Het is eind september als we besluiten om er een paar dagen op uit te gaan. Even weg van het vaste land. Tja, maar waarnaar toe. Texel! Niet te ver weg en toch even helemaal weg. Na een heenweg met veel regen en onweer klaart het uiteindelijk weer op. We zijn een paar dagen op Texel.

We verkennen de Gouden Driehoek op een zaterdag met zonnige omstandigheden en temperaturen van rond de 20 graden. Dat is mooi weer voor mooie foto's

Deze wandeling is 14 km lang en is niet geschikt voor de invalide medemens. Hoewel er voldoende mogelijkheden zijn om Texel te verkennen. We gaan lopen in een gebied wat bekend staat als de gouden driehoek. Er is geen verkorting van deze wandeling. Dat hoeft ook niet want gezien de lengte is dit een prima wandeling om te doen.

Honden zijn niet toegestaan op deze wandeling.

De Gouden Driehoek
De Gouden Driehoek is een bijzonder gebied rond Oudeschild. Je ziet er tastbare herinneringen aan de Gouden 17de eeuw. Nederland was toen een van de rijkste en machtigste landen ter wereld. Texel profiteerde mee dankzij de VOC. hun handelsschepen gingen voor anker op de Reede van Texel, het zeegebied voor Oudeschild. Het glooiende landschap van De hoge Berg met tuunwallen, schapen en drinkkolken is het decor van De Gouden Driehoek.

Schapen zijn er genoeg te zien op Texel. Meteen na de start komen we ze al tegen. Rustig in het gras liggen en genietend net als wij van het mooie weer. Wat een dag om te wandelen.

De Texelaar
De Texelaar is een schapenras dat is voortgekomen uit het oorspronkelijke Texelse ras. In de tweede helft van de 19de eeuw is dit oude ras gekruist met een aantal Engelse rassen om een betere wol- en vleesopbrengst te krijgen. Hiervoor werden de voornamelijk de Lincoln-, Leicester en Wensleydaleschapen gebruikt. Zodoende werd een stabiel ras gekweekt met prima eigenschappen. Naast de witte Texelaar is er ook een blauwe variant.

De Texelaar heeft een vrij gedrongen bouw en een bredere kop dan de Swifter. Hij heeft geen horens. De kop heeft fijn wit haar. Hij heeft sterke lendenen en ronde, gevulde dijen. De bewolling strekt zich uit over de gehele romp tot aan de keel. De voorpoten moeten flink bewold zijn, minimaal tot het midden van de "onderarm" en aan de achterpoten minstens tot het midden van de schenkel. Ook de staart is bewold, bij ooilammeren wordt deze vaak vlak na de geboorte gecoupeerd d.m.v. bijvoorbeeld een strak elastiek. Dit wordt gedaan opdat later, als het dier zelf moet lammeren, de staart niet in de weg zit. Bij deze soort is bij het lammeren nogal eens assistentie van de schapenhouder of veearts noodzakelijk.

Ooien kunnen een gewicht van 70 à 80 kilogram bereiken bij een schofthoogte van circa 68 centimeter. De rammen bereiken zelfs een gewicht van 90 kilogram en een schofthoogte van 70 centimeter. De wolopbrengst bedraagt ongeveer 4 à 5 kilogram, er wordt één keer per jaar in de voorzomer geschoren. Ze lammeren niet gemakkelijk af.

Weidse uitzichten. Die zullen we vandaag nog wel meer tegen komen. We lopen door een glooiend gebied van Texel. Je kunt ver wegkijken. Gisteren was het erg bewolkt en dan had de wandeling er zeker anders uit gezien.

Skeipeboet
Een skeipeboet (schapenboet) in Sijbekarspel, op het vaste land
Op het waddeneiland Texel duidt de benaming vooral een kleine schuur aan die diende als opslag voor hooi en ander voer voor de schapen. Het wordt daarom ook wel een schapenboet (Westfries: skeipeboet, Tessels: skéépeboet) genoemd. Schapen stonden echter nooit in zo'n boet.

