Start/finish/parkeerplaats N51 13.110 E5 04.579
We parkeren bij de Sas 6, te bereiken over het jaagpad, zeker nog 2,5 km. We zullen hen belonen met een bezoek aan het bijbehorend terras.

We vertrekken langs het stamineeke tot over het bruggetje over de Hooibeek links langs het terrein van NIRAS.

Een deel van de beschrijving is ook terug te vinden in de Wandeling Retie-Watermolen.

Retie N51 16.057 E5 05.066
Retie, één van de fraaiste gemeenten uit de Kempen, is 4 838 hectaren groot en telde 10 980 inwoners op 1 januari 2015.

Dit betekent dat Retie een bevolkingsdichtheid heeft van 227 inwoners per vierkante kilometer, wat een relatief laag cijfer voor de regio is.

Ten opzichte van 1709, toen Retie nog de dichtst bevolkte gemeente was, is Retie de dunst bevolkte gemeente van het gebied Kempense Meren geworden.

Dit houdt verband met het feit dat Retie ook de minst industriële gemeente van de regio is, wat op recreatief vlak ongetwijfeld voordelen biedt.

Aan water is er in onze gemeente geen gebrek: tal van kronkelende beekjes vormen samen het bekken van de Kleine Nete. Retie is het dorp van de Zeven Neten. Zie www.retie.be.

Kanaal Bocholt-Herentals N51 13.090 E5 04.529
Het Kanaal Bocholt-Herentals is een kanaal in België dat de Zuid-Willemsvaart (te Bocholt) met het Albertkanaal (te Herentals) verbindt, over een afstand van ruim 60 kilometer. Het is een van de zeven Kempische kanalen tussen de Maas en de Schelde.

Het kanaal is een herbenoeming van de resterende gedeelte van de Kempische Vaart (1846) als gevolg van de opening van het Albertkanaal in de jaren 1930. Het kanaal Bocholt-Herentals verloor toen ook zijn rol als belangrijkste verbinding tussen de Maas en de Schelde, ten voordele van het Albertkanaal dat korter is en een grotere capaciteit biedt.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde het kanaal een strategische rol als springplank voor de grondtroepen van de Operatie Market Garden.

Het hoogteverschil tussen Bocholt en Herentals bedraagt 33 meter en wordt overwonnen door 3 sluizencomplexen met dubbele sluizen en 7 enkelvoudige sluizen.

Bij Sluis 6 is het verval 1,93m. Zie https://nl.wikipedia.org.

Omvorming Niras natuurgebied N51 13.192 E5 04.450
Afval verwerker Niras heeft een groot terrein ter beschikking. Op het terrein liggen goed beveiligde industriële complexen. Het resterende deel is natuurgebied met veel bos. Het terrein rond Niras wordt grondig herzien om het een natuurlijk inheems karakter te geven, dat toegankelijk wordt gemaakt voor de wandelaars.

De omvorming betreft het aanleggen van heidevelden, het verwijderen van Amerikaanse eiken en het aanpassen van de bosranden tot een ecologisch verantwoord natuurgebied.

De Amerikaanse eiken dragen een mooi gekleurd herfstblad, maar de gevallen bladeren vormen een dichte mat van onverteerbaar strooisel. Het bosbestand wordt ontwikkeld tot een mengbos van berk en zomereik, aansluitend bij het bestaande bos en de bosrand wordt een boeiend leefgebied als buffer naar de akkers aan de overzijde van de Hooibeek.

Tot de inheemse boomsoorten behoren de beuk, de zomereik met de afgeronde bladeren, de lijsterbes met de rode bessen, de es, de gewone esdoorn, de ruwe berk en de hazelaar, de boswilg, de boomkers en de zwarte populier.

Wat is kernenergie? N51 13.239 E5 04.075
Om te begrijpen wat NIRAS doet, moeten we even kijken naar nucleair afval. Dat begint bij kernenergie. Kernenergie ontstaat bij het splijten van atoomkernen van uranium. Uranium is, net als aardgas, steenkool en aardolie, een niet-hernieuwbare grondstof en kan dus opraken.

Bij kernenergie komen geen broeikasgassen zoals CO2 vrij, maar die afvalstoffen worden zonder pardon de lucht in geblazen. Toch wordt dit ook grijze energie genoemd, want bij kernenergie is er wel sprake van schadelijk afval (radioactief afval). De straling die vrijkomt van radioactief materiaal kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.

