We starten vanaf de parkeerplaats bij Lodge 7 op de weg van Vaals naar Vijlen; gaan eerst richting noord met de bocht naar links en daarna links het bos in naar het zuiden.

De hoogteverschillen worden hierboven mooi weergegeven.

1. Een hellingbos vol geschiedenis
Hier leven al zo'n 5000 jaar mensen! De oudste zichtbare sporen vormen de prehistorische grafheuvels. De Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek "ROB" heeft i.s.m. Staatsbosbeheer deze grafheuvels hersteld.

Bij een van de heuvels, het kindergraf aan de Epenerbaan, kunt u als het ware in zo'n graf kijken. Ook is het mogelijk om een beschreven lange-afstandswandeling langs de (pre)historische locaties te lopen.

Door het bos lopen we langs de bovenrand van een hellingbos. Aan de linkerkant ligt België (we gaan zelfs een stukje over Belgisch grondgebied).

2. Het Vijlenerbos
Op de parkeerplaats staat het volgende geschreven op het informatiebord van Staatsbosbeheer:

Het bos en zijn bewoners. De bosbodems in dit gebied verschillen sterk van samenstelling. Hierdoor is de begroeiing opvallend afwisselend met eik en berk op de armere delen en beuk, haagbeuk, es en zoete kers 'boskriek' op de rijkere plekken. De struiklaag bestaat uit hazelaar, sleedoorn, wilde mispel, kamperfoelie, wilde kruisbes, bergvlier en hulst.

In de kruidlaag van het bos groeien naast soorten bosbes, adelaarsvaren en braam ook het naar ui riekende daslook, de giftige eenbes, het geneeskundige vingerhoedskruid en zeldzame orchideeën.

De uiterst gevarieerde planten- en dierenwereld van dit prachtige bosgebied wordt in stand gehouden en verder ontwikkeld door Staatsbosbeheer middels een goed beheerplan.
Dieren zoals ree, vos, haas, konijn, das, marter, bunzing, wezel en hermelijn voelen zich hier thuis.

De aanwezigheid van roofvogels zoals bosuil, ransuil, steenuil, havik, buizerd en torenvalk verraadt dat het gebied ook vele kleinere zoogdieren en zangvogels 'prooi' herbergt.

Ook amfibieën en vlinders zijn in ruime mate aanwezig. Bijzonder is het voorkomen van de hazelmuis, de middelste bonte specht en de vuursalamander.

Na een stukje richting noord komen we bij enkele interessante items in de bodem:

3. Doline boven geologische orgelpijp
Geologische orgelpijpen zijn weinig voorkomende karstverschijnselen die op plaatsen ontstaan waar meer regenwater in de bodem zakt dan normaal.

Op deze plekken wordt kalk versneld opgelost waardoor er ronde oplossingstrechters ontstaan, die worden opgevuld met nazakkende bodemlagen die de kalk afdekken. Aan het oppervlak is dit zichtbaar door een verdieping in het landschap: een doline.

4. Zandsteenblokken
Geologische monument 'Zandsteenblokken'. 
Gedurende een periode van het Tertiair, 40 tot 12 miljoen jaar geleden, werd Zuid-Limburg meermalen overstroomd door de Noordzee. De kustlijn verschoof tot in de Ardennen. In deze zee werd afwisselend klei en zand afgezet.

Toen de zich ca. 12 miljoen jaar geleden westwaarts terugtrok werd Zuid-Limburg samen met de Ardennen opgeheven en kwam te liggen in het stroomgebied van de Oost-Maas. Een langdurige periode van erosie deed zijn intrede.

De afgezette klei en zand werd voor het grootste deel afgebroken. Samenkitting van zand door middel van kwartscement had het ontstaan van de hier aanwezige Zandsteenblokken tot gevolg.

Na het passeren van de grote weg - naar rechts kun je inkorten tot 11km - dalen we even verder naar een terrasje bij 5. Buitenlust , vinden we het te vroeg voor de lunch, dan verder omhoog naar de volgende stop, drie kilometer verder bij 6. ´t Hijgend Hert. Een verrassende plek.

Na de afdaling naar Harles over de holle wegen langs het kerkje van Holset. Daar tegenover ligt rustpunt 7. Herberg Oud Holset.Het informatiebord bij de kerk vertelt het volgende:

8. St. Lambertuskerk
Van Pastoor J. Slenterf, die van 1884 tot 1887 de kerk liet restaureren komt het verhaal dat hier een tempel van 'Bel' gestaan heeft. Na een bezoek van leier Lotharius in 1136 werd de eerste steen gelegd.

Deskundigen beweren dat de noordmuur dateert van ongeveer 800, dus een rest van een vorige kerk. De huidige bouwwijze van de toren is het resultaat van een volledige herbouw volgde in 1736 en later werd de kerk nog regelmatig hersteld.

Het hoogaltaar en de zijaltaren zijn uit 1889. De ingang is in 1916 van het schip overgebracht naar zijn tegenwoordige plaats.

Het kerkje wordt sinds heugenis bezocht door pelgrims uit verre omstreken. Zij komen om Genoveva van Parijs te vereren, waarvan de annalen zeggen, dat zij een herderinnetje was en Parijs van de pest bevrijdde.

Zij stierf in 512 aan het Hof van Clovis. In de kerk staat o.a. een houten beeld van de H. Genoveva met hoed en wapperende kledij, alsmede van de H.Lambertus (patroonheilige van Vaals) als bisschop met staf en open boek.

Na het passeren van Kasteel Vaalsbroek 9. klimmen we gestaag totdat we bij het bos een prachtig uitzicht hebben over het heuvelland.

Van daaruit keren we terug naar de parkeerplaats. Na een lange, maar boeiende tocht....

Startpunt:

• Bij Rest. Lodge 7 N50 45.966 E5 58.982
• Alternatief startpunt Bij Rest. Buitenlust N50 46.105 E5 56.157

POI's

• Pauze N50.7716 E5.9643
• Restaurant N50.7751 E5.9878
• Restaurant/Alternatieve Start N50.7684 E5.9359
• Start/Finish/Parkeerplaats N50.7659 E5.9831