Een boet is een Westfriese benaming voor een schuur of bijschuur. Van oorsprong werd er met boet alleen een houten schuur of bijschuur bedoeld. De aanduiding komt voor in het noordelijk deel van Noord-Holland.

De schuurtjes op Texel werden gebouwd op land dat ver bij de boerderij vandaan lag. De boeten hebben een karakteristieke vorm, met een zadeldak dat aan één kant is afgeschuind. Hoewel de meeste vanwege ruilverkaveling in onbruik zijn geraakt, is een aantal van deze karakteristieke schuren behouden en gerestaureerd. Op het vasteland worden er meer algemene kleine schuren en bijschuurtjes bedoeld, maar ook de schapenboet kwam veel voor. Deze raakten echter eerder buiten gebruik dan op Texel het geval was. Afhankelijk van het gebruik waren er verschillende benamingen, zoals

geitenboet (Westfries: goiteboet) en paardenboet (Westfries: peerdeboet). De kleinste vorm van een boet, de bijschuurtjes die bouwersboetje of veldboetje (Westfries: veldersboet) worden genoemd, werden vaak gebruikt om gereedschap op te bergen dat op het land werd gebruikt. Zo'n boet stond dan ook net als een schapenboet op het land ver van de boerderij af. Tegenwoordig wordt het woord vaak als bijnaam gebruikt voor schuurtjes en bijgebouwen zonder agrarische bestemming. Zo kan men spreken van een fietsenboet, waar men fietsen stalt.

De wandeling voert langs fort De Schans. Je kunt het ook niet missen. Je ziet een kanon op een hoek al staan. Het fort is toegankelijk en we nemen er een kijkje.

Boven gaan we even zitten en wat een uitzicht! Een waar vogelparadijs. Het leek zelfs even een vliegveld zoals de vogels een landing inzetten. Netjes een rondje vliegend en achter elkaar als acrobaten.

Fort De Schans
Dit fort is een van de oudsten van Nederland, met een indrukwekkende geschiedenis. Kun je je voorstellen dat Napoleon hier in 1811 nog inspecties heeft uitgevoerd?

Aanvallen van Spanjaarden
In de 16e eeuw liet Willem van Oranje fort De Schans aanleggen om Texel te beschermen aanvallen van de Spanjaarden. Een eeuw later werd het uitgebreid met kazernes, poorten en een kruitmagazijn. Zo kon Texel de VOC-schepen, die achter de dijk voor anker lagen, een veilige haven bieden.

Uitgebreid en versterkt
Schijnbaar had het indrukwekkende fort De Schans een preventieve werking, veel gevechten hebben er niet plaatsgevonden. Het is één van de oudste forten van Nederland en sinds de bouw in 1574 verschillende malen uitgebreid en versterkt. Het bleef tot het midden van de 19e eeuw in gebruik als vestingwerk.

Lunette en Redoute
In de 19de eeuw liet Napoleon ten oosten en ten westen van De Schans versterkingen aanleggen: Lunette en Redoute. Als je bij het fort richting de Dijk kijkt, liggen ze links en rechts van je. In de periode 1930-1931 groeven arbeiders deze hulpforten voor de helft af; ze hadden de grond nodig voor het verzwaren van de zeedijk.

Restauratie
Natuurmonumenten heeft het fort gerestaureerd vanwege haar unieke uiterlijk en rol in de geschiedenis. Het is zoveel mogelijk teruggebracht naar de situatie uit 1813. De dichtgegroeide grachten zijn uitgediept en de bruggen en toegangspoort (po-terne) opnieuw opgebouwd. De wallen hebben weer hun oorspronkelijke vorm en Lunette en Redoute zijn hersteld.

Welkom bij Fort de Schans
Het fort is vrij toegankelijk, maar houdt u wel aan onderstaande bezoekregels. Toegankelijk voor voetgangers tussen zonsopgang en zonsondergang.