De voor- en nadelen kernenergie:
Kernenergie is een gevoelig onderwerp. Tegenstanders zien problemen rond de veiligheid van kernenergie, radioactief afval en de uiteindelijke kosten van het gebruik van kernenergie en de verwerking van het afval. Een voordeel van kernenergie is dat bij de opwekking geen CO2 en andere broeikasgassen vrijkomen. Bovendien is uranium een goedkope brandstof en wordt het gewonnen op verschillende werelddelen.

Kernenergie kent echter ook nadelen. De centrales en opwerkingsfabrieken zijn gevoelig voor misbruik door de productie van wapens en terroristische aanslagen. Ook zijn de kosten voor de bouw van een kerncentrale en voor de ontmanteling hoog. Verder zijn het afval dat ontstaat bij uraniumwinning, de resten na gebruik van uranium in de centrale en de afvalresten na sloop van een centrale radioactief.

De straling die vrijkomt van radioactief materiaal kan gezondheidsproblemen veroorzaken en moet daarom voor vele honderden jaren veilig opgeslagen worden. Momenteel wordt hier gewerkt aan een goede definitieve opslag. Ten slotte is uranium een grondstof die op kan raken. Met de huidige generatie kernreactoren is de voorraad goedkoop te winnen uranium voldoende om voor ongeveer een eeuw in de totale huidige wereldwijde elektriciteitsvraag te voorzien. Wanneer het winnen van duurder uranium winstgevend wordt en de centrales efficiënter zijn, is de voorraad voldoende voor zeker honderdduizend jaar.

NIRAS N51 13.442 E5 04.296
Radioactief afval lijkt op gewoon afval. Bij elke menselijke activiteit ontstaat er afval. Er ontstaat ook afval bij het gebruik van radioactieve stoffen in de geneeskunde, de landbouw, de industrie, wetenschappelijk onderzoek en bij de productie van elektriciteit in kerncentrales. Radioactief afval bestaat uit allerlei stoffen, materialen, gereedschappen, toestellen, leidingen en beschermende kledingstukken die niet meer gebruikt kunnen worden.

Wat is het verschil met gewoon afval? Radioactief afval bevat stoffen die ioniserende straling uitzenden. Die straling is bijzonder energierijk. Ze kan veranderingen aanbrengen in de materie waarin ze doordringt. Daardoor kan ze levende weefsels beschadigen en is ze gevaarlijk voor mens en milieu. Radioactiviteit dooft uit met de tijd. Maar zolang de radioactiviteit in het afval niet gedaald is tot een niveau dat aanvaardbaar is voor de volksgezondheid, moet er nauwlettend op toegezien worden dat de straling geen schade kan toebrengen aan mens en milieu. Zie www.niras.be.

Drie niveaus radioactief afval
Het laagactieve afval bestaat uit radioactief afval met een contactdosistempo van minder dan 5 milliSievert per uur. De productie en de verwerking van dit afval vereisen een minimale afscherming. Voor de arbeiders die de verwerking uitvoeren, volstaat beschermende kledij, meestal een geplastificeerde overall, handschoenen en soms een filtermasker om de ademlucht zuiver te houden.

Dit afval wordt voortgebracht bij de opwekking van elektriciteit door middel van kernenergie (exploitatie van kerncentrales en fabricage van nieuwe kernbrandstof), bij de toepassingen van radioactiviteit in geneeskunde, landbouw en industrie, en vooral bij de ontmanteling van stilgelegde nucleaire installaties.

Het gaat hier vooral om filters, harsen, onderdelen van beschermingsmaterialen (kleding, handschoenen, ...), papier, biologisch afval, geactiveerde beton, restafval van de behandeling van afvalwater in kerncentrales of ook nog ontmantelingsafval, die in aanraking zijn gekomen met radioactieve stoffen.

Het middelactieve afval bestaat uit afval met een contactdosistempo tussen 5 milliSievert en 2 Sievert per uur. De verwerking van dit afval moet in een gesloten en afgeschermde ruimte plaatsvinden.

De arbeiders die de verwerking uitvoeren, worden beschermd door betonmuren en loodglasvensters. Alle handelingen worden vanop afstand uitgevoerd. Het merendeel van dit afval wordt geproduceerd bij de fabricage en de opwerking van kernbrandstof, en bij ontmantelingsactiviteiten. Bepaalde filters en harsen uit kerncentrales behoren ook tot deze categorie.

Het hoogactieve afval bestaat uit afval met een contactdosistempo van meer dan 2 Sievert per uur. Dit afval geeft warmte af. Dezelfde voorzorgsmaatregelen als voor het middelactieve afval worden vereist.

