Het Amsterdamse Bos

Korte beschrijving

Laatst bijgewerkt op 14-01-2017

Het Amsterdamse Bos (oorspronkelijk: het 'Boschplan') is een kunstmatig aangelegd bos ten zuidwesten van Amsterdam dat ligt tussen de Ringvaart bij Schiphol, en Amstelveen. Voor veel Amsterdammers is dit bos een mooie plek voor een lange wandeling op de vrije zaterdag of zondag. Het Amsterdamse Bos ligt vrijwel geheel in de gemeente Amstelveen (de grens loopt parallel aan de Bosbaan, iets ten noorden ervan). Het meest zuidelijke deel lag vroeger in de gemeente Aalsmeer, maar de gemeentegrens tussen Amstelveen en Aalsmeer ligt nu bij de Bosrandweg.

Het ontwerp is een kruising tussen de Engelse landschapsstijl - glooiende weiden met her en der groepjes bomen omringd door dicht bos, en gekromde bosranden - en de stijl van de Duitse Volksparken. De invloed daarvan is terug te vinden in de 'activiteiten-as' van het Bos: alle voorzieningen, zoals hockey- en cricketvelden, maneges, speelweides en de Grote Vijver, liggen op een vrijwel rechte lijn zodat de rest van het gebied het domein is van de bezoeker die rust wil en niets anders dan dat.

Het Amsterdamse Bos is in de loop der jaren uitgegroeid tot een bos met veel oude(re) bomen. De aantrekkelijke waterpartijen, brugjes, smalle en slingerende maar ook brede en rechte paden, maken het bos tot een zeer bijzonder landschap in Nederland. Op bepaalde (afgesloten) plekken lopen kuddes Schotse hooglanders rond. Het Bos is eigenlijk eerder een kruising tussen een zeer groot park en een bos.

In de schemering van de vroege avond is in het Bos soms de nachtegaal te horen. Minder aangenaam is het geluid van brullende vliegtuigmotoren. Het Bos ligt namelijk precies onder de aanvliegroute van de Buitenveldertbaan van de Luchthaven Schiphol die even verderop begint. Een permanente bron van herrie is de autosnelweg A9. 
 


Kenmerken
Startpunt: Amstelveen: parkeerplaats Laan Nieuwer Amstel
Startlocatie: Noord-Holland , Nederland
Coördinaten N52.303183 E4.844091
Afstanden: 14 km
Type: Bos, Cultuur, Lanen, Water
Begaanbaar: Doorgaans goed begaanbaar
Rolstoel: Niet bekend
Honden: Niet toegestaan
Horeca: Niet aanwezig
Gelopen op: 16-04-2016

Route informatie

Een GPS wandeling van 14 door het Amsterdamse Bos bij Amstelveen.
Er is geen verkorting van deze wandeling beschikbaar. Wel hebben we een aantal andere wandelingen in dit gebied.
Naast de track is er ook een route beschikbaar. 
De wandeling is goed begaanbaar.

Honden zijn niet toegestaan op deze wandeling.
Onderweg komt u een drietal horecagelegenheden tegen. Overdag zijn deze geopend, de Geitenboerderij sluit om 17.00 uur. 



Langere beschrijving

GPSwalking.nlHet is de hele dag schitterend weer. Vanuit het werk kijk ik smachtend naar buiten. Was het maar avond... De GPS en camera liggen al klaar voor een rondje Amsterdamse Bos.

Het Bloesempark is vooraan april op haar mooist met alle bomen vol met roze/witte bloesem. Daarmee kun je geen weekje wachten, want dan is alle bloesem er weer af. 

Een paar uur later sta ik inderdaad in het park. En het is zo mooi als ik verwacht had. De zon schijnt en het park zit vol met mensen die ook aan het genieten zijn van dit fraaie foto-genieke park. Het is een heerlijke lenteavond. Geen vuiltje aan de lucht. Toen nog niet... 

Uw hond is helaas niet welkom op deze wandeling. 

GPSwalking.nlBloesempark
In het Bloesempark bevindt zich het Tsunamimonument. Het Bloesempark is een geliefde plek voor de Japanse gemeenschap in en rond Amsterdam. De bomen waren een gift van de Japanse vrouwenvereniging in Nederland.