Historie en rondleidingen
In het Maritiem en Juttersmuseum te Oudeschild is informatie te verkrijgen van de historie van het fort. Een prachtige maquette laat oude tijden herleven.

De rondleidingen (van 1 april t/m 31 oktober) door het fort kunt u in het museum boeken.

Gemaal de Schans
Gemalen op Texel dienen ervoor om het zeewater buiten te houden en zoetwater af te voeren naar zee. Dit gemaal staat voor Fort de Schans. Links staat nog een reiger die er statig bij staat. We krijgen hem op de foto waarna hij het luchtruim kiest.

We besluiten om een stukje langs de dijk te lopen. Zo wat een goede keuze was dat. Mooi strak blauwe lucht een rustige wadden zee. En een temperatuur wow! gewoon zomer eind september. Ik spreek een man aan over de tocht die we aan het maken zijn. Hij vertelt ons over de Reede van Texel. En de man gaf aan waar de schepen klaar lagen te wachten op de juiste wind om te vertrekken.

Ook vertelde de beste man dat er in de haven van Oudeschild vissen gerookt werden. Nou dat hoef je geen tweede keer te vertellen. Erop af!

De Reede van Texel
Dit stuk water was in de zestiende en zeventiende eeuw een drukke havenplaats, waar honderden zeilschepen voor anker lagen om proviand in te slaan. Oudeschild was destijds een mondaine havenplaats waar de bemanning zich vermaakte in kroegen, herbergen en bordelen.

Gunstige wind
Vier eeuwen lang was De Reede van Texel het maritieme centrum van De Republiek der Nederlanden. Hier gingen koopvaardijschepen, de oorlogsvloot en zelfs walvisvaarders voor anker. De opvarenden vulden voorraden aan en wachtten op gunstige wind om
kunnen vertrekken naar verre oorden. Het lang houdbare, ijzerrijke water was de belangrijkste reden om bij De Reede voor anker te gaan. Het Texelse water bleef vers tot Kaap de Goede Hoop en was zeer gewilde proviand op zeilschepen uit alle windstreken.

Indrukwekkende zeilschepen
Vooral in de zeventiende en achttiende eeuw, de hoogtijdagen van de VOC, was er sprake van grote drukte op de Reede van Texel. Loodsschepen hielpen de zeilschepen bij het veilig binnenvaren van de haven.

Texelse bevoorradingsbootjes voeren af en aan om de grote zeilschepen te voorzien van proviand en om handelswaar te helpen lossen. De VOC verhandelde vanaf de Reede haar producten. Kleinere (platbodems brachten deze via de Zuiderzee naar de zeehavens van onder andere Enkhuizen, Hoorn en Amsterdam. Op de dijk bekeken voorbijgangers de bedrijvigheid.

Prachtige maquette
De maquette ‘Reede van Texel’, vormt een reconstructie van dit rijke verleden. De maquette toont alle scheepstypen uit de zeventiende eeuw, in totaal 160 stuks. Daarnaast zie je hoe Oudeschild, er destijds uitzag. De maquette staat in Kaap Skil.

Na een stuk over de dijk richting de haven van Oudeschild gelopen te hebben komen we in de haven aan. Er zijn veel mensen op de been en verschillende vissersboten liggen klaar om met gasten een stukje te varen en op garnalen te vissen. Meestal worden er ook nog zeehonden gespot tijdens zo’n tocht. Afgelopen zomer zijn we met de TX35 mee geweest. Een aanrader. Er wordt op een leuke manier verteld over wat er zoal leeft in de Waddenzee. In de haven is het goed toeven. Er staan diverse bankjes en er zijn volop restaurantjes en terrasjes.