Het enige verschil is de dikte van de afscherming die altijd berekend wordt om de stralingsdosis voor de operatoren zoveel mogelijk te beperken.

Dit afval bestaat hoofdzakelijk uit splijtingsproducten van de opwerking van kernbrandstof, de bestraalde kernbrandstof zelf indien deze niet opgewerkt wordt, en eventuele andere overtollige splijtstoffen.

We steken de drukke weg voorzichtig over en gaan naar het Prinsenpark. We zullen genieten van de mooie vijvers en waterplassen met vele watervogels.

Provinciaal Groendomein Prinsenpark N51 13.700 E5 02.712
Voor wandelaars en rustzoekers is het 215 hectaren grote Prinsenpark een juweel van afwisseling en sfeer.

Het park is gelegen langs de weg Retie - Geel (N118) en is vier kilometer verwijderd van de dorpskom van Retie. Binnen het domein liggen verschillende bewegwijzerde wandelpaden.

Retiese Aart, Park van Retie, Prinsenpark… achter al deze benamingen schuilt een roemrijk verleden. Tot in de helft van de 19e eeuw bestond de Kempen vooral uit een onmetelijke heide. Deze woeste gronden, toen ‘De Aart’ genoemd, werden door de inwoners gebruikt om hun vee te hoeden. Ze gebruikten de heideplaggen als strooisellaag in de stallen en staken heizoden en turf als brandstof. Op een aantal panoramapunten kun je de uitgestrektheid van het gebied nog herkennen in het landschap.

Rond 1840 werd getracht de woeste gronden vruchtbaar te maken. De ‘Retiese Aart’ werd grotendeels verworven door Koning Leopold I. Later werd het domein door de Graaf van Vlaanderen aanzienlijk uitgebreid tot 4 550 hectaren. Een uitgebreid net van toevoergrachten werd aangelegd voor de bevloeiing van het park en de bevoorrading van de vijvers. Het park werd in 1972 eigendom van de provincie Antwerpen.

Het centrale deel van het domein met zijn kronkelige wegen en indrukwekkende bomen werd aangelegd met de bedoeling hier een kasteel te bouwen. Het kasteel is er echter nooit gekomen. De naam ‘Retiese Aart’ werd in die tijd meer en meer vervangen door ‘Park van Retie’. Zie www.provincieantwerpen.be

Parkvijvers N51 13.329 E5 01.991
Het park beschikt over enkele vijvers, die een unieke meerwaarde aan het domein geven. Deze worden door een grachtensysteem gevoed met kalkrijk water uit het Kempens kanaal.

De waterstand wordt zo geregeld dat er tijdens de vogeltrekperioden hier en daar slikplaatsen ontstaan waar je talrijke vogels kan waarnemen. Naast deze vijvers zorgen de weiden aan de rand van het domein voor enkele mooie vergezichten. Kortom, het Prinsenpark is een gebied dat geschiedenis, rust en schoonheid uitstraalt: de ideale combinatie voor een ontspannende dag in de natuur.

We komen eerst langs de Kattensteertvijver.

Het Prinsenpark is alle dagen open van zonsopgang tot zonsondergang.

Telerad FANC-AFCN N51 13.259 E5 02.436
We zien een meetstation nabij de hoogspanningsmast om radioactiviteit te meten.

Radioactiviteit: je ziet het niet, je proeft het niet, je ruikt het niet. Maar u kunt ze wel aflezen op de website van het Federale Agentschap voor Nucleaire Controle FANC.

De site geeft de gegevens weer van het Telerad systeem, een uitgebreid meetnet met meer dan 200 meetstations dat 24 uur op 24 de straling meet. De meetstations staan in de eerste plaats rond de kerncentrales en de andere nucleaire installaties, maar er zijn er nog meer, verspreid over het land.

De meetwaarde op dit moment is 0,075 milliSv/h (milliSievert per uur)

Deze straling is de natuurlijke straling veroorzaakt door natuurlijke radioactiviteit van de bodem (aardstraling) en kosmische straling. Het kan ietwat variëren, al naar gelang het onderliggende gesteende van de aardkorst, maar het dosistempo van 0,1 milliSv/h is representatief voor de natuurlijke straling.

Radioactiviteit wordt gemeten in het aantal desintegraties per seconde. De eenheid is Becquerel (Bq), zijnde één desintegratie per seconde. Vroeger was de eenheid de Curie, die overeenkomt met 37 miljard desintegraties per seconde, of de radioactiviteit van één gram radium-266.