In 2000 schonk de Japan Women’s Club (JWC) 400 kersenbomen aan Amstelveen.

Iedere boom heeft een naam: 200 bomen hebben een Japanse vrouwennaam, 200 bomen hebben een Nederlandse vrouwennaam.

GPSwalking.nlMet Sakura, ofwel het Kersenbloesemfeest, vieren Japanners de komst van de lente. Het is traditie om met familie en vrienden onder de bloeiende kersenbomen te picknicken. Bloemen - en de natuur in het algemeen - hebben in Japan een symbolische betekenis.

De kersenbloesem staat voor een nieuw begin, maar verwijst tegelijkertijd naar de vergankelijkheid van het leven.

Amstelveen organiseert jaarlijks het Kersenbloesemfestival voor de Japanse gemeenschap als dank voor de schenking van de kersenbomen. Het Kersenbloesemfestival is een manier om uiting te geven aan de gastvrijheid en de banden met Japan te verstevigen.

GPSwalking.nlNa een rondje door het bloesempark ga ik richting het Vogeleiland. Onderweg kom ik nog langs de geitenboerderij. Altijd leuk om even een kijkje te gaan nemen.  

Amsterdamse Bos
Aan het begin van de twintigste eeuw was recreatie een nieuw fenomeen. Genieten van groen was niet meer alleen voor de rijken, iedereen moest zich buiten kunnen ontspannen. Aan de rand van veel Europese grote steden werden parken aangelegd.

Enkele Amsterdammers bedachten het gedurfde plan om een bos aan te leggen in de polder. In 1928 nam de gemeenteraad het besluit om een groot stadsbos aan te leggen.

GPSwalking.nlBoschplan
Naar goed Hollands gebruik werd er een commissie in het leven geroepen. Die legde werkbezoeken af aan grote stadsparken zoals het Bois de Boulogne bij Parijs en de beroemde Engelse Parken. Twee stedenbouwkundigen werden aan het werk gezet, de heer Van Eesteren en mevrouw Mulder.

Het 'Boschplan' moest in ieder geval ruimte bieden aan een roeibaan, speelweiden en sportvelden. In het groen moest iedereen zich op alle mogelijke manieren kunnen bewegen en verplaatsen. In sociaal opzicht waren de Duitse volksparken een bron van inspiratie: alle recreatieve voorzieningen werden gegroepeerd langs een 'activiteiten-as'.

GPSwalking.nlHeuvels in de polder
De ontwerpers lieten zich inspireren door de Engelse landschapstijl. Kenmerkend is de afwisseling van water, glooiende weiden en een uitgekiende beplanting. Hoewel het hoogteverschil niet erg groot is, doet de aangelegde heuvel on-nederlands aan.

Met de grote open velden en bosranden werden vergezichten langs zogenaamde zichtlijnen gemaakt. Alle onderdelen werken samen om een natuurlijk en ruimtelijk effect te creëren.

Werkverschaffing
De aanleg van het Amsterdamse Bos kreeg een onverwachte impuls door de grote werkloosheid in de jaren dertig. Met de slogan "vijf jaar werk voor duizend man" werden Amsterdamse werklozen met overheidssteun aan het werk gezet.

GPSwalking.nlMet zoveel goedkope arbeid voorhanden werd er nauwelijks machinaal gewerkt. De mannen groeven de Bosbaan en vijvers uit in de zware polderklet, legden zo'n 200 kilometer wegen en paden aan en plantten vele duizenden bomen, met enkel scheppen en kruiwagens als gereedschap.

Het ontwerp is een kruising tussen de Engelse landschapsstijl - glooiende weiden met her en der groepjes bomen omringd door dicht bos, en gekromde bosranden - en de stijl van de Duitse Volksparken.

De invloed daarvan is terug te vinden in de 'activiteiten-as' van het Bos: alle voorzieningen, zoals hockey- en cricketvelden, maneges, speelweides en de Grote Vijver, liggen op een vrijwel rechte lijn zodat de rest van het gebied het domein is van de bezoeker die rust wil en niets anders dan dat.