Oudeschild
In de 17e eeuw was Oudeschild een dorp met internationale betekenis dankzij de Rede van Texel. Hiervandaan vertrokken veel VOC-schepen. Het dorp beleefde toen een glorietijd. In de periode daarvoor heette het dorp nog 't Schilt. De enige bruikbare haven(1784) van Texel is in Oudeschild, aan de oostkant van het eiland.

De haven bij De Cocksdorp is klein en ondiep en alleen geschikt als vluchthaven. Iets ten zuiden hiervan ligt de smalle haveningang. Door de sterke dwarsstroom is deze moeilijk aan te lopen gedurende het tij. Het is ook de thuishaven van de vloot Texelse Noordzeekotters. In de weekends liggen deze in de vissershaven afgemeerd.

Na binnenkomst zijn in de Zuiderhaven en Noorderhaven de ligplaatsen voor beroepsvaart en de bruine vloot. Stuurboord uit kom je via de werkhaven eerst bij de verenigingshaven en dan bij de passantenhaven van de WV Texel. De haven heeft 250 ligplaatsen en alle faciliteiten, zoals walstroom, sanitair en wasmachines.

Ook is er een winkel voor de eerste levensbehoeften, schapenkaas en Texels bier zijn in de nabijheid bij de makers te verkrijgen. De haven houdt bij laagwater voldoende water voor kielboten.

Er zijn plannen om de haven in de toekomst te veranderen. Hoewel er al langere tijd sprake is van een mogelijke coupure in de dijk tegenover de Heemskerckstraat, is er ook een ander plan die een veel drastischere scheiding voorziet tussen binnenhaven en buitenhaven, waarbij de eerstgenoemde moet worden beschermd door middel van sluisdeuren

We lopen vanuit de haven een trap op en de geur van versgerookte vis komt je tegemoet. Je kent het vast wel van de tekenfilms. Beesten die zweven op de geur van eten. Nou zweven lukt niet maar tjonge tjonge wat ruikt het lekker. Er staat een man te roeren in een hele grote pan met mosselen en kokkels. Hij vraagt proeven? Natuurlijk proeven!.

Heerlijk was het, gelijk maar een portie besteld. We hebben ook nog gerookte poon gegeten. Wel veel graten maar een smaak! Je kunt de auto ook parkeren bij de de oude vismarkt. Het is gratis en je kunt er ook heerlijk vis eten en een tentoonstelling(gratis) bezoeken.

Na de pauze in Oude Schild gaan we aan de terugweg beginnen. We lopen door De Ruyterstraat. Een leuk straatje met oude huizen. Halverwege gaan we rechtsaf en komen zo bij de zeemanskerk. Een kerk uit 1650. De kerk werd veel bezocht door zeelieden vandaar ook zijn naam.

Vlinders die zie je hier genoeg op Texel. We komen er een aantal tegen. Zo ook deze mooie dagpauwoog. Rustig blijft hij zitten voor de foto. Het zou niet de enige vlinder zijn de we vandaag tegen komen.

De dagpauwoog
De dagpauwoog (Aglais io) is een middelgrote dagvlinder uit de familie Nymphalidae en de onderfamilie aurelia's (Nymphalinae).

De dagpauwoog is een van de bontst gekleurde en bekendste soorten vlinders in Europa. De soort komt binnen Europa algemeen voor in de gematigde zones en ontbreekt in het uiterste noorden en zuiden.

Ook in de gematigde gebieden van Azië vinden we de soort tot in Japan. Het grote verspreidingsgebied is onder meer te verklaren doordat de belangrijkste voedselplant, de brandnetel, zoveel voorkomt. In België en Nederland is de dagpauwoog algemeen aanwezig.

De dagpauwoog is hier niet te verwarren met andere vlinders vanwege de grootte, de oranjerode vleugels en de karakteristieke oogvlek op de bovenzijde van iedere vleugel. De onderzijde is juist goed gecamoufleerd door donkerbruine kleuren en donkere strepen.