De dosis is de hoeveelheid opgenomen straling. Die is afhankelijk van de hoeveelheid straling en de blootstellingstijd en wordt uitgedrukt in de eenheid Gray (Gy), zijnde de energieoverdracht van 1 Joule per kilogran bestraalde massa.

Voor de dosis op de het lichaam gebruikt men de Sievert (Sv) als eenheid. 1Sv=1Gy. Zie www.telerad.be.

Zoogdieren in en rond het park N51 13.768 E5 02.063
Nu gaan we verder in het park, langs de plassen en de kijkhutten. Hebben we in de vorige wandeling de vogels op de vijver beschreven, vandaag nemen we de tekst over met de zoogdieren in het park:

De Grootoorvleermuis is slechts 4 tot 5 cm klein met opvallend grote oren. Hij leeft in de bossen of kleinschalige cultuurgebieden en heeft een schuilplaats achter vensterluiken, in nestkasten of boomholtes.

De Huismuis is kop-romp tussen 7 en 8 cm, is slank gebouwd met een grijzige vacht en leeft vaak in gebouwen en huizen. Deze muis is vooral actief in de ochtend- en avondschemering.

De Bosmuis, bruiniger van kleur, is 8 tot 10 cm groot en bewoont verschillende biotopen. Hij graaft gangen tot wel 50cm diep en is vooral ’s nachts actief.

De Huisspitsmuis is 8 tot 13 cm lang en heeft een rossige rugkleur. Hij eet vooral insecten, maar ook planten. Hij maakt een bolvormige nest zowel boven- als ondergronds en is dikwijls ook overdag actief.

De Eikelmuis is een slaapmuis met een karakeristiek zorromasker en grote ovale en beweeglijke oren. Het is een cultuurvolger die vaak in de omgeving van boomgaarden en grote tuinen leeft. Hij houdt een winterslaap en is een uitgesproken nachtdier.

De Wezel is een kleine marter met een witte buik en keel. Hij schuilt in oude muizen- of konijnenholen onder steenhopen en houtstapels. Ze eten vooral woelmuizen overdag.

De Mol is donkergrijs en is perfect aangepast aan het leven onder de grond met korte stevige voorpoten om met de handpalmen te graven, de kleine ogen en een zachte vacht. Ze maken een uitgebreid gangenstelsel, een rit genaamd, eindigend bij de bekende molshoop. Ze eten vooral regenwormen.

De Ree is een klein hert, kastanjebruin met een witte spiegel. De mannetjes hebben een klein gewei. Ze leven vooral in bossen, parken, weilanden en akkers en zijn meestal te zien in de schemering.

De Vos is een oranjebruie hondachtige met een lange dikke staart met een lichte punt. De buik en de binnenzijde van de poten zijn wit. Ze leven in kleine familiegroepen, graven holen en leven bij voorkeur van dierlijk voedsel.

De Das is de grootste marterachtige, herkenbaar aan een zwartwitte kop, een ruigbehaarde grijze rug en zwarte buik en poten. Graaft holen, leeft in kleine familiegroepen en is een alleseter, regenwormen, kevers, slaken, muizen, maar ookplanten, noten en vruchten.

De Egel is herkenbaar aan de stekels op de rug en de kop. De snuit is donker met een v-vormig masker. Dit dier houdt een winterslaap. Ze eten rupsen, kevers, slakken, regenwormen, maar ook eieren, bessen en vruchten.

Het Konijn is t.o.v. de haas kleiner, kortere oren en minder ontwikkelde achterpoten. De jongen komen ter wereld in een uitgegraven hol. Ze kennen een duidelijk sociaal leefpatroon.

De Steenmarter is een overwegend grijs-bruine marter met variabele witte keelvlek met uitlopers naar de voorpoten. Het is de meestvoorkomende marter en is een cultuurvolger. Zorgt soms voor schade aan daken, zolders en auto’s.

Het Everzwijn is een massief en krachtig wild zwijn met stugge donkergrijze haren. De staart eindigt in een kwast. Het heeft een lange snuit en een wigvormige kop. Het gewicht loopt op tot 130 kg. Het is vooral een nachtdier, neemt modderbaden en schuurt tegen bomen. Kan zeer veel vroeten in de grond om voedsel te zoeken.

De Hermelijn is iets groter dan de wezel met een langere staart en opvallend zwart staarteinde en oren met lichte randen, in de winter geheel wit of gedeeltelijk wit, behalve de donkere staartpunt. Klimt gemakkelijk en kan ook zwemmen. Is ook overdag actief.

De Bunzing heeft een witte snuit en lichte randen rond de oren en een donkerbruine vacht. Hij schuilt in een hol, houtstapel of hooimijt. Eet knaagdieren, vogels, konijnen, aas en vruchten.

