wandeling / wandeling / wandeltocht / track / lezing / workshop/ GPSVandaar ook dat de brug over de Rovertsche Leij het Paradijske genoemd wordt, en dat in de Nieuwe Hoef een uithangbord van het voormalige grenscafé 't Paradijske - met Adam en Eva - ten toon gesteld wordt.

Kasteeltje
Eugène de Zerezo, de Tejada kocht het landgoed en liet er rond 1860 een landhuis bouwen. Door de aankoop van de boerderijen op Roovert en de omliggende heide ontstond het huidige landgoed. Het Kasteeltje is nu eigendom van de Goirlese textielfabrikanten-familie Van Puyenbroek,

Even verder gaan we langs de modelboerderij met de grote veestallen. Rond 1970 was dit de grootste geautomatiseerde melkveeboerderij van Nederland. Met een in die tijd, zeer moderne carrousel melkmachine.Daarna komen we in de Waranda of Starrebosch.

GPSwalking.nlDoor Cornelis Bles in 1770 aangelegd in de vorm van een park met een ruit rond de ronde vijver, met daarop een eilandje met bomen.

Vooral de hoge eiken kleuren met de herfstbladeren de paden. Daarna passeren we boerderij Kleine Hoef. Die is onlangs geheel gereataureerd.

Paradijsbrug
Tot slot gaan we over de Paradijsbrug opnieuw over de Rovertsche Leij. De brug herinnert ons aan Ioannes, die hier toch wel een beetje gelijk had....

Een paradijselijk landgoed.

Startpunt:

  • Alle afstanden Bij Paradijsbrug N51 29.080 E5 04.345 
  • Vanaf Goirle richting Poppel Afslag richting Nieuwe Hoef. Parkeren vóór brug.
  • Alternatief Startpunt: Alleen 19km Markt Hilvarenbeek N51 29.130 E5 09.132 
  • Geen pauzeplaats onderweg.

Geraadpleegde websites:

POI's

  • Bankven N51.5050 E5.0747
  • Restaurant N51.4848 E5.1365
  • Start/Finish/Parkeerplaats N51.4846 E5.0724
  • Windmolentje N51.4898 E5.1034
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.