De dagpauwoog is goed onderzocht waardoor er veel bekend is over de levenswijze, de voortplanting en de ontwikkeling van de vlinder. Het is een van de soorten die als volwassen vlinder overwintert en 's winters kan worden aangetroffen in huizen.

We zijn op weg naar het Skillepaadje. Een bekend paadje.

Dat het water veel ijzer bevat is ook nu nog goed te zien. Eenmaal aangekomen bij het begin van dit paadje staat veel informatie. Rustig nemen we alles in ons op en maken de er foto’s van zodat u alvast kunt mee lezen.

Skilsloot en Skillepaadje
De Skilsloot en het Skillepaadje waren, vooral in de Gouden Eeuw, een belangrijke verbinding. Via deze weg vervoerden sloepjes het verse drinkwater van de Weezenputten naar de zeilschepen achter de zeedijk.

Pompen, varen, takelen
Vooral opvarenden van VOC-schepen waren gretige afnemers van het Texelse ijzerrijke en lang houdbare drinkwater. Water halen was een omslachtig traject, over een afstand van amper een kilometer. De sloepjes voeren af en aan en konden elkaar op de smalle Skilsloot net passeren.

Met hulp van een pomp goten mannen het drinkwater uit de Weezenputten in ‘leggers’ (vaten met een inhoud van bijna600 liter), ‘Varkens’ [300 liter) of ‘kardelen’ (150 liter). Deze vaten bevonden zich in de sloepen die al klaarlagen in de Skilsloot. Ze voeren tot het einde van de Skilsloot. Daar werden de boten via het Skillepaadje naar de dijk gebracht. Vervolgens werden de vaten de dijk over getakeld, in andere sloepen. Deze brachten het gewilde water naar de zeilschepen.

Een schip van 180 ‘last’ (360 ton) en 300 opvarenden nam voor de zeereis 170 leggers en 27 ‘varkens mee. In 1795 werd de dijk doorbroken en de Skilsloot doorgetrokken tot de in 1780 aangelegde haven. Dat scheelde veel rompslomp.

Het pad van het Skillepaadje wordt gebruikt door fietsers en wandelaars. Allemaal in goede harmonie. Netjes bellen en een goede dag gewenst. Zoals het hoort zou ik zeggen.

Fietsers en zeelui
Arbeiders groeven de Skilsloot in de eerste helft van de 17e eeuw. Van de grond die vrijkwam mochten de Texelaars een ‘bekwaam voetpad’ maken; het huidige Skillepaadje.

Nu is dit pad populair bij wandelaars en fietsers, vroeger gebruikten zeelui het als ze in Den Burg gingen stappen. Hun schepen lagen in de Reede van Texel, een haven achter de dijk die van de 15e tot de 18e eeuw volop werd gebruikt.

Langs het Skillepaadje liggen een aantal weidevogelgebieden, zoals Bütikoffer Mieland. Hier kunnen de grutto en kievit broeden en hun jongen grootbrengen. In natte periodes gaan wadvogels in deze vochtige graslanden op zoek naar voedsel

Een wandeling lopen door de gouden driehoek zorgt voor veel informatie langs de route die elk hun eigen verhaal vertellen. Zo ook zou je denk ach een huis maar er zit toch wat meer achter.

Landhuis Brakestein met Franse tuin
Dit bijzondere huis is nauw verbonden met het roemruchte maritieme verleden. Op deze plek rustten beroemde zeehelden uit en wachtten ze op gunstige wind om hun reis te hervatten.

VOC verleden
Brakestein dateert uit de 17de eeuw. Het heette oorspronkelijk 'het Huis aan den Put’ en is rond 1745 vernoemd naar de familie Braeck, die hier lang woonde. Het heeft een band met het maritiem verleden van Texel. De admiralen Michiel de Ruyter en Maarten Tromp gebruikten het als verblijfplaats, als ze met hun grote zeilschepen voor anker lagen op de Reede van Texel, de veilige ankerplaats achter de dijk bij Oudeschild. Kaap Skil heeft een interactieve tentoonstelling, die laat zien hoe de Reede, met de tientallen indrukwekkende zeilschepen, er destijds uitzag. Dit museum ligt in Oudeschild.