Tenslotte de Bruine en Zwarte Ras. De Bruine Rat heeft een stompe snuit terwijl de Zwarte Rat een spitse snuit en langwerpige oren heeft. Beide soorten zijn sterk afhankelijk van menselijke bebouwing. De zwarte rat is een goede klimmer. Bruine ratten leven eerder op de grond. Ze zijn beide vooral bij zonsopgang en -ondergang erg actief.

Kempen N51 14.265 E5 03.044
Even kijken we weer iets ruimer naar de omgeving. De Kempen, of Kempenland, is de streek in het noordoosten van België en het zuidoosten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, ten zuiden van de lijn Eindhoven-Tilburg.

De naam van de streek is een vervorming van het Latijnse Campinia of Campina, hetgeen 'open ruimte' betekent (campus = vlakte). Ook worden de Kempen soms als Toxandrië of Taxandria aangeduid, een naam die uit de Romeinse tijd stamt.

De Kempense bevolking leefde hoofdzakelijk van de landbouw, ook al bracht die niet veel op. De boerderijen waren de typische Kempense langgevelboerderijen die in een aantal Kempense dorpen nog te bezichtigen zijn of bewaard zijn gebleven als woonhuis. Maar naast boeren hebben er in de middeleeuwen ook handelaars en ambachtslieden gewoond. De teuten ondernamen handelsreizen naar Nederland, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg of zelfs Denemarken.

Tegenwoordig is naast klein industrie, verbeterde landbouw en toerisme de bron van inkomsten.

We hebben nu een rondje van 8 km gemaakt en zijn toe aan wat verpozing.

We kunnen kiezen tussen twee teveernen: eentje tegenover de Watermolen, draagt ook die naam, en eentje net voorbij de molen met zicht op de molen. Beiden zijn prima, maar kies wel diegene waar je eventueel geparkeerd hebt. Netjes toch.

PAUZE N51 14.635 E5 03.197

Na de pauze maken we een tweede traject zuidoostelijk van hier. Het gaat veelal over verharde wegen met enig verkeer. Het boeiende ligt vooral in de beschrijving van het nucleaire industriële complex.

Watermolen N51 14.638 E5 03.143
De watermolen van Retie is waarschijnlijk opgericht in 1134. Deze eeuwenoudemolen werd in 1975 samen met het landschap waarin hij staat opgenomen in de lijst van beschermde monumenten wen landschappen. Na een renovatie werd de molen begin jaren tchtig weer volledig maalvaardig.

Op de Witte Nete bevindt zich een schilderachtige, maalvaardige graanwatermolen.

Hoewel de oudste vermelding pas uit 1633 dateert, bestond deze molensite wellicht al in de 14e eeuw. Het huidige bakstenen molenhuis dateert uit 1765 en vervangt een houten constructie uit 1658. Juridisch was het een zogenoemde banmolen. Zulke molens stonden onder toezicht van de dorpsheer; elke onderdaan was verplicht er zijn graan te laten malen en een gedeelte van het meel als belasting in natura aan de soevereine heer af te staan. In de middeleeuwen straalden molens derhalve een zekere macht en invloed uit.

Onderslagmolen N51 14.628 E5 03.135
De watermolen is van het onderslagtype. Dit type was het meest aangewezen op de traag stromende waterlopen in de Kempen. Om de drijfkracht en de snelheid van het water op te voeren, bouwde men een stuw- en sluiswerk. Ter hoogte van het onderste kwart van het rad creëerde men een artificiële stroomversnelling. Zowel de binnen- als buiteninstallatie van deze watermolen is volledig intact.

Bezoekers kunnen de molen elke laatste zondag van de maand van 14.00 u. tot 17.00 u. aan het werk zien. Van hieruit start ook een mooi kanotraject en de natuurhistorische wandeling van de Witte Netevallei.

Sibelco Zandwinning N51 13.834 E5 05.581
Sibelco wint en veredelt diverse soorten zand en mineralen. Het gaat vooral om hoogwaardige kwartszanden – zilverzand - voor de industrie. Met vestigingen over de hele wereld is Sibelco vandaag mondiaal actief in deze sector.

Sibelco Benelux: Sibelco werd in 1872 opgericht en is vandaag één van de oudste bedrijven in Vlaanderen. De administratieve hoofdzetel van Sibelco Benelux is gelegen in Dessel.