GPSwalking.nlHet Amsterdamse Bos is in de loop der jaren uitgegroeid tot een bos met veel oude(re) bomen. De aantrekkelijke waterpartijen, brugjes, smalle en slingerende maar ook brede en rechte paden, maken het bos tot een zeer bijzonder landschap in Nederland.

Op bepaalde (afgesloten) plekken lopen kuddes Schotse hooglanders rond. Het Bos is eigenlijk eerder een kruising tussen een zeer groot park en een bos.

In de schemering van de vroege avond is in het Bos soms de nachtegaal te horen. Minder aangenaam is het geluid van brullende vliegtuigmotoren.

GPSwalking.nlHet Bos ligt namelijk precies onder de aanvliegroute van de Buitenveldertbaan van de Luchthaven Schiphol die even verderop begint.

Een permanente bron van herrie is de autosnelweg A9 die het Bos sinds de jaren zeventig halverwege doorsnijdt en jaarlijks drukker wordt.

Ook op deze avond is het lekker rustig in het bos. Ik kom doorgaans alleen fietsers en sporters tegen. Voor hardlopers is dit een echt paradijs. Veel paden waarvan een gedeelte verhard is. En er is genoeg pad voor een stevige renpartij. Dat geldt gelukkig ook voor wandelen. Je kunt hier even vooruit. En tijdens elk jaargetijde zie je weer wat anders.   

GPSwalking.nlGeitenboerderij
Na ontwikkelingswerk in Zambia en Pakistan zijn de eerste ideeën voor een toegankelijke biologische Geitenboerderij ontstaan. Mensen weer bewust maken van de oorsprong van hun voedsel was de insteek. We zochten naar de ideale locatie voor ons idee en het Amsterdamse Bos werd de plek waar we onze plannen konden realiseren.

Er werd druk aan een stal voor de geiten gebouwd en op 6 oktober 1988 werd de Geitenboerderij Ridammerhoeve officieel geopend. Om de bezoeker een compleet beeld te geven van de biologische landbouw, werd er in de loop der jaren bijgebouwd en uitgebreid. Er kwam een stal met uitloop voor de kippen en een weide voor de koeien en varkens. In de winter staan ze in de stal rondom gebouw ’t Hooiveld.

GPSwalking.nlHet Hooiveld biedt ruimte aan educatieve activiteiten, maar het is ook mogelijk om hier een vergadering of een feestje te houden. De moestuin, met groenten voor het restaurant, maakt het plaatje compleet. De plannen van toen zijn werkelijkheid geworden! Mensen uit de regio kunnen kennis maken met de biologische landbouw in al haar facetten.

Op de boerderij lopen zo’n honderd melkgeiten, een zestigtal lammeren, legkippen en kuikens, varkens, koeien en een kalfje, een paard en een pony. Alle producten van de boerderij zijn in onze boerderijwinkel te koop. De geitenmelk verwerken we in onze kaaskelder tot verschillende soorten kaas, maar ook yoghurt, karnemelk, boter, yoka-drank en kwark. Zelfs het ijs is van geitenmelk gemaakt.

GPSwalking.nlHet meest rustige gedeelte van de wandeling was het Vogeleiland. Heel anders dan de rest van het bos, erg veel mooie planten en een overdadige rust. 

Vogeleiland
Het Vogeleiland is een gebied aan de westkant van het Amsterdamse Bos (nabij parkeerplaats Groot Kinderbad). Het gebied van drie hectare groot is een van de pareltjes van het bos.

Bij de aanleg van het bos ontstond het idee om een eiland voor vogels in te richten. Dit zogenoemde Vogeleiland werd ingericht met verschillende biotopen, zodat veel verschillende vogelsoorten op het eiland zouden neerstrijken. In de jaren vijftig werden de omringende bomen van het bos echter hoger en verdween het open karakter van het eiland. Hierdoor nam het aantal verschillende soorten vogels af.

GPSwalking.nlHeemtum
Dat was de aanleiding van de beheerder om van het Vogeleiland een heemtuin te maken. Er werden verschillende biotopen gecreëerd: te weten een duingebied, een moerasgebied, een heuvellandschap en een akker. Daarna werd het gebied een tijd lang intensief beheerd. Het Vogeleiland werd zo een verzorgde tuin waarin honderden verschillende plantensoorten voorkwamen.

Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw is het beheer echter minder intensief geworden. Geleidelijk verdwenen veel soorten planten daardoor uit de Heemtuin. Toch is de diversiteit aan planten op het Vogeleiland tot op heden nog altijd rijker dan in de rest van het bos. 

GPSwalking.nlEen grote diversiteit aan planten
In het voorjaar is hier een keur aan stinsenplanten te zien. Er bloeien onder andere wilde hyacinten, knolsteenbreek en kievietsbloemen.

In de zomer wordt de begroeiing ruiger. Soorten als moerasspirea, engelwortel en koninginnenkrUid trekken een heleboel insecten aan. In die tijd zijn er zeer veel vlinder- en libellensoorten op het Vogeleiland te bewonderen.

Ook zijn 's zomers de bolderik en de korenbloem op de akker nabij het eiland te zien. In het najaar, als alleen de herfsttijloos nog staat te bloeien, kun je ook genieten van de kardinaalsmuts en lijsterbes: prachtige struiken met kleurrijke bessen.

GPSwalking.nlVan het bos loop is door richting de Oeverlanden. Een heel ander gebied, veel meer uitzicht en een eigen charme. 

Varen we naar de Overtoom
Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw trokken stedelingen meer naar buiten, Een populair uitje ging van de Overtoom langs de Schinkelover de Koenenkade. Aan het begin van de twintigste eeuw was ook Jac. P. Thijsse hier vaak te vinden.

Als jonge onderwijzer trok hij met zijn leerlingen het veld in, gewapend met een vlindernet. Zijn liefde voor de natuur wist hij ook op volwassenen over te brengen. Hij stond aan de wieg van de Vereniging Natuurmonumenten. Vooral dankzij hem heeft dit gebied zijn oorspronkelijke karakter behouden.

GPSwalking.nlNatuur 
De natuurvriendelijke oevers zijn een geschikte leefomgeving voor amfibieën. In het zuiderlijker gelegen Oeverlandenreservaat komt zelfs de ringslang voor. Het bos is aangelegd met inheemse bomen als de gewone es, zwarte els, haagbeuk en zomereik.

Ook zijn er struiken aangeplan: hazelaar, sleedoorn en meidoorn. Een mooie omgeving voor bos- en parkvogels als de grote lijster.

De Oeverlanden
In het Amsterdamse Bos liggen een paar unieke natuurgebieden, waaronder deze Oeverlanden bij de de Nieuwe Meer en die bij de Amstelveense Poel. De beheerders van het Amsterdamse Bos willen in deze gebieden honden weren. In de onderstaande tekst wordt uitgelegd waarom.

GPSwalking.nlDeze gebieden zijn uniek omdat ze zeldzame en kwetsbare planten en dieren herbergen,waaronder, rietorchis, boslathyrus, zwanenbloem, landkaartje, vuurjuffer, rietgors, rietzanger, kiekendief, bunzing, wezel en dwergvleermuis.

De rietlanden worden één tot twee keer per jaar gemaaid en het maaisel wordt afgevoerd om de bodem daar zo schraal mogelijk te houden om de zogeheten successie in dit gebied tegen te gaan.

Met successie wordt het natuurlijke proces van stadia bedoeld waarin een waterlandschap verandert in een moeras dat uiteindelijk een bos wordt. In zo'n proces verdwijnt gaandeweg de oorspronkelijke soortenrijkdom in het gebied. Zure regen versnelt dit proces nog eens.

GPSwalking.nlHet Amsterdamse Bos wil honden uit dit kwetsbare gebied weren o.a. omdat hondenpoep bijdraagt aan de onwenselijke verrijking (bemesting) van de bodem. De hier gedijende bijzondere plantensoorten trekken weer bijzondere diersoorten aan die gevoelig zijn voor verstoring door rondstruinende honden.

Land en water
Toen de Haarlemmermeer nog een meer was kon het er aardig spoken. Bij een stevige zuidwester werd het water van de Nieuwe Meer hoog opgestuwd tot aan de Koenenkade. De oeverlanden waren dus nat en van weinig nut, ze bestonden uit rietveld met knotwilgen. Pas toen de Haarlemmermeer werd drooggelegd, halverwege de negentiende eeuw, werd ook een stuk oeverland van de Nieuwe Meer bedijkt. Zo ontstond polder Meerzicht.