Franse tuin
Aan het eind van de 18de eeuw liet de toenmalige eigenaar van Brakestein, Leendert den Berger, een Franse tuin aanleggen. Hierin stonden onder andere beelden van Ceres en Neptunus. Deze staan nu in de tuin van Atelier De Vermaning in Den Hoorn. Het Franse, barokke karakter van de tuin herken je nu alleen nog aan de indeling.

Verval en herstel
In de 19e eeuw raakte Brakestein steeds meer in verval. Een gedeelte werd afgebroken en het huis werd verbouwd. Op dit moment is het privé bezit.

Na Brakestein gaan we links en komen zo aan bij de Hoge Berg. Op zich niet zo hoog maar wel leuk om even door heen te wandelen.

In de zomer is het hier goed toeven. Verkoeling zoeken en even ontsnappen aan de drukte met toeristen die dan massaal bezit nemen van Texel.

Je kan goed aan de onderstaande foto zien waarom het de hoge berg heet. Er staat ook een gigantische bank waar je even rustig kunt zitten en de rust in je op kunt nemen.

De Hoge Berg
De Hoge Berg is met 15 m. boven NAP het hoogste punt van de keileemrug uit de een na laatste IJstijd ± 130.000 jaar geleden. Deze rug is op Texel zichtbaar van Oost naar Den Hoorn. De Texelse keileemrug beïnvloedt als een soort strekdam de Nederlandse kustlijn. Dit gebied is een bijzonder cultuurlandschap. Kenmerkende elementen zijn tuunwallen, drinkkolken, schapenboeten en weilanden met schapen. Staatsbosbeheer zet zich hier in voor behoud van dit landschap. Tuunwallen zijn perceelscheidingen van op elkaar gestapelde graszoden.

Ze ontstonden doordat sloten hier geen water hielden, er geen hout was voor hekken en hagen wilden niet groeien door de zeewind. Schapenboeten hebben de deur naar de hooizolder aan de luwe kant, Bij 't binnenbrengen van het hooi zorgde de boet zo voor beschutting. Staatsbosbeheer geeft volop ruimte aan de natuurwaarden van dit landschap.

Maaien van tuunwallen biedt kansen voor grasklokje en muizenenoortje, planten die een voedselbron zijn voor graafbijen. In een gemaaide tuunwal kunnen ze ook nestelen. Een goed onderhouden kolk is aantrekkelijk voor bijzondere wateren. planten, kikkers en salamanders.

Büttïkofers Mieland
Natuurmonumenten bezit en beheert een aantal laaggelegen, natte graslanden. Boeren noemden deze vroeger Mielanden. Letterlijk vertaald: slechte stukken grond waar je weinig aan hebt. Deze percelen zijn ideaal voor vogels en planten.

Zoet ontmoet zout
De gebieden Büttikofers Mieland, Noordkaap en Apotheek zijn zulke laaggelegen graslanden. Zout kwelwater dat onder de dijk door sijpelt, mengt zich met zoet water dat vanaf de Hoge Berg naar de lager gelegen delen stroomt.

Op de plek waar het mater zich vermengt, is de variatie in plantensoorten zeer groot. Vroeger wonnen de omwonenden in Büttikofers Mieland klei, waardoor dit stuk grasland beneden NAP ligt.

Brakke graslanden
Het gebied Apotheek dankt haar onofficiële veldnaam aan de geneeskrachtige plantjes die er groeien. De boeren brachten hier hun zwakke en zieke schapen naartoe om aan te sterken.

We brengen een bezoek aan de Sowjet begraafplaats “LOLADSE”. Hier liggen 479 Georgiërs begraven. Een indrukwekkende plek om te bezoeken. Er wordt de nodige informatie gegeven over wat er zich heeft afgespeeld. Het is maar goed dat er borden staan die je naar deze plek toe leiden anders zou je het zomaar kunnen missen.