In Vlaanderen komt kwartszand in twee streken voor: Maasmechelen en de streek van Dessel-Mol-Lommel. Sibelco concentreerde hier zijn exploitatiezetels. De ontwikkeling van Sibelco blijft nauw verbonden met de Vlaamse groeves en hun kwartszand van topkwaliteit.

De Nederlandse vestigingen van Sibelco Benelux zijn gelegen in Maastricht, Heerlen, Wessem en Papendrecht. De wereldwijde groep wordt geleid vanuit Antwerpen, waar Sibelco tevens beschikt over een overslaginstallatie. Vanuit de haven vertrekken schepen die het kwartszand over de hele wereld vervoeren.

Personeel Sibelco Benelux telt een 300-tal werknemers. Wereldwijd zijn er dat meer dan 9.000.

Omzet: In 2010 realiseerde de groep een omzet van ca. 2 miljard euro. Zie www.sibelco.be

NIRAS oppervlakteberging N51 13.555 E5 05.238
Heel opvallend liggen de glanzende concertinas boven op de omheining. Men is sinds de dreigingen vanuit Brussel voorzichtig geworden. De complexen hier worden goed beschermd.

Belgoprocess is een dochteronderneming van Niras. Hier wordt zowel laag- als middel- en hoogradioactief materiaal op veilige wijze bewerkt en opgeslagen.

De oppervlakteberging in Dessel. De toekomstige oppervlaktebergingsinstallatie in Dessel biedt een definitieve en veilige oplossing voor al het Belgische laag- en middelactieve kortlevende afval. Uniek aan dit project is de combinatie van een technisch verhaal met een breed maatschappelijk project, dat impulsen geeft aan de werkgelegenheid, de welvaart en het welzijn in de regio .

De oppervlaktebergingsinstallatie zorgt ervoor dat het afval geen enkel risico vormt voor mens en milieu, noch vandaag, noch in een verre toekomst. Opeenvolgende barrières zonderen het afval af en sluiten de radioactieve stoffen in.

Ongeveer 75% van het volume radioactief afval is laagactief; ongeveer 1% is hoogactief (dit afval bevat echter 95% van de totale activiteit van alle afvalcategorieën samen). De rest van het afval bestaat uit middelactief afval.

Fluxys N51 13.419 E5 05.589
De kernactiviteiten van Fluxys betreffen het transport van grote volumes aardgas naar grote industriële afnemers, elektriciteitscentrales die op gas werken, en naar de distributienetten; de transit van zulke grote volumes aardgas.

Daartoe beschikt de onderneming in België over een netwerk van 3.800 km ondergrondse pijpleidingen, transport verbindingen van en naar Frankrijk, Nederland en Duitsland, over een methaanterminal in de haven van Zeebrugge en over opslagcapaciteiten in Zeebrugge/Dudzele en in Loenhout (Wuustwezel). Jaarlijks transporteert Fluxys circa 17,5 miljard m3 aardgas voor verbruik in België.

Bij de methaanterminal van Fluxys in Zeebrugge worden lng-schepen gelost en het vloeibare aardgas opgeslagen in grote tanks alvorens het wordt hervergast en naar de eindklanten wordt getransporteerd. Zie www.fluxys.com.

Kolencentrale is weg N51 13.400 E5 05.745
Achter de brug stonden de twee hoge schoorstenen en de koeltoren van de kolencentrale Mol-Donk. 60 kg dynamiet was voldoende om de de centrale van de kaart te vegen op 10 oktober 2014.

SCK•CEN N51 13.161 E5 05.385
Aan de overzijde van het kanaal ligt het in 1952 opgericht studiecentrum voor Kernenergie. SCK•CEN (afkorting voor Studiecentrum voor kernenergie of Centre d'étude de l'énergie nucléaire) is een Belgisch nucleair onderzoekscentrum met drie kleine kerncentrales.

Het Studiecentrum voor kernenergie is de naam van de campus in Mol waar zich de eerste in België gebouwde kernreactor bevindt. Deze kernreactor, die de naam BR1 kreeg, werd gebouwd als een proefreactor, dit wil zeggen met oog op het uitvoeren van wetenschappelijke experimenten, niet voor de commerciële uitbating van het opwekken van energie.

Behalve de reactor en de bijhorende technische gebouwen, bestaat het SCK•CEN ook uit laboratoria, leslokalen, administratieve gebouwen en een woonwijk, inclusief sport- en recreatie-infrastructuur, die gebouwd werd om het personeel van het centrum te huisvesten. SCK•CEN doet aan onderzoek en dienstverlening in de nucleaire sector. Er werken ongeveer 700 medewerkers, waarvan eenderde met een universitaire graad.