GPSwalking.nlOnderweg een uitkijkplatform. Hier heb je een mooi uitzicht over de omgeving.

Vanuit het zuid-westen zie ik donkere wolken aankomen, het zou toch niet... Snel Buienradar opgezocht. Inderdaad, een pittige onweersbui komt recht op me af. En net weer terwijl ik midden in het bos sta en nog een heel stuk moet lopen.

Twee jaar had ik precies hetzelfde en kwam ik half verzopen weer thuis. En het lijkt erop dat het me deze keer weer gaat overkomen. Ik zet de pas er maar in, mogelijk haal ik dan nog.  

GPSwalking.nlVerborgen zangers
Veel kleine zangers lijken op elkaar. Ze zijn goed aangepast aan hun omgeving met hun bruin-groen gele veren. Het is maar goed dat ze zoveel zingen.

Door die zang zijn de verschillende soorten ook btter herkenbaar. Kenmerkend is de kleine karekiet, die zingt met een lange serie scherpe klanken die veel herhaald worden. Je krijgt dan iets van 'tsjirk-tsjirk-djek-djek-djek'. De kleine karekiet lijkt veel op de rietzanger maar heeft geen wenkbrauwstreep.

Met het oog beter te herkennen is de rietgors. De zwarte kop van het mannetje is in de zomer heel opvallend. Zijn zang is heel onduidelijk. De blauwborst, de naam zegt het al, is een opvallende verschijning tussen al dat groen en bruin. De kans dat u hem ziet, is echter klein.

GPSwalking.nlJagers
Als ze zich laten zien zijn ze niet te missen: de havik en de bruine kiekendief. De eerste is een echte bos-roofvogel, die al enkele jaren in deze omgeving broedt. De kiekendief is een echte rietvogel, die zwevend boven het riet jaagt.

Schuw
Als u hier de wateral tegenkomt mag u van geluk spreken. Deze vaste bewoner letft zeer teruggetrokken.

Vanwege deze zeldzame en schuwe dieren zijn de oeverlanden grotendeels ontoegankelijk voor publiek.

GPSwalking.nlRichting Bosbaan kom ik een tweetal mooie oude bruggen tegen. Deze bruggen zijn zo gebouwd dat een turfschip er zo onderdoor kon varen. 

Het lukt helaas niet om er meer informatie over te vinden.

De Bosbaan
De Bosbaan is een roeibaan in het Amsterdamse Bos. In 1934 werd begonnen met het graven van deze roeibaan in het kader van de werkverschaffing.

Op 6 mei 1937 werd de eerste roeiwedstrijd gehouden op de toen 2200 meter lange en 72 meter brede baan. De Bosbaan vormde hiermee een alternatief voor de rivier de Amstel en de Ringvaart, waar tot dan toe roeiwedstrijden werden gehouden.

GPSwalking.nlOm aan de geldende regels te voldoen voor internationale roei-evenementen is de Bosbaan twee keer verbreed. De eerste keer in 1963 met een verbreding naar zes banen en 92 meter, voorafgaand aan het EK van 1964. De tweede keer was in 2001 naar 118 meter en acht wedstrijdbanen om aan de huidige voorwaarden voor WK's te voldoen.

De verbredingen geschiedden door de baan als het ware enkele kompasgraden te draaien. Bij de finish is de verbreding het duidelijkst waar te nemen: De tribune werd afgebroken.

GPSwalking.nlDe Bosbaan is ook jarenlang de opening van het langebaanseizoen voor de buitenwaterzwemmers geweest. De wedstrijden werden altijd georganiseerd op de Bosbaan door de Amsterdamse zwemverenigingen Het Y en DJK. De deelnemers voor de langste wedstrijdafstanden, de 2 kilometer schoolslag en vrije slag, werden met veewagens naar het einde van de roeibaan gereden: de finish was voor de tribune.

Verder werden er ook wedstrijden over 1 kilometer vrije slag gezwommen en verschillende recreatieve prestatietochten. Om de traditie voort te zetten is in 2013 is de Open Water zwemwedstrijd weer voor het eerst sinds 17 jaar georganiseerd door Zwemvereniging OEZA uit Heemskerk, ondersteund met enkele mensen van andere verenigingen.