Sowjet begraafplaats “LOLADSE”
De hier begraven Georgiërs behoorden tot de duizenden, die door de Duitsers tijdens de "Blitzkrieg" in 1941 en 1942 krijgsgevangen waren gemaakt. Door de zeer slechte behandeling die zij in krijgsgevangenschap kregen, waren velen uit lijfsbehoud genoodzaakt in Duitse militaire dienst te treden.

Zo werd het 822e Georgische Bataljon Infanterie gevormd, dat onder andere na een verblijf van 17 maanden in Zandvoort, op 6 februari 1945 op Texel aankwam. Het bataljon bestond uit bijna 800 Georgiërs en ongeveer 400 Duitsers en stond onder commando van de Duitse majoor Klaus Breitner; slechts enkele officieren kwamen uit Georgië. Toen duidelijk werd dat de oorlogstoestand voor de Duitsers hopeloos was en het bataljon opnieuw overgeplaatst zou worden (men vreesde naar het oosten van Nederland) kwamen de Georgiërs onder leiding van Schwalwa Loladse in de nacht van 5 op 6 april in opstand.

De rebellie begon op "Texla” bij Den Burg en breidde zich weldra uit over een groot deel van het eiland. Aanvankelijk leek de opstand te slagen. Honderden Duitsers vonden de dood, maar de belangrijkste militaire bolwerken, de Noordbatterij (Paal 28) en de Zuidbatterij (Paal 9) bleven in Duitse handen.

Vanuit Den Helder en de Zuidbatterij op Texel werden in de namiddag van 6 april Den Burg, Oudeschild en De Waal onder vuur genomen. De gevechten van 6 april tot 20 mei kostten aan bijna 100 Texelaars het leven. Doordat vanuit Den Helder een overmacht van Duitse versterkingen werd aangevoerd, werden de Georgiërs naar het meest noordelijke deel (bij de vuurtoren) verdreven, waar de laatste strijders zich overgaven. Veel opstandelingen waren intussen ondergedoken bij de Texelse bevolking. Na de bevrijding van Texel, op 20 mei 1945, keerden 236 man naar hun vaderland terug.

In de Tweede Wereldoorlog maakte Georgië onderdeel uit van de USSR (Unie Socialistische Sovjetrepublieken). In 1991, na het uiteenvallen van de Sovjet Unie, werd Georgië weer een onafhankelijke republiek.

Permanente tentoonstelling
Een permanente tentoonstelling over de opstand van de Georgiërs is te zien in de afdeling 40 - 45 van het luchtvaartmuseum op vliegveld Texel.

We laten de begraafplaats achter ons en gaan nu aan het laatste stuk van de wandeling beginnen. Op het informatiebord werd gesproken over het grasklokje. Mooi dat er genoeg stonden in de tuunwallen. Toch maar even een close up gemaakt van het bijzondere plantje.

Verbrede oevers
Eerder hadden de oevers van deze sloten steile oevers. Deze zijn door afgraven vlakker gemaakt. De verbrede natuuroevers zorgen dat de sloten meer water kunnen verwerken. Ook is de brede rand aantrekkelijk voor planten en dieren. Je komt ook tuunwallen tegen. Dit zijn walletjes van graszoden die de weilanden van elkaar scheiden. Ze zijn in 1652 uit nood geboren, sloten graven was lastig op zanderige gronden zoals De Hoge Berg en een gebrek aan hout maakte hekken maken onmogelijk.

De tuunwallen hebben een slechte watervoorziening. Daardoor ontstaat er een bijzonder stuk natuur waar taaie planten zoals het Grasklokje en Engels gras goed groeien. Graafwespen maken holletjes in de tuunwallen. Texelse landschapsorganisaties doen er alles aan om de tuunwallen te behouden

Altijd om me heen kijkend naar beestjes spot ik deze parelmoervlinder. Snel de camera pakken om er een foto van te maken. Maar het kleine beestje heeft er geen zin in. Een stukje verder gaat ie wel even rustig zitten. Mooi die staat er op. Ook dit diertje blijkt weer apart te zijn als ik er thuis wat informatie over op zoek.