Er ligt ook een internationale school voor opleiding tot kernfysica. België heeft een hoogwaardige kennis op het gebied van kernenergie. Dit komt vooral vanwege de uraniummijnen in toenmalig Belgisch Congo. België is dan ook trots op deze kennis. Zie www.sckcen.be.

Kerncentrale N51 13.161 E5 05.385
Een kerncentrale is een elektriciteitscentrale die elektriciteit opwekt met de energie die vrijkomt bij kernsplijting. Net zoals bij andere soorten elektriciteitscentrales wordt met deze splijtingswarmte stoom opgewerkt die een turbine aandrijft. De mechanische energie in deze turbine wordt dan via een alternator omgezet in elektrische energie.

Een kerncentrale is opgebouwd uit verschillende kernreactoren bestaande uit verschillende treinen. Er bestaan kernreactoren van een paar megawatt tot 8000 megawatt.

Begin juli 2013 zijn er 427 kernreactoren in exploitatie in 31 verschillende landen ter wereld. Hiervan zijn er een honderdtal in de VS en 58 in Frankrijk. Het totale geïnstalleerde vermogen is 364 gigawatt. In 2012 was ongeveer 10% van de mondiale elektriciteitsproductie van nucleaire oorsprong.

Uranium  N51 13.161 E5 05.385
Uranium of uraan is een scheikundig element met symbool U en atoomnummer 92. Het is een metallisch grijs actinide. Natuurlijk uranium bestaat grotendeels uit 238U en voor 0,7% uit 235U. Bij verrijkt uranium is dit laatste percentage hoger, bij verarmd uranium lager.

Uranium is giftig en kan de lever aantasten. Buiten het lichaam is uranium niet gevaarlijk. Maar alle isotopen kunnen in het lichaam kanker veroorzaken.

Plutonium N51 13.161 E5 05.385
Plutonium is een scheikundig element met symbool Pu en atoomnummer 94. Het is een zilverwit actinide. Het element komt niet in de natuur voor. Tijdens de Koude Oorlog is er zowel door de Sovjet-Unie (in Majak, Seversk en Zjeleznogorsk) als door de Verenigde Staten naar schatting 300 ton plutonium geproduceerd, hoofdzakelijk voor toepassing in kernwapens.

Sinds 1982 is mede als gevolg van het non-proliferatieverdrag de ontmanteling van deze wapens begonnen en wordt plutonium steeds vaker voor vredelievende toepassingen gebruikt.

Plutonium is een belangrijk nevenproduct van op uranium werkende kernreactoren. Door het opwerken van afgewerkte splijtstof in speciale chemische fabrieken komt het plutonium voor hergebruik beschikbaar.

Plutonium is net zo giftig als lood. Maar het gevaar schuilt meer in de stralingstoxiditeit, zelfs in kleine ingeademde hoeveelheden.

Straling N51 13.161 E5 05.385
Radioactieve straling zie je niet, is reukloos en kan gevaarlijk zijn. Er zijn drie soorten: alfa-, beta- en gammastraling. Niet alles is even gevaarlijk.

Alfastraling: Kale heliumkernen. Alfastraling komt het meeste voor. Deze straling bestaat uit deeltjes en komt vrij bij splitsing van grotere kernen zoals uranium, plutonium. Zo'n alfadeeltje bestaat uit twee protonen en twee neutronen en is daarmee de kale kern van een helium-4-atoom (He2+) zonder elektronen.

Alfastraling kan al tegengehouden worden door een vel papier.

Bètastraling is straling bestaande uit elektronen of positronen. Bètastraling ontstaat in het β-vervalproces (bètaverval), waarin een atoomkern een elektron e- of positron e+ uitzendt. Er zijn twee soorten bètastraling, β-- en β+-straling. Bij β--straling verandert in de kern een neutron in een proton, waarbij een elektron en een elektron-antineutrino worden weggeschoten. De massa van de kern blijft ruwweg gelijk, aangezien het neutron en het proton ongeveer even zwaar zijn. Bètastraling kan tegengehouden worden door een dik boek.

Gammastraling (γ-straling) is onzichtbare elektromagnetische straling met een hogere energie dan ultraviolet licht en röntgenstraling. Het ioniserende vermogen daarentegen is lager dan dat van alfastraling.

Alfastraling heeft een hogere ioniserende energie, maar dat zorgt er weer voor dat de straling minder doordringend is doordat onderweg alle moleculen geïoniseerd worden. In bepaalde kernen zitten de nucleonen als het ware ongelukkig geschikt.