GPSwalking.nlGedurende het hengelseizoen is de gehele noordkant een geliefde visstek. De zuidzijde (de Amstelveense kant) is dat in mindere mate, want daar ligt een fietspad en de enige weg door het Bos waar auto's toegestaan zijn.

De zon vertrekt nu achter de wolken en in de verte komen echt donkere wolken aangezet. Het gaat nog even goed, maar dan begint het te druppelen, te spetteren, te regenen, gestadig neemt de stroom water toe totdat het plenst. Mijn jas houdt het een kwartiertje vol, dan voel ik het water ook naar binnen trekken. Met veel kunst en vliegwerk weet ik de camera en smartphone droog te houden. 

GPSwalking.nlHet wordt donker en dankzij al het water op mijn bril zie ik weinig tot niets meer. Een half uur mag ik door een gigantische plensbui lopen. Tegen de tijd dat ik weer bij de parkeerplaats ben wordt het weer droog. Zelf heb ik daar wat langer voor nodig. Heerlijk dat wandelen, maar dat nat worden....

Engelse landschapsstijl
Het ontwerp van het Amsterdamse Bos volgt de Engelse landschapsstijl. Door de ronde lijnen in paden, waterpartijen en bosranden komt het geheel natuurlijk over. De hoogteverschillen en afwisseling in open en dichte stukken bos maken het vooral romantisch.

GPSwalking.nlVanaf de heuvel zijn drie zichtlijnen aangelegd. Aan drie kanten kijkt u over weiden en water tussen het bos door. De (150!) verschillende soorten bomen versterken het ruimtelijke effect. Bij de heuvel ziet u donker naaldbos, elders vooral inheemse loofbomen als eiken en essen.

Ondanks de regen toch een heerlijke wandeling gelopen. Het grootste deel was zonnig en dat levert nu eenmaal de mooiste foto's op. Een prachtige omgeving dat Amsterdamse bos. Eigenlijk raak je er niet uitgekeken en kom je telkens weer nieuwe ontdekkingen tegen. Elk jaargetijde is weer anders, en dat maakt het ook zo leuk.  

Geraapleegde websites


POI's

  • Arena N52.3189 E4.8435
  • Bloesempark N52.3040 E4.8356
  • Bosbaan N52.3263 E4.8379
  • Brug N52.3299 E4.8430
  • De Bosbaan (Cafe) N52.3290 E4.8540
  • Geitenboerderij Ridammerhoeve N52.3129 E4.8241
  • Hoornsloot N52.3168 E4.8411
  • Kleinkindebad N52.3239 E4.8488
  • Landscheidingsvaart N52.3062 E4.8410
  • Nieuwe Meer N52.3306 E4.8285
  • Oeverlanden N52.3278 E4.8270
  • Oeverlanden fietsveer N52.3294 E4.8208
  • Pannenkoek restaurant N52.3263 E4.8201
  • Polder Meerzicht N52.3278 E4.8332
  • Start/finish/parkeerplaats N52.3031 E4.8440
  • Uitkijkpunt N52.3281 E4.8357
Acties
Navigeer naar startlocatie Download (ZIP) Download (GPX) Bekijk kaart/tracks Bekijk de fotoserie Print wandeling tekst
Startlocatie

Reacties


Wij zijn benieuwd naar uw reactie. Wel hebben we een aantal spelregels waar we u even op willen attenderen

  • Alle velden moeten verplicht worden ingevuld.
  • Uw reactie wordt pas na goedkeuring zichtbaar in de lijst ervaringen.
  • Uw e-mail adres niet wordt getoond op de site.
  • De webmaster behoudt zich het recht uw tekst aan te passen.
  • Het is niet toegestaan email-adressen, enige weblinks of schuttingtaal in de tekst op te nemen. Bij veelvuldig misbruik kan u de mogelijkheid van opslaan worden ontzegd.
  • Als u ons een link wilt doorsturen dan a.u.b. per email.
  • English texts will not be accepted. All input needs to be approved by the webmaster on forehand before be visible on this website. So save yourself the trouble.