De kleine parelmoervlinder
De kleine parelmoervlinder is een opvallende vlinder door de spiegels op de onderkant van zijn vleugels. De vorm van de 19-23 mm brede vleugels is een beetje hoekig. De bovenkant van de vleugels toont een stippenpatroon. De snelgroeiende rups wordt tot 3 cm lang. Zijn lijf is zwart met veel kleine lichte plekken. Hierboven komen oranjebruine getakte stekels.

De vlinder komt in Midden- en Zuid-Europa voor en Zuid-Scandinavië. Ze ontbreekt op de Middellandse Zee-eilanden, maar komt wel voor op Sicilië. De Kleine parelmoervlinder heeft een voorkeur voor droge, bloemrijke graslanden maar wil ook wel zwerven. Ze komt niet voor in Ierland en Groot-Brittannië (al steekt ze incidenteel wel over vanuit Frankrijk). Buiten Europa komt ze voor in Noordwest-Afrika, Centraal-Azië, en via Noord-India tot in Zuid-China. Vanaf zeeniveau tot 2500 meter hoogte in berggebieden kan zij worden aangetroffen.

In Vlaanderen komt ze sinds begin ’90 alleen aan de kust voor, op een beperkte populatie in de Westhoek na. Ze staat op de Vlaamse Rode Lijst dan ook gekenmerkt als met uitsterven bedreigd. Ze is echter in 2004 onverwachts opgedoken in Vlaams Limburg: ruim 120 waarnemingen. In Nederland is haar verspreiding beperkt tot de duinen, al komt ze ook verspreid voor op de zandgronden landinwaarts op de Veluwe en in Zuid-Limburg. In Nederland staat hij als kwetsbaar op de rode lijst

Teruglopend door het glooiende landschap maken we nog even deze foto. Links de hoge berg en rechts de begraafplaats. Wat een gebied om te wandelen!

Wandelpaden, tuunwallen en wei
Dit deel van De Gouden Driehoek is een wandeling. Je komt langs verbrede natuuroevers en tuunwallen. Het land waarover je loopt, is eigendom van Jan en Piet van der Star, Frits Bakker en Marian Merkelbach. Er grazen koeien en schapen. Honden mogen over dit deel van de route niet mee.

Wat jammer dat er een einde komt aan deze erg mooie wandeling door een bijzonder stukje Texel. Een echte aanrader die je zeker moet doen als je toch eens een keer naar Texel gaat. De rust, de vergezichten, de gastvrijheid heerlijk gewoon. Met recht een gouden wandeling!

Geraadpleegde websites:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Texelaar_(schaap)
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Boet
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Oudeschild
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Dagpauwoog
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine_parelmoervlinder

POI's

• Start Gouden driehoek N53° 02.973' E4° 47.753'
  
• Altp Gouden Driehoek N53° 02.405' E4° 50.864'
  
• Fort de Schans N53° 01.976' E4° 49.699'
  
• Gemaal de Schans N53° 01.834' E4° 49.800'
  
• Reede van Texel N53° 02.072' E4° 50.851'
  
• Haven Oude Schild N53° 02.331' E4° 50.987'
  
• BenC N53° 02.214' E4° 50.880'
  
• De Ruyterstaat N53° 02.161' E4° 50.874'
  
• Zeemanskerk N53° 02.078' E4° 50.697'
  
• Skillepaadje N53° 02.052' E4° 50.418'
  
• Brakestein N53° 02.391' E4° 49.857'
  
• Hoogeberg N53° 02.450' E4° 49.505'
  
• Begraafplaats N53° 02.404' E4° 48.824'