Door de γ-straling of hoog energetische elektromagnetische straling met een snelheid van 300.000 km/s uit te zenden gaan de nucleonen zich herschikken tot een meer stabiele vorm.

In tegenstelling tot bij alfa en beta straling worden hierbij geen deeltjes uitgezonden en treedt er geen transmutatie op. Gammastraling is alle elektromagnetische straling vanaf ongeveer 0,2 MeV (daaronder ligt de categorie van Röntgenstraling). Gammastraling kan tegengehouden worden door een betonnen muur.

Neutronenstraling – neutronen -  is in de kernfysica de term voor het vrijkomen van neutronen, meestal met hoge kinetische energie, bij de transformatie van atoomkernen, zoals plaatsvindt bij kernsplijting of kernfusie.

Aanlegsteiger N51 13.264 E5 05.109
Langs het kanaal zien we ook een aanlegsteiger. Deze nieuwe steiger zal gebruikt worden voor de aanvoer van bouwmaterialen voor de grote hallen voor de berging en opslag van laag radioactief afval in bovengrondse opslaghallen en ondergrondse kleilagen. De kade is 125 meter lang en er kunnen twee schepen van 600 ton aanmeren. Het plateau is 4300m2 .

Taxandrië of de Kempen N51 13.246 E5 04.807
In het grenslandschap Taxandria werken Nederlandse en Vlaamse overheden samen om een gransoverschrijdende natuurgerichtr recreatie te stimuleren.

Taxandrië is een oude Germaanse benaming voor de huidige Kempen. Het toenmalige Taxandria werd ruwweg begrensd door de Demer in het zuiden, de Peel in het oosten, de Waal in het noorden en de Schelde in het westen. De naam herinnert aan de texuandri, een stam uit de Romeinse tijd.

Vanaf de Middeleeuwen won de benaming Kempen steeds meer veld. Zowel aan de nederlandse als aan de Vlaamse zijde kenmerkt Taxandria zich door een afwisselend, licht glooiend landschap met bossen, heide, veengebieden, vennen en beekvalleien.

Taxandrië leent zich uitstekend voor actieve fietstochten, verrassende wandelingen, spannende kanotochten en lange ruiterritten door het groen.

Zo eindigt deze wandeling weer op het terras bij de sas. Nagenietend van al dat moois. Opvallend is dat het op een doordeweekse dag zo druk is op het terras. Nederlanders wonen dicht bij mekaar in het dorp, maar Belgen hebben de ruimte rond hun huis. Voor een praatje praten ze niet over de heg of bij een club buitenshuis, nee, ze zoeken de gezelligheid op een terras, in het stamineeke of bij de fietsclub.

We doen daarom mee en sluiten af met – hoe kan het ook anders – een lokale Tripel Schuppenboer uit Oud-Turnhout.

Startpunt

• Start/finish/parkeerplaats N  N51 13.110 E5 04.579

Geraadpleegde websites:

• Wikipedia
• www.retie.be
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Kanaal_Bocholt-Herentals
• www.niras.be
• www.provincieantwerpen.be/aanbod/dvt/prinsenpark.html
• www.telerad.be
• www.sibelco.be
• www.fluxys.com
• www.sckcen.be

POI's

• Retie N51 16.057 E5 05.066
• Kanaal Bocholt-Herentals N51 13.090 E5 04.529
• Omvorming Niras natuurgebied N51 13.192 E5 04.450
• Wat is kernenergie?  N51 13.239 E5 04.075
• NIRAS N51 13.442 E5 04.296
• Provinciaal Groendomein Prinsenpark N51 13.700 E5 02.712
• Parkvijvers N51 13.329 E5 01.991
• Telerad FANC-AFCN N51 13.259 E5 02.436
• Zoogdieren in en rond het park N51 13.768 E5 02.063
• Kempen N51 14.265 E5 03.044
• PAUZE N51 14.635 E5 03.197
• Watermolen N51 14.638 E5 03.143
• Onderslagmolen N51 14.628 E5 03.135
• Sibelco Zandwinning N51 13.834 E5 05.581
• NIRAS oppervlakteberging N51 13.555 E5 05.238
• Fluxys N51 13.419 E5 05.589
• Kolencentrale is weg N51 13.400 E5 05.745
• SCK•CEN N51 13.161 E5 05.385
• Kerncentrale N51 13.161 E5 05.385
• Uranium N51 13.161 E5 05.385
• Plutonium N51 13.161 E5 05.385
• Straling N51 13.161 E5 05.385
• Taxandrië of de Kempen N51 13.246 E5